W poprzednim odcinku opisaliśmy bilans – jedną z trzech części sprawozdania finansowego, jednego z ważniejszych dokumentów, opisujących działalność każdego podmiotu, a więc i organizacji pozarządowej. Tym razem zajmiemy się rachunkiem wyników i informacją dodatkową – dwiema pozostałymi częściami tego sprawozdania.
Rachunek wyników
W rachunku wyników pokazuje się wszystkie przychody, jakie miała
organizacja oraz koszty, które poniosła w roku, którego dotyczy
sprawozdanie (najczęściej jest to rok kalendarzowy). Przychody i
koszty są pogrupowane (podzielone na typy) – ich rodzaj określa
ustawa o rachunkowości. Przypomnijmy, że rachunek wyników to część
sprawozdania finansowego organizacji, która nie prowadzi
działalności gospodarczej. Jeśli działalność taka jest prowadzona,
mówimy o rachunku zysków i strat.
Kwoty stanowiące przychody i kwoty wynikające z poniesionych
kosztów porównuje się – jest to tzw. wynik finansowy. Wyniki
wszystkich typów przychodów i kosztów sumuje się: suma ta to
końcowy wynik finansowy. To właśnie tę kwotę uwzględniamy w I cz.
sprawozdania, tj. w bilansie.
Jeśli wynik finansowy jest dodatni (czyli przychody były większe
niż koszty) – mówimy o zysku; jeśli jest ujemny (czyli koszty były
większe niż przychody) – mówimy o stracie.
Rachunek wyników składa się z następujących części:
A. Przychody z działalności statutowej
W tym punkcie wykazuje się wpływy, które organizacja uzyskuje z
różnych źródeł, na prowadzenie działalności statutowej.
Dzielą się one na:
I. Składki brutto określone statutem
Ten punkt przychodów z działalności statutowej dotyczy
stowarzyszeń, których członkowie mają obowiązek płacenia składek
członkowskich.
II. Inne przychody określone statutem
W tym punkcie umieszcza się inne przychody, takie jak: dotacje,
subwencje, darowizny itd. Jeśli organizacja uzyskuje przychody z
prowadzenia odpłatnej działalności pożytku publicznego, należy je
opisać, rozszerzając ten punkt o podpunkty. Działalność odpłatna
pożytku publicznego i działalność nieodpłatna powinny być
rozdzielone.
B. Koszty realizacji zadań statutowych
W tym punkcie podaje się koszty „bezpośredniej realizacji
działalności statutowej”, czyli np. wynikające z prowadzenia
projektów (z pominięciem kosztów administracyjnych), w tym np.
wynagrodzenia koordynatorów projektu, koszt wytworzenia materiałów
np. szkoleniowych. Wykazywane są tu także wydatki, sfinansowane z
pieniędzy, pochodzących z odpłatnej działalności pożytku
publicznego.
C. Wynik finansowy na działalności statutowej
Różnica (A-B) powyższych daje wynik finansowy na działalności
statutowej.
D. Koszty administracyjne
Tu podawane są wszystkie koszty, dotyczące bieżącej obsługi biura
organizacji, niezakwalifikowane jako koszty statutowe. Koszty te
dzieli się na:
- zużycie materiałów i energii (np. koszt zakupu materiałów
biurowych); - usługi obce (np. usługi księgowe, usługi telekomunikacyjne,
pocztowe, kurierskie, opłaty bankowe dotyczące obsługi działań
statutowych); - podatki i opłaty, związane z kosztami administracyjnymi (np.
podatek od nieruchomości); - wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
niezaliczone do kosztów statutowych (np. wynagrodzenia personelu
administracyjnego); - amortyzacja (odpisy amortyzacyjne od użytkowanych środków
trwałych wykorzystywanych do obsługi działalności statutowej);
- pozostałe (inne koszty nieujęte w powyższych kategoriach, np.
koszty reprezentacyjne, koszty delegacji).
E. Pozostałe przychody
Tu wykazywane są przychody niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą
działalnością organizacji, np. pochodzące ze sprzedaży lub
likwidacji środków trwałych, odpisane zobowiązania przedawnione,
umorzone i nieściągalne, otrzymane odszkodowania, kary, grzywny,
odpisane rezerwy (z wyjątkiem dotyczących operacji finansowych).
F. Pozostałe koszty
Koszty niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością
organizacji, np. odpisane należności przedawnione, umorzone i
nieściągalne, zapłacone odszkodowania, kary i grzywny – np. karne
odsetki od niezapłaconych w terminie podatków, składek ZUS.
G. Przychody finansowe
Tu wykazuje się wpływy, takie jak: odsetki od lokat bankowych,
odsetki zwykłe od rachunku bieżącego, dodatnie różnice kursowe,
odsetki od udzielonych pożyczek, dywidendy.
H. Koszty finansowe
W tym punkcie pokazuje się koszty takie jak: odsetki od
zaciągniętych kredytów, pożyczek, zobowiązań, w tym również odsetki
za zwłokę w spłacie zobowiązań, ujemne różnice kursowe, itd.
I. Wynik finansowy brutto
Wszystkie powyższe przychody i koszty (C-D+E-F+G-H) składają się na
wynik finansowy brutto na całokształcie działalności.
J. Zyski i straty nadzwyczajne
W tym punkcie wykazujemy skutki finansowe zdarzeń losowych,
występujących nieoczekiwanie i niepowtarzalnie, poza zwykłą
działalnością organizacji.
K. Wynik finansowy ogółem
Na wynik ten składa się suma wyniku finansowego brutto i zysków lub
strat nadzwyczajnych (I+J). W zależności od tego, czy jest dodatni
czy ujemny zwiększy odpowiednio przychody roku następnego albo
koszty roku następnego. Dodatni wynik finansowy (zysk) musi być
przekazany na fundusz statutowy organizacji (po podjęciu decyzji
przez władze).
Informacja dodatkowa
Informacja dodatkowa organizacji nieprowadzącej działalności
gospodarczej powinna zawierać nieobjęte bilansem oraz rachunkiem
wyników informacje i wyjaśnienia niezbędne do oceny stanu
finansowego organizacji i tego, jak zarządza ona swoimi pieniędzmi.
Organizacje nieprowadzące działalności gospodarczej w szczególności
powinny tu zmieścić: - objaśnienia stosowanych metod wyceny aktywów i pasywów oraz
przyczyn ewentualnych ich zmian w stosunku do roku poprzedniego;
- uzupełniające dane o aktywach i pasywach, w tym dodatkowe dane o
poszczególnych pozycjach bilansu np. opis posiadanych środków
trwałych z informacją o ich wartości początkowej i kwocie
amortyzacji, wykaz ilości środków pieniężnych w kasie i banku,
rodzajach lokat, czy też informacje o zobowiązaniach organizacji i
terminach ich spłaty; - informacje o „strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem
ich źródeł, w tym przychodów określonych statutem”. Tu umieszcza
się opis działalności organizacji od strony finansowej, np. w
podziale na programy, projekty lub typy działań ze wskazaniem
źródeł ich finansowania oraz przypisanych im kwot; - informacje o „strukturze kosztów stanowiących świadczenia
pieniężne i niepieniężne określone statutem oraz o strukturze
kosztów administracyjnych”. W tym punkcie opisuje się to, ile
kosztowały poszczególne programy, projekty, typy działań; - dane o tym, w jaki sposób został wypracowany dodatni wynik
finansowy (zysk), przeznaczany na fundusz statutowy oraz dane w
jaki sposób pieniądze te będą wykorzystywane; - dane dotyczące udzielonych gwarancji, poręczeń i innych
zobowiązań, związanych z działalnością statutową; - informacje o tendencjach zmian w przychodach i kosztach oraz
składnikach majątku i źródłach ich finansowania.
Tak więc informacja dodatkowa zawiera bardzo cenne, szczególnie dla
zarządu organizacji, informacje o tym, co kryje się pod ogólnymi
kwotami przychodów i kosztów, które znamy z rachunku wyników.
Źródło: gazeta.ngo.pl
