Publicystyka - ngo.pl

Celem spotkania była dyskusja nad poprawą
systemu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
który zasadniczo nie zmienił się od siedmiu lat, mimo iż znacznie
zmieniły się warunki rynkowe, w jakich on funkcjonuje. Uczestnicy
wysunęli cztery główne postulaty:

- Należy uzupełnić katalog przedmiotów finansowanych przez NFZ o obecnie niedotowane przedmioty niezbędne osobom niepełnosprawnym do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym.

Należą do tej grupy np.: wózki inwalidzkie o
napędzie elektrycznym, podnośniki przyłóżkowe i wannowe, łóżka
ortopedyczne, pętle indukcyjne dla osób niesłyszących, systemy FM
wspierające słyszenie (osoby powyżej 26 lat nie mogą otrzymać na
ten cel dofinansowania). Należy także wprowadzić możliwość
dofinansowania aparatów słuchowych na dwoje uszu, bez względu na
to, czy ktoś pracuje oraz okularów z soczewkami dwuogniskowymi.
Kuriozalnym przykładem obecnych zaniedbań jest dofinansowanie butów
ortopedycznych przysługujące raz w roku, co oznacza, że beneficjent
musi wybrać, czy chce chodzić w butach zimowych, które będą parzyły
go w lecie, czy w butach letnich, w których będzie marzł zimą.

cd.

- W określaniu wysokości limitów dofinansowania należy odnosić się do realiów rynku. Limity na
zakup znacznej części zaopatrzenia ortopedycznego i pomocniczego
dofinansowanego przez NFZ są zbyt niskie w stosunku do cen
rynkowych, a okres, na jaki oznaczono ich zużycie (okres ponownego
dofinansowania) jest na ogół zbyt długi.

Dla przykładu wózek inwalidzki do jazdy
aktywnej: cena rynkowa od 6000 zł wzwyż – limit dofinansowania 1500
zł; poduszka przeciwodleżynowa: cena od 350 zł – limit 70 zł; kule
łokciowe: cena od 40 zł – limit 16 zł. W granicach limitów NFZ
można kupić sprzęt nieadekwatny do potrzeb beneficjenta. Trudne
życiowo sytuacje wywoływane są też przez zbyt długie okresy czasu
wyznaczone do kolejnego dofinansowania danego przedmiotu.
Dofinansowanie laski dla osoby niewidomej przysługuje co 2 lata,
zaś jej zużycie u osoby aktywnej wynosi 2-3 laski na rok. Niskie
pułapy dofinansowań są „podwyższane” poprzez środki PFRON w
dyspozycji powiatów do 150 proc. limitu cenowego NFZ. Trzeba jednak
podkreślić, iż środki PFRON są i będą zmniejszane (w tym roku o 500
mln zł). W efekcie zbraknie na dołożenie do zaopatrzenia
ortopedycznego, które PFRON dofinansowuje na kwotę ok. 100 mln zł
rocznie. Mimo iż kwota ta nie czyni zaopatrzenia sprawnym nawet w
połowie, nietrudno sobie wyobrazić jak szybko system ten runie bez
tej kulawej „protezy”.

- Konieczne jest zatem zwiększenie udziału wydatków na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze w budżecie NFZ z obecnego poziomu 1,3 proc. do ok. 2,0 proc. tegoż budżetu.

Brak pieniędzy powoduje często kilkumiesięczne
oczekiwanie na dany sprzęt, co przynosi pacjentom wiele cierpień,
powoduje utratę zdolności do pracy oraz naraża ich na kosztowne
zabiegi. Brak poduszki przeciwodleżynowej za ok. 350 zł powoduje
trudno wyleczalne odleżyny lub nawet śmierć; koszt leczenia to
kilkanaście tys. zł. Stosunkowo niewielki wzrost wydatków na
zaopatrzenie ortopedyczne umożliwi niepełnosprawnym Polakom
korzystanie z konstytucyjnych praw obywatelskich takich jak prawo
do opieki medycznej, nauki, pracy, uczestnictwa w życiu społecznym,
kulturze, w wolności kultu religijnego – praw, których bez
odpowiedniego zaopatrzenia są pozbawieni, pozostając więźniami we
własnych domach, w których łóżko jest celą. Należy pamiętać, że
niepełnosprawni stanowią aż 12 proc. społeczeństwa, tj. ok. 4,5 mln
osób! W krajach o poziomie rozwoju podobnym do Polski, takich jak
Czechy, Węgry czy Chorwacja, budżet na zaopatrzenie ortopedyczne
jest kilka razy większy. Przekonano się tam, że wydatki na sprzęt
usprawniający osoby niepełnosprawne to inwestycja przynosząca
wielokrotne zyski poprzez umożliwienie im aktywnego życia i
podjęcia pracy zawodowej oraz zmniejszająca wydatki na pomoc
społeczną i leczenie pogłębiających się dysfunkcji.

cd.

- Należy skrócić czas oczekiwania na niezbędny sprzęt oraz uprościć system zaopatrzenia, a tym samym zmniejszyć utrudnienia dla niepełnosprawnych, jak i zbędne wydatki administracyjne.

Obecnie pacjent chcąc zrealizować prawo do
zaopatrzenia musi odbyć następującą drogę:

1. wizyta u lekarza pierwszego kontaktu (za którą płaci NFZ) w celu uzyskania skierowania do lekarza specjalisty, aby wystawił stosowne zlecenie,
2. wizyta u lekarza specjalisty (za którą płaci NFZ), który wystawia stosowne zlecenie,
3. wizyta w terenowym punkcie NFZ w celu potwierdzenia u pracownika NFZ (któremu płaci NFZ) realizacji dotacji do zlecenia na odpowiednie zaopatrzenie,
4. zakup zaopatrzenia w sklepie – o ile NFZ dofinansuje ten zakup.

Punkty 1 i 2 już teraz można by pominąć
korzystając ze stosownych orzeczeń wydawanych przez
Powiatowe/Miejskie Zespoły Orzekające, które wskazują czy i z jaką
częstotliwością dana osoba powinna korzystać z zaopatrzenia w
przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.

cd.

W podsumowaniu uczestnicy Konwentu wyrazili
oczekiwanie wyrównania limitów dofinansowań NFZ do cen rynkowych od
2007 r. oraz uzupełnienia katalogu zaopatrzenia ortopedycznego, zaś
od 2008 r. zasadniczych strukturalnych zmian w tym systemie.

Dla przeprowadzenia koniecznych zmian w
systemie zaopatrzenia ukonstytuowała się Komisja Konwentu, której
pierwszym zadaniem jest:

• Wystosowanie wniosku do ministra zdrowia o
  wyznaczenie ekspertów upoważnionych do negocjacji z reprezentacją
  społeczną. Zadaniem tak powołanej wspólnej komisji będzie ustalenie
  szczegółowego zakresu zmian oraz warunków prawnych i ekonomicznych
  dla ich wprowadzenia.

• Podjęcie współpracy z parlamentarzystami w
  zakresie przygotowania i wprowadzenia pod obrady Sejmu i Senatu
  inicjatywy legislacyjnej skutecznie usprawniającej ten system.

Powyższe wnioski i petycje zostaną przekazane w
Katowicach 5 maja, w dniu w którym przypada Europejski Dzień Walki
z Dyskryminacją Niepełnosprawnych, do ministra zdrowia oraz do
parlamentarzystów.

Tylko zdecydowane działania parlamentu i rządu
mogą powstrzymać od rozlewu niepokoju i bólu nabrzmiałego wśród
osób niepełnosprawnych!