Publicystyka - ngo.pl

Branża finansowa jest postrzegana jako lider filantropii korporacyjnej w Polsce. Według raportu „Fundacje korporacyjne w Polsce” firmy z branży finansowej najczęściej zakładają fundacje, w dotychczasowych czterech edycjach konkursu „Liderzy Filantropii” najwięcej uczestników reprezentowało sektor finansowy, a w badaniu „Menedżerowie 500” aż ¼ respondentów wskazało sektor bankowy jako lidera odpowiedzialności społecznej. Ze względu na wymienione wyżej czynniki instytucjom finansowym poświęcone zostało pierwsze seminarium dotyczące zaangażowania społecznego firm z różnych branż. Na seminarium omówiono różne modele zaangażowania społecznego banków i instytucji ubezpieczeniowych, przedstawiono wybrane dobre praktyki, rozmawiano o cechach wspólnych dla całego sektora.

Gościem specjalnym seminarium był Roland Krüger, szef niemieckiego Generali Zukunftsfonds, który zaprezentował nowatorskie projekty firmy w obszarze CCI (Corporate Community Investment), a w trakcie dyskusji panelowej porównał praktyki polskich firm do doświadczeń niemieckich. Ponadto w dyskusji udział wzięli: Bogdan Benczak z Fundacji PZU, Krzystof Kaczmar z Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy oraz Maria Magdalena Winconek z BRE Banku. Rozmowę poprowadziła Paulina Kaczmarek, ekspertka z firmy PwC. Przedstawiciele firm zastanawiali się m.in. czy i dlaczego sektor finansów i ubezpieczeń jest liderem wśród innych branż w Polsce na polu społecznego zaangażowania biznesu. Rozmawiano o tym, czy stosowanie coraz bardziej zaawansowanych narządzi CCI, jak działania fundacji korporacyjnych i programy wolontariatu pracowniczego, przekłada się na naprawianie rzeczywistych problemów społecznych.

Praktyczne doświadczenia przedstawicieli instytucji finansowych porównane zostały z wynikami badania społecznego zaangażowania największych firm z branż finansowej i ubezpieczeniowej w Polsce. Badanie przeprowadzone zostało specjalnie na potrzeby seminarium przez Forum Darczyńców w Polsce we współpracy z firmą PwC w dniach 25 marca – 14 kwietnia 2011 r. Ankieta składała się z 23 pytań w większości zamkniętych oraz części opisowej dotyczącej dobrej praktyki. Uzyskane od 22 firm odpowiedzi zostały zaprezentowano zbiorczo na seminarium. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wyniki badania.

Najważniejsze wyniki badania dot. zaangażowania społecznego największych instytucji finansowych w Polsce

Kogo wspierają? Uzyskane odpowiedzi na pytania ankietowe pokazują, że firmy z sektora finansowego podejmują działania w podobnych obszarach i kierują je do tych samych grup odbiorców. Najczęściej instytucje finansowe prowadzą swoje programy zaangażowania społecznego w obszarze pomocy społecznej, edukacji oraz kultury i sztuki. Odbiorcami ich działań są głównie: dzieci i młodzież, osoby niepełnosprawne i chore, a także ofiary klęsk i katastrof (pozwala to przypuszczać, że firmy zaangażowały się w ubiegłoroczną akcję pomocy ofiarom powodzi). Działalność społeczna instytucji finansowych skupia się na polu „bezpiecznych” tematów, przykładem mogą być programy stypendialne, które prowadzi 9 z 22 respondentów. Żadna z instytucji wypełniających ankietę nie wspiera projektów w obszarze praw człowieka. O ile wspieranie działalności edukacyjnej, w szczególności na polu edukacji ekonomicznej jest charakterystyczne dla instytucji finansowych, pomoc społeczna jest obszarem najczęściej wspieranym przez firmy z różnych branż gospodarki w Polsce.

Jak się angażują? 21 z 22 firm udziela wsparcia finansowego, 17 angażuje swoich pracowników na zasadzie wolontariatu i taka sama liczba przekazuje beneficjentom darowizny rzeczowe. Tak duże zainteresowanie programami wolontariatu pracowniczego wydaje się być specyfiką zbadanej branży. Jednoczesnie widzimy głębokie zróżnicowanie realizowanych inicjatyw wolontariackich – od jednorazowych akcji po całoroczne, ustrukturalizowane i wyspecjalizowane programy.

Firmy z branży finansowej często zakładają własne fundacje (15 z 22), potwierdza to dotychczasowe analizy, że zdecydowanie najwięcej fundacji funkcjonuje w tej branży. Jednocześnie większość przebadanych firm zawiera strategiczne partnerstwa z innymi organizacjami pozarządowymi. To właśnie organizacje pozarządowe (21 wskazań) są podmiotami najczęściej wspieranymi przez firmy z branży finansowej i ubezpieczeniowej, przed instytucjami publicznymi (16) i osobami indywidualnymi (8). Tak powszechną współpracę z organizacjami pozarządowymi możemy wiązać z dużą liczbą fundacji korporacyjnych, które są niewątpliwie pomostem pomiędzy organizacjami społecznymi a biznesem.

Jakie napotykają problemy? Wśród barier utrudniających rozwój programów zaangażowania społecznego firmy wskazały głównie trudności z zaangażowaniem pracowników oraz ograniczone zasoby finansowe na cele społeczne. Wspomniano również o niewystarczającej wiedzy i przekonaniu kadry zarządzającej do zasadności działań społecznych oraz braku spisanej strategii.

Jakie środki przekazują? 7 z 22 firm, które przesłały ankiety nie ujawniło, jakie środki finansowe przeznaczyło na cele społeczne. Wśród firm, które odpowiedziały na pytanie o skalę finansową zaangażowania społecznego, odpowiedzi są bardzo zróżnicowane. Budżety na cele społeczne w przypadku połowy firm były w przedziale 50 000 – 500 000 zł, pozostałe przeznaczały ponad 1 000 000 zł, wśród nich znalazły się też dwie firmy, które corocznie w ciągu ostatnich trzech lat przeznaczały ponad 5 000 000 zł. Patrząc na zbiorcze dane z lat 2008 - 2010 zdecydowane ograniczenie środków na cele społeczne (średnio o 1/3) miało miejsce w 2009 roku, czego przyczyn można upatrywać w kryzysie ekonomicznym.

Strategia i przejrzystość. 13 z 22 respondentów posiada strategię, w której zapisane są cele zaangażowania społecznego firmy. Większość firm upublicznia informacje nt. możliwości ubiegania się o wsparcie, ale tylko nieco ponad połowa udostępnia do publicznej wiadomości zasady i kryteria udzielania wsparcia. Powyższe informacje zamieszczane są na ogół na stronie internetowej, jedynie 3 firmy aktywnie docierają do potencjalnych beneficjentów. Połowa firm w swoich programach zaangażowania społecznego wykorzystuje media społecznościowe, głównie Facebooka.

Mierzenie rezultatów. Większość przebadanych firm stosuje mierniki rezultatów programów zaangażowania społecznego, ograniczając się najczęściej do prostych wskaźników ilościowych, takich jak liczba beneficjentów, liczba i kwota przyznanych darowizn. Bardzo rzadko firmy przeprowadzają analizę rzeczywistego wpływu swoich działań na rozwiązywanie danych problemów społecznych. Analiza potrzeb społecznych i rzeczywistych efektów działań, oraz bardziej przejrzyste i przyjazne procedury, to największe wyzwania stojące przed sektorem. Zdaniem uczestników panelu branża finansowa jest liderem na polu zaangażowania społecznego pod względem skali środków przekazywanych na cele społeczne, ilości podejmowanych inicjatyw oraz rozwiniętych programów, ale jeśli chce utrzymać tę pozycję musi zmierzyć się z wyżej wymienionymi wyzwaniami.

Jaki powinien być lider? O to zapytaliśmy Krzysztofa Kaczmara, Dyrektora Fundacji Bankowej im. L. Kronenberga przy Citi Handlowy, zrzeszonej w Forum Darczyńców: "Lider społecznego zaangażowania to firma, która spełnia wszystkie podstawowe warunki i kryteria funkcjonowania w partnerstwach: jest przejrzysta, ma dostępne, przyjazne procedury dla organizacji wnioskujących o wsparcie oraz wchodzi w partnerstwa długofalowe. Bardzo ważne jest też badanie potrzeb i ewaluacja projektów, a co za tym idzie umiejętność uczciwego przyznania się do ewentualnej porażki. Jeśli projekt, w który się angażujemy, nie przynosi oczekiwanych efektów, to mamy odwagę go zamknąć. Wreszcie lider to ktoś, kto wyznacza nowe standardy, nowe trendy i za kim podążają pozostali gracze rynku.”