Publicystyka - ngo.pl

Naukowcy alarmują, organizacje wskazują na rozwiązania i budują presję a politycy i polityczki odkładają niewygodny temat talerzy na potem. Wiele osób pyta dlaczego zmiana w systemie żywności i rolnictwie nie następuje, dlaczego dopiero zaczynamy dyskusję i to jak spolaryzowaną i pełną emocji dot. tego co jemy każdego dnia i wpływu żywności na klimat, społeczeństwo, zdrowie publiczne i zwierzęta tzw. hodowlane. 

Anna Spurek, COO Green REV Institute: " Żywność to emocje. Codziennie robimy zakupy dla nas i dla bliskich, z myślą o zdrowiu, z troską, martwiąc się cenami, jakością jedzenia i dokonując wyborów portfelem. Wchodzimy do sklepu, do którego mamy dostęp, widzimy mięso, nabiał na półkach, widzimy reklamy, dostajemy oferty w aplikacjach. Martwimy się inflacją. Jedzenie to codzienność, która stawia przed nami coraz więcej wyzwań - jakościowych, ekonomicznych. Jednocześnie jako konsumentka dostaję w 95 % reklamy i oferty zakupu mięsa i nabiału, jestem otoczona promocją żywności zwierzęcej, a o  wpływie tego co jem dowiaduję się z niszowych mediów. Dodatkowo na opakowaniu nie ma informacji, że do hodowli zwierząt, do produkcji paszy, ba - do uprawy paszy dla zwierząt dopłacam z własnej kieszeni w każdym momencie. Jestem częścią łańcucha braku informacji, braku świadomości, dużych dofinansowań do żywności, która szkodzi. I jestem częścią tych emocji - debaty o prawie do kotleta, o moim prawie do wyboru jedzenia. Jednak tego wyboru nie mam. Dopłacam jako podatniczka, jestem skazana na promocje i reklamy żywności zwierzęcej, jako mieszkanka otrzymuję od przemysłu zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, żywność z antybiotykami, żywność wątpliwej jakości." 

Dlatego system żywności i rolnictwo to zamek z piasku wymagający gruntownej zmiany i stworzenia solidnego systemu żywności roślinnej dla ludzi. To wymaga postawienia w centrum dwóch ofiar systemu - zwierząt tzw. hodowlanych i ludzi. To wymaga zmiany legislacji i systemu dofinansowań oraz systematycznego, konsekwentnego naprawiania każdego elementu systemu: edukacji i szkolnictwa, systemu promowania żywności w tym funduszy, przechodzenia od przemysłu do rolnictwa opartego na produkcji żywności dla ludzi a nie paszy dla zwierząt, wyżywienia zbiorowego w szpitalach, szkołach, przedszkolach, przemyślanych i faktycznie zielonych zamówień publicznych, oznakowania żywności w sposób transparentny, zrozumiały i faktycznie dający informację konsumentom i konsumentkom a nie iluzję, że to co kupujemy nie szkodzi. To wiele pracy, bo Wspólna Polityka Rolna od ponad 60 lat wspiera intensyfikację produkcji i w ciągu ostatnich 15 lat wspierała publicznymi funduszami proces tworzenia koncernów i monopolizowania żywności, który doprowadził do zmniejszenia liczby gospodarstw rolnych w UE o połowę.

"Po pierwsze konfrontacja. Czyja? Polityków, polityczek ale i sieci handlowych - bo dzisiaj nie mamy systemu małych sklepików a nasz wybór pozornie większy jest jednak mocno ograniczony bo to sieć jest panem i władcą tego co znajdzie się na półkach.  Konfrontacja z faktem, że bycie władcami żywności, naszych koszyków, naszych wyborów to odpowiedzialność i czas skończyć z przywilejem milczenia o prawdziwym koszcie produkcji mięsa, nabiału, jaj - kosztach dla zwierząt, kosztach dla ludzi. I tu mamy długą listę wstydu: a) choroby cywilizacyjne b) ubóstwo żywnościowe jakościowe i ilościowe - nadwaga i otyłość to tylko odsłona tego, że nie mamy dostępu do zdrowej żywności c) antybiotykooporność - umieramy bo leki przestają leczyć d) zatrucie środowiska i spadek jakości życia tam, gdzie fermy "produkują" żywność d) nieefektywne i nietransparentne wykorzystanie naszych podatków e) migracje klimatyczne f) zagrożenie, że żywności będzie brakować coraz częściej …"

Konfrontacja nie nastąpi bez rzecznictwa - wywierania presji, wskazywania rozwiązań i zaangażowania społeczeństwa. Wielkim obecnym debaty o żywności i rolnictwie -publicznej, politycznej, tej toczącej się w gabinetach jest lobby przemysłu rolnego, organizacje branżowe, które dominują i kierują narracją. Czas na obecność organizacji, osób, zaangażowanie społeczeństwa i pokazanie, że Wspólna Polityka Rolna jest Wspólna a nie branżowa.

"W Future Food 4 Climate- koalicji zrzeszającej 103 organizacje pokazujemy jak angażować się na każdym poziomie decyzji: lokalnym, krajowym i europejskim. Komisja Europejska musi zrozumieć, że zamknięta i uprzywilejowana rozmowa o żywności już się skończyła. Mamy prawo do dostępu do zrównoważonej żywności, mamy prawo decydować jak przeznaczane są miliardy euro i kto je otrzyma po to, żeby produkować nasze jedzenie. Green Advocacy Academy to edukacja i dawanie narzędzi do bycia rzecznikami i rzeczniczkami dla naprawy żywności. European Vegan Summit buduje debatę ekspercką, globalną bo system żywności jest globalny, zarządzany przez dużych, międzynarodowych graczy a nie małe gospodarstwa. W ten sposób budujemy społeczną debatę i ruch po to, żeby jedzenie nie szkodziło, żeby przywrócić rolę żywności - dostarczania zdrowia, budowania rolnictwa opartego na żywności dla ludzi a nie na uprawie i produkcji paszy dla zwierząt tzw. hodowlanych. To długa droga, z wieloma wyzwaniami bo wymaga zburzenia poczucia komfortu u wielu osób decyzyjnych, polityków, sieci handlowych i naszego własnego poczucia komfortu i przekonania, że to my decydujemy o naszym talerzu. To także droga do transformacji z systemu opartego na sektorze hodowlanym do żywności roślinnej dla ludzi. Inaczej nie zbudujemy sprawiedliwości żywnościowej, solidarności klimatycznej i społecznej.

2023 to rok wyzwań i rok szansy. Komisja Europejska wycofała się z wielu obiecujących prac legislacyjnych. Zrobiła to pod presją organizacji branżowych sektora hodowlanego. Naszym celem na 2024 jest zbudowanie fundamentów tak samo silnej presji. Presji ludzi, presji głosu obywateli i obywatelek, presji informacji o tym, że płacimy zanieczyszczającym, presji organizacji pozarządowych działających dla praw zwierząt, praw człowieka, klimatu, środowiska, edukacji.. Potrzebujemy głosu i zaangażowania wszystkich. To brzmi jak ta sama mantra - wszystkie ręce na pokład naprawy rolnictwa i talerza. " A. Spurek

Dobra wiadomość to taka, że kryzysów spowodowanych przez sektor hodowlany, rolnictwo zwierzęce, system żywności nie da się już ignorować. To nie tylko susze, zanieczyszczenia rzek, powietrza. To wzrastające ubóstwo żywnościowe, to kryzys jakości i ilości żywności - produkujemy za dużo jedzenia bez wartości, marnujemy, dystrybucja jest niesprawiedliwa i nieinkluzywna. Nie mamy informacji o tym jak powstaje nasza żywność, co zawiera, jakie koszty generuje dla środowiska, dla ludzi, dla zwierząt.

" W 2024 r. chcemy objąć naszymi działaniami wszystkie najważniejsze osoby i podmioty, które wpływają na żywność - polityków, rząd, UE, sieci handlowe. Idziemy tam gdzie zapadają decyzje, tam, gdzie zmiana jest konieczna i możliwa. Jednocześnie do naszych działań zapraszamy wszystkich tych, którzy chcą włączyć się w mozolną, trudną i codzienną pracę na rzecz zmiany legislacji, zmiany systemu. Tych, którzy chcą uwrażliwiać i dawać głos społeczności i konsumentom, tych, którym niestraszne przypominanie politykom o złożonych obietnicach. Czeka nas pracowity rok. Podobnie jak w 2023 r. będziemy wszędzie tam, gdzie nasze podatki wykorzystywane są do budowania systemu żywności i rolnictwa, tam, gdzie powstaje legislacja, zmiana. Jestem przekonana, że to będzie dobry rok. Coraz więcej osób mówi wprost, że chce wiedzieć jak powstaje żywność, kto ją produkuje, kto zarabia na naszych koszykach i zawartości lodówek i szafek. Coraz więcej osób chce wiedzieć, kto korzysta na tym, że nasz system opiera się na fermach przemysłowych." dodaje A. Spurek

O działaniach REV i Future Food 4 Climate możesz przeczytać na www.futurefood4climate.eu, greenrev.org. W 2023 r. przekonywałyśmy Unię Europejską do przedstawienia legislacji dla zrównoważonego systemu żywności, włączenia roślinnych zamienników nabiału do Programów Szkolnych, zakończenia finansowania kampanii marketingowych mięsa i nabiału ze środków Wspólnej Polityki Rolnej, przyjęcia prawa, które włączy sektor hodowlany do grupy zanieczyszczających, przedstawienia planu wsparcia dla sektora roślinnego. Na poziomie lokalnym walczymy o dostęp do wegańskich posiłków dla osób uczniowskich i lokalne polityki żywnościowe. Nowe władze w Polsce otrzymały od nas rekomendacje dot. naprawy systemu żywności, zmian w obszarze znakowania, marnowania żywności i działania ferm przemysłowych. Badamy, analizujemy, sprawdzamy jak wydawane są publiczne środki, budujemy debatę i ruch dla zwierząt, ludzi i planety.