Tym tekstem rozpoczynamy cykl "Zbadane: Fakty o sektorze". Składać się nań będą artykuły opisujące różne zagadnienia, budujące całościowy obraz sektora organizacji społecznych, takie jak np. finanse czy ludzie w organizacjach. Podstawą dla poszczególnych raportów jest Badanie kondycji III sektora, przeprowadzone w 2004 roku na reprezentatywnej próbie organizacji pozarządowych przez Stowarzyszenie Klon/Jawor. Dziś o sektorze na poziomie ogólnym.
Czym się zajmują organizacje pozarządowe?
Zdecydowanie największą część sektora pozarządowego stanowią
organizacje sportowe i rekreacyjne. Dość liczną grupę tworzą także inicjatywy kulturalne oraz
organizacje działające w obszarze edukacji i wychowania (edukacja bardzo często pojawia się w
deklaracjach organizacji jako jedno z głównych, choć nie najważniejsze pole ich działań).
Stosunkowo licznie reprezentowane są również organizacje zajmujące się usługami socjalnymi i pomocą
społeczną oraz ochroną zdrowia. Najmniej jest organizacji działających w sferze badań naukowych,
działalności międzynarodowej czy wsparcia dla innych organizacji pozarządowych.
Ile nas jest - członków, wolontariuszy i pracowników polskich organizacji pozarządowych?
2/3 organizacji nie zatrudnia stałego, płatnego personelu (łączną
wielkość zatrudnienia
w organizacjach szacować można na niecałe 64 tys. pełnych etatów), dlatego większość
organizacji działa głównie dzięki aktywności swoich członków. Prawie co druga korzysta także
z pomocy wolontariuszy. Według przybliżonych szacunków, organizacje pozarządowe zrzeszają ok. 8
milionów członków, zaś dodatkowy milion wspiera je pracą wolontarystyczną. Pomocny w ocenie, czy
jest nas wystarczająco dużo może być fakt, że jednym z najczęściej dostrzeganych przez organizacje
problemów jest dziś brak ludzi gotowych bezinteresownie włączać się w działania społeczne.
Jakimi zasobami dysponują organizacje, a jakimi chciałyby dysponować?
Pierwsze miejsce na liście trosk sektora zajmuje bark środków
finansowych. Rzeczywiście, w ciągu ostatnich 2 lat sytuacja pod tym względem nie tylko nie
poprawiła się, ale wręcz uległa nieznacznemu pogorszeniu. Powiększyła się zwłaszcza grupa
organizacji najuboższych - przychody połowy organizacji w roku 2003 nie przekroczyły 13 000 zł, to
mniej niż w 2001 roku, kiedy to połowa organizacji miała przychody nie większe niż 19 000 zł.
Niemal ¾ sektora twierdzi, że nie posiada żadnego istotnego majątku, zaś tylko ok. 20% deklaruje,
że dysponuje jakimikolwiek rezerwami finansowymi. A na co organizacje wydałyby dodatkowe pieniądze?
Zdecydowanie najczęściej zostałyby one spożytkowane na zakup sprzętu (68% organizacji wskazuje taki
cel), na drugim miejscu znalazło się poszerzenie serwisu świadczonych usług (41% organizacji).
Jak organizacje oceniają swoją sytuację i z czym wiążą nadzieje, na jej poprawę?
Negatywnie organizacje oceniają przede wszystkim te elementy swojej
sytuacji, które związane są z finansowymi i materialnymi zasobami - tylko ok. 20% ocenia
dobrze sytuację finansową, niecałe 30% jest zadowolone ze stanu i poziomu wyposażenia. Duże
nadzieje na zmianę w tym obszarze polskie organizacje pozarządowe wiążą ze środkami europejskimi
- ponad 70% organizacji deklaruje, że planuje ubiegać się o dofinansowanie z unijnych
funduszy. Już w 2004 roku dało się też zauważyć, że trudna sytuacja finansowa skłania coraz większą
liczbę organizacji do zmiany strategii zdobywania funduszy na "samofinansowanie" - coraz
więcej organizacji prowadzi działalność gospodarczą - w 2004 roku zadeklarowało ją 16% organizacji,
o 5% więcej niż w 2002.
-------------------------------
Zachęcamy do przeczytania i dzielenia się uwagami na jego temat (kontakt z autorami: badania@badania.ngo.pl).
Źródło: inf. własna
