W każdej szkole podstawowej ma powstać dobrze wyposażone miejsce i plac zabaw - tak zakłada przyjęty przez rząd program „Radosna szkoła”. Koszty w połowie pokryją budżet państwa i samorządy.
Rada Ministrów na posiedzeniu 30 czerwca br. przyjęła program „Radosna szkoła - kraina sprawności i zdrowia” (dalej: „Radosna szkoła”). Premier Donald Tusk zapewnił, że przez najbliższe 6 lat powstanie 14 tys. tego typu obiektów. Jego zdaniem w Polsce jest za mało dobrze wyposażonych miejsc i placów zabaw. Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall po zaakceptowaniu Programu nie kryła radości, że mimo kryzysu uda się go rozpocząć. Szefowa resortu chce, aby w ciągu tego i kolejnego roku w szkołach powstały świetlice dobrze wyposażone w zabawki dydaktyczne. Świetlice mają zostać założone w ciągu najbliższych 2, a place zabaw – 6 lat.
Cel programu
Program „Radosna szkoła” zakłada wsparcie finansowe dla organów prowadzących publiczne i niepubliczne szkoły podstawowe (klasy I-III) oraz ogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia. Dzięki dofinansowaniu zostaną utworzone odpowiednie warunków do aktywności ruchowej najmłodszych uczniów (jest to bezpośrednio związane z obniżeniem wieku rozpoczęcia obowiązku szkolnego). Wsparcie obejmie zakup (lub zwrot kosztów zakupu) pomocy dydaktycznych do świetlic w szkole i na urządzenie szkolnego placu zabaw.
Szczegółowe warunki udzielania pomocy szkołom objętym programem zostały określone w:
- rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (dalej: rozporządzenie sprawie dofinansowania) i
- uchwale Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie rządowego programu wspierania w latach 2009-2014 organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (dalej: uchwała w sprawie „Radosnej szkoły”).
Kto otrzyma pieniądze
Dofinansowanie zostanie udzielone prowadzącym szkoły:
1) jednostkom samorządu terytorialnego,
2) osobom prawnym innym niż jednostki samorządu terytorialnego,
3) osobom fizycznym,
4) ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
W pierwszej kolejności środki finansowe dla organów prowadzących szkoły będą przeznaczone na zakup pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkole. Natomiast dofinansowanie na urządzenie szkolnych placów zabaw organy prowadzące będą mogły otrzymać pod warunkiem, że w następstwie podziału środków budżetu państwa z przeznaczeniem na pomoce dydaktyczne, jeśli te zaplanowane na dany rok budżetowy nie zostaną wyczerpane.
Na co pieniądze
Środki finansowe może być udzielone na:
1) zakup pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkołach (zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia w sprawie dofinansowania),
2) utworzenie lub modernizację szkolnych placów zabaw (zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia w sprawie dofinansowania),
3) zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkołach i zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji szkolnych placów zabaw poniesionych przez organy prowadzące w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 10 października 2013 r.
Pomoce dydaktyczne do świetlic szkolnych muszą być tak dobrane, aby zapewnić organizację zabaw ruchowych zgodnie z naturalnymi potrzebami rozwojowymi dzieci, związanymi z dużą aktywnością fizyczną. Powinny obejmować m.in.:
- duże, miękkie klocki, wałki, zestawy dużych figur geometrycznych, wykonane w kolorystyce przyjaznej dla dzieci – służące aktywności ruchowej i zabawom konstrukcyjnym, umożliwiające poznawanie różnych kształtów i zabawę w grupie,
- miękkie piłki w różnych kolorach i wielkościach, w tym piłki skaczące, sensorynki – mające na celu kształtowanie w zabawie koordynacji wzrokowo-ruchowej, zręczności i precyzji ruchu,
- materace do zabaw ruchowych, które mogą być łączone i ustawiane w różnych konfiguracjach – służące zapewnieniu bezpiecznych warunków zabaw ruchowych oraz stanowiące element stymulacji zmysłowej,
- tory przeszkód, które mogą składać się z elementów wykonanych z różnych faktur i mogą być układane w różnorodne kształty – mające na celu kształtowanie sprawności motorycznej i równowagi, w tym dające możliwość czołgania, przeskakiwania, zjeżdżania, będące jednocześnie naturalnym sposobem wielozmysłowego poznawania rzeczywistości,
- elementy lub zestawy elementów umożliwiające pokonywanie wysokości i dające możliwość wspinaczki, w tym drabinki, liny, siatki o dużych oczkach – służące rozwijaniu równowagi,
- inne materiały do integracji zmysłowej – służące poznawaniu rzeczywistości przez dostarczenie dziecku różnych doświadczeń zmysłowych, a jednocześnie mogące stanowić element relaksacyjnej strefy miejsca zabaw w szkole.
Place zabaw mają być dostępne dzieciom również po zakończeniu zajęć szkolnych oraz w soboty i niedziele. W ten sposób plac będzie mógł stać się miejscem spotkań rodzinnych, pozwalając jednocześnie na kreowanie właściwego sposobu spędzania czasu wolnego przez dzieci i ich rodziny.
Natomiast szkolny plac zabaw organy prowadzące powinny przygotować tak, aby prowadzić z dziećmi różne formy zajęć ruchowych (np. pokonywanie przeszkód, wspinanie, czworakowanie, przeskoki), a także do organizacji zabaw i gier ruchowych. Plac zabaw powinien zawierać różnorodne drabinki, drążki, ścianki wspinaczkowe, pomosty, zjeżdżalnie, równoważnie, przeplotnie oraz kolorowe huśtawki. W miejscu przeznaczonym na plac zabaw ważne jest zastosowanie nowoczesnej, bezpiecznej nawierzchni pod urządzeniami, właściwe rozmieszczenie sprzętu znajdującego się na placu zabaw oraz przyjazne zagospodarowanie terenu zielenią.
Koszty programu
Realizacja programu „Radosna szkoła” zaplanowana została na lata 2009 – 2014. Koszt całego programu wynosi 2 mld 438 mln zł, z czego 1 mld 278 mln zł pochodzić będzie z budżetu państwa, a 1 mld 160 mln zł stanowić będzie własny wkład finansowy organów prowadzących.
Rozkład poszczególnych transzy dofinansowania rozkłada się w poszczególnych latach następująco:
- 2009 r. - 40 mln zł.,
- 2010 r. - 150 mln zł.,
- 2011 - 150 mln zł.,
- 2012 r. - 488 mln zł.,
- 2013 r. - 234 mln zł.,
- 2014 - 216 mln zł.
Organy prowadzące szkoły muszą wykazać finansowy wkład własny w wysokości 50% kosztów urządzenia szkolnego placu zabaw a zakup pomocy dydaktycznych będzie finansowany w 100% z budżetu państwa do kwoty 6 lub 12 tys. zł (w zależności od liczby uczniów w klasach I-III). Natomiast wsparcie na urządzenie szkolnych placów zabaw wynosi 63 tys. 850 zł lub 115 tys. 450 zł (w zależności od liczby uczniów w klasach I-III).
Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało, że dla sprawniejszego korzystania z programu zamieści w najbliższych dniach na swojej stronie internetowej formularze wniosków dla dyrektorów szkół oraz organów prowadzących, a także propozycje kart oceny wniosków dla wojewodów.
Podstawy prawne:
- Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572; ost. zm. Dz. U. z 2009 r. nr 56, poz. 458)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (przed opublikowaniem w Dzienniku Urzędowym)
Źródło: "Gazeta Samorządu i Administracji", 15/2009