Publicystyka - ngo.pl

Sz. P. Władysław Kosiniak-Kamysz Minister Pracy i Polityki Społecznej

Warszawa, 2 lipca 2012

Szanowny Panie Ministrze,

z wielkim zainteresowaniem i radością przyjęliśmy informację, że Pański resort przygotowuje program działań służących wspieraniu aktywności osób starszych, tym bardziej, że organizacje pozarządowe skupiające osoby starsze i działające na rzecz seniorów od kilku lat zabiegały o uruchomienie takiego programu. Program może stać się ważnym, a przede wszystkim wymiernym rezultatem działań podejmowanych przez rząd w ramach Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. W ostatnich dniach znaleźliśmy na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej projekt „Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013”, który, jak rozumiemy, jest efektem prac przeprowadzonych w łonie resortu pracy.

Cieszy nas, że powstał ten projekt, jednak jesteśmy zaniepokojeni, że w jego przygotowaniu nie uczestniczyli przedstawiciele szerokich środowisk seniorów i organizacji działających na rzecz aktywności osób starszych. Uwzględnienie różnorodnych i bogatych doświadczeń, wiedzy i opinii tych środowisk jest nie tylko gwarancją wypracowania skutecznych rozwiązań, ale także efektywnego ich wdrożenia, które w dużej mierze spadnie na barki tych właśnie środowisk i reprezentujących je organizacji. Wiedząc także, jak ogromne są potrzeby w sferze aktywizacji seniorów, mamy świadomość, że 60 milionów złotych przeznaczonych na realizację programu to o wiele za mało, aby te potrzeby zaspokoić. Stąd tak ważne jest, aby każda złotówka przewidziana w programie został wydana w sposób rozsądny, efektywny i przejrzysty.

Na pierwszej stronie przygotowanego przez resort pracy projektu czytamy: „Walorem sposobu tworzenia tego dokumentu jest zastosowanie w praktyce zasady partnerstwa publiczno-społecznego, integrującej w działaniach instytucje reprezentujące środowiska osób starszych i administrację publiczną”, podczas gdy w prace nad tym dokumentem nie zostały zaangażowane organizacje pozarządowe, które od wielu lat prowadzą działania w sferze aktywizacji osób starszych i budują reprezentację interesów osób starszych. W marcu br. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej powołało nieformalny Zespół ds. Europejskiego Roku Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej, do którego zaproszono około 50 osób – ekspertów i przedstawicieli organizacji pozarządowych, którzy wyrazili chęć zaangażowania się we współpracę z MPiPS w zakresie działań dotyczących osób starszych podejmowanych przez rząd w Europejskim Roku 2012. Członkowie tego zespołu w żaden sposób nie zostali zaangażowani w działania MPiPS, nie otrzymali także informacji o prowadzonych pracach nad powstaniem Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych, nie otrzymali także informacji o prowadzonych konsultacjach tego programu

Przedstawiony przez Ministerstwo projekt jest ciekawą, ale wymagającą dopracowania propozycją. Z pewnością należy poszerzyć jego zakres podmiotowy, bowiem skoncentrowanie go na Uniwersytetach Trzeciego Wieku (UTW) wyraźnie ograniczy jego skuteczność i użyteczność. UTW od wielu lat prowadzą bardzo potrzebną działalność, z ich oferty korzysta 100-150 tysięcy osób - przede wszystkim osoby mieszkające w miastach i legitymujące się średnim i wyższym wykształceniem. Wkład UTW w aktywizację osób starszych został w tym roku podkreślony, rok 2012 został na mocy Uchwały Senatu RP ustanowiony Rokiem UTW. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że liczba osób w wieku 60+ wynosi 7,3 mln osób. W wielu społecznościach lokalnych, zwłaszcza wiejskich, nie ma UTW, za to działa wiele innych stowarzyszeń, fundacji, Ochotniczych Straży Pożarnych czy kół gospodyń wiejskich, które realizują działania aktywizujące osoby starsze. W naszej ocenie, podmiotowe wsparcie UTW jako jednego z wielu modeli aktywizacji seniorów, doprowadzi do zaburzenia zrównoważonego rozwoju tego obszaru, a dodatkowo przyczyni się do antagonizacji środowiska organizacji seniorskich. W kontekście konieczności dopracowania projektu i jego konsultacji z szerokimi środowiskami społecznymi niepokoi nas również fakt, że projekt zakłada uruchomienie Programu już w sierpniu bieżącego roku.

Biorąc powyższe pod uwagę, zwracamy się do Pana Ministra z prośbą o informację na temat dotychczasowego i planowanego trybu pracy nad w/w projektem, a w szczególności jego konsultacji z organizacjami pozarządowymi i ekspertami.

Z wyrazami szacunku,

Tomasz Schimanek, ekspert Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce

Beata Tokarz-Kamińska, Członkini Zarządu Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”

Prof. Ewa Kozdroń, Forum 50+. Seniorzy XXI wieku

Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, Mokotowska 55/50, 00-542 Warszawa

Sz. P. Marzena Breza

Przewodnicząca Zespołu do spraw polityki na rzecz osób starszych MPiPS

Sz. P. Krzysztof Więckiewicz

Wiceprzewodniczący Zespołu do spraw polityki na rzecz osób starszych MPiPS

Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego MPiPS

Sz. P. Prof. Irena Lipowicz

Rzecznik Praw Obywatelskich