W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej powstał Rządowy Program Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013. Celem programu jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych dla godnego starzenia się poprzez aktywność społeczną. Podmiotami uprawnionymi do korzystania ze środków finansowych przeznaczonych na realizację programu są organizacje pozarządowe.
Celem Programu jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych dla godnego starzenia się poprzez aktywność społeczną. Program ten ma umożliwić zagospodarowanie potencjału społeczno-zawodowego osób starszych, dla pełnienia przez nich ról społecznych w życiu publicznym. Ważne jest również uwzględnienie w działaniach ograniczeń wynikających z barier funkcjonalnych, na które narażone mogą być osoby starsze.
Cel główny Programu będzie realizowany przez:
- zwiększenie oferty edukacyjnej dla osób starszych (np. na Uniwersytetach Trzeciego Wieku) – większa liczba słuchaczy, zwiększanie różnorodności tematycznej oferty edukacyjnej;
- poprawę jakości kształcenia osób starszych;
- tworzenie warunków dla rozwoju oferty edukacyjno-kulturalnej oraz integracji wewnątrz i międzypokoleniowej osób starszych przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury społecznej;
- rozwój zróżnicowanych form aktywności społecznej, w tym upowszechnianie wolontariatu, partycypacji w procesach decyzyjnych, w życiu społecznym, w tym udział osób starszych w kształtowaniu polityki publicznej. Ponadto ważne są tu działania na rzecz samopomocy oraz samoorganizacji;
- zwiększenie dostępności oraz podniesienie jakości usług społecznych w sferze sportu rekreacji i kultury.
W pierwszym okresie realizacji Programu (lata 2012-2013) zakłada się:
- dofinansowanie rozwoju oraz powstania nowej oferty edukacyjnej dla osób starszych, w ramach już istniejących organizacji (np. w formie UTW, innych organizacji pozarządowych);
- wsparcie tworzenia nowych UTW oraz filii UTW (działających przy uczelniach wyższych) na terenach defaworyzowanych przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury oświatowo-kulturalnej,
- zwiększenie dostępu do zajęć edukacyjnych dla osób starszych;
- dofinansowanie innych form aktywności społecznej osób starszych;
- zwiększenie oferty oraz podniesienie jakości usług społecznych dla osób starszych, w tym dostosowanie tej oferty odpowiednio do potrzeb i możliwości starszych osób niepełnosprawnych lub osób o ograniczonej sprawności ruchowej
Aktywność społeczna osób starszych często skupia się wokół inicjatyw lokalnych. Ważne jest zwiększanie wymiaru zaangażowania społecznego osób starszych, w tym niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, poprzez włączenie w różne formy edukacji oraz współpracy międzypokoleniowej.
Problem finansowania tych działań – brak ścisłego obowiązku kierowania oferty np. edukacyjno-kulturalnej do osób starszych przez samorządy w praktyce powoduje, iż ich dostępność zależy od oferty generowanej przez lokalne instytucje i organizacje pozarządowe.
Program służy wsparciu ofert organizacji, instytucji działających na rzecz osób starszych, w tym niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury społecznej oraz ścisłej współpracy z jednostkami samorządowymi (placówki oświatowo-kulturalne). Współpraca międzysektorowa na poziomie lokalnym może istotnie zwiększyć efektywność podejmowanych działań na rzecz aktywności społecznej osób starszych.
Koszt programu w latach 2012-2013 wyniesie 60 mln zł.
Podmiotami uprawnionymi do korzystania ze środków finansowych przeznaczonych na realizację Programu są:
- organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie;
-
podmioty określone w art. 3 ust. 3, w tym:
- kościelne osoby prawne i jednostki organizacyjne, o których mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie120 (w art. 3 ust. 3 pkt 1)
- spółdzielnie socjalne, o których mowa w ustawie o spółdzielniach socjalnych (w zakresie działalności społecznie użytecznej w sferze zadań publicznych);
- stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.
Warunkiem uczestnictwa w programie jest realizacja projektów we współpracy z uczelniami wyższymi zarówno publicznymi, jak i niepublicznymi lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich jednostkami organizacyjnymi (szkołami publicznymi, samorządowymi instytucjami kultury lub bibliotekami publicznymi) prowadzącymi działania w formule Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej ogłosi konkursy, będzie akceptować przesłane wnioski (ocena formalna i merytoryczna), przygotuje umowy z beneficjentami, skontroluje sprawozdania, zrealizuje Program (umowy zlecenia) i sporządzi sprawozdanie zbiorcze z realizacji Programu.
Terminy składania wniosków konkursowych zostaną ogłoszone po przyjęciu Programu przez Radę Ministrów.
