Publicystyka - ngo.pl

Gwałt zdarza się kobietom, mężczyznom, osobom hetero i homo, niebinarnym, transpłciowym. Zdarza się księżom i zakonnikom, pracownikom i pracownicom seksualnym. Małżonkom i partnerom. Niezależnie od wieku i stylu życia.

GWAŁT NIE KOŃCZY SIĘ NIGDY, BO JEGO SKUTKI ZOSTAJĄ NA CAŁE ŻYCIE.

Minęło dziesięć lat od zmiany sposobu ścigania za gwałt. Od 2014 roku jest to przestępstwo ścigane z urzędu – zgodnie z wymogami konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet. To znaczy, że śledztwo w takich sprawach może być prowadzone także bez zgody ofiary.

Jest mnóstwo stereotypów na temat gwałtu, jego ofiar i sprawców. I mitów na temat ochrony i pomocy ofiarom. Także mitów dotyczących prawa, w tym prawa karnego.

Zaproponujemy, w konsultacji ze specjalistami, zmianę prawa tak, by szanowało i skutecznie chroniło ofiarę. I projekt stworzenia systemu autentycznego wsparcia.

Dziś prawo jest, ale jakby go nie było: nie działa. Nie podnosi skuteczności ścigana i – co ważniejsze – nie wspomaga ofiar. Zgłoszenie przestępstwa jest dla ofiary gwałtu niebezpieczne, powoduje stres i cierpienie.

Z kolei zmiana sposobu ścigania za gwałt z wszczynanego na wniosek na postępowanie z urzędu może być odczuwana jako dodatkowe zagrożenie. Bywa, że ofiary nie zgłaszają się po pomoc lekarską czy psychologiczną, bo boją się, że lekarz czy terapeuta zawiadomi policję o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Rocznie zgłaszanych jest ok. tysiąca gwałtów, a wielokrotnie więcej pozostaje nieodnotowanych: ze wstydu, lęku przed reakcją otoczenia, kontaktem z policją, prokuraturą, sądem.

Do tej pory państwo koncentrowało się na odstraszaniu surowością kary. Karę ciągle podwyższano, dziś można za zgwałcenie zostać ukaranym najsurowszą karą dożywotniego pozbawienia wolności. Mimo to kara nie odstrasza. A państwo nie robi nic, żeby ofiarę chronić przed powtórnym skrzywdzeniem – tym razem przez swoje instytucje. Wprowadziło przepisy mające chronić ofiary, które są powszechnie lekceważone lub niestosowane z niewiedzy. Tak czy owak – nie działają.

Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw kończy opracowanie projektu ustawy o postępowaniu w przypadku niektórych przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności.

Ustawa ma doprowadzić do tego, aby:

• procedura postępowania z bezbronną ofiarą przestępstwa w placówce służby zdrowia była połączona z istniejącą już Siecią Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem;
• ofiara mogła korzystać w całym bardzo traumatycznym dla siebie postępowaniu z wszechstronnej pomocy oferowanej przez wyspecjalizowanych pracowników Sieci, a w szczególności  z pomocy profesjonalnych asystentów;
• ofiary, które nie mają statusu pokrzywdzonego mogły też korzystać z takiej pomocy;
• wszyscy stykający się z ofiarą pamiętali o jej godności, podmiotowości oraz szanowali jej prawa i wolę;
• zgłaszająca się osoba nie musiała się obawiać, że ktoś, wbrew jej woli zawiadomi policję lub prokuraturę o gwałcie.

Ustawa ma sprawić, żeby to był cały system, a nie działania poszczególnych służb: medycznych, policyjnych, prokuratorskich i sądowych, nie połączonych ze sobą.

Zwracamy się ponownie do ministrów sprawiedliwości i zdrowia o wspólne działania i stworzenie, zgodnie z projektem ustawy całego takiego wszechstronnego systemu wsparcia dla ofiary.

Zapraszamy do obejrzenia seminarium eksperckiego, moderowanego przez Ewę Siedlecką, w którym udział wzięli: Marek Balicki – lekarz psychiatra, Magdalena Herda – psycholożka, traumatolożka, Barbara Namysłowska – Gabrysiak – profesorka prawa karnego medycznego, Lidia Mazowiecka – doktorka prawa, prokuratorka w stanie spoczynku, Prezeska Fundacji

Więcej informacji na stronie NAGWALT.ORG