Publicystyka - ngo.pl

Zużyte opony to uciążliwe odpady, z którymi często nie wiadomo, co zrobić. Przydomowe składowanie ich większej liczby nie jest legalne, podobnie jak wyrzucenie do pierwszego lepszego kontenera na śmieci lub – co gorsza – wywiezienie do lasu. Sposób ich utylizacji określają specjalne przepisy, według których stare ogumienie musi zostać poddane recyklingowi, gdyż ich niewłaściwe zagospodarowanie szkodzi naszej planecie. Gdzie oddać stare opony, aby cała procedura odbyła się zgodnie z prawem i poszanowaniem środowiska naturalnego?     

Dla osób prywatnych są trzy zgodne z literą prawa, bezpieczne sposoby:

1. Warsztat samochodowy/zakład wulkanizacyjny
Punkty wulkanizacyjne lub też serwisy są miejscami, w których możemy zostawić stare opony, w momencie ich wymiany na nowe. To wygodne, szczególnie dla osób regularnie odwiedzających wspomniane zakłady w związku z dokonywaną co sezon wymianą ogumienia w swoim pojeździe. Pozostawione, zużyte opony przekazywane są do recyklingu lub na odzysk materiałowy. Należy jednak pamiętać, że nie każdy punkt wulkanizacyjny lub serwis oferują swoim klientom możliwość zostawienia wyeksploatowanego ogumienia. Dobrze jest więc sprawdzić, gdzie można oddać stare opony – skontaktować się z potencjalnym miejscem, zapytać o taką usługę i omówić wszelkie szczegóły, aby tuż po przyjeździe nic nas nie zaskoczyło. W ramach akcji "Kręci Nas Recykling" zachęcamy do bezpłatnego oddawania zużytych opon w serwisach partnerskich Oponeo. Kupując ogumienie na  Oponeo, można bezpłatnie oddać zużyte opony w serwisie partnerskim. Wystarczy podczas składania zamówienia wybrać usługę: "dostawa z montażem”, oznaczony logiem akcji "Kręci Nas Recykling".

2. Zużyte opony można oddać do znajdującego się w każdej gminie lokalnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Ogumienie, które tam trafia, musi pochodzić od auta osobowego o całkowitej wadze 3,5 t i być wstępnie oczyszczone z największych zabrudzeń. Jak wynika z przeprowadzonej przez Oponeo ankiety, 41% Polaków aktywnie korzysta z PSZOK-ów, a 29% badanych oddaje do nich stare opony, więc takie miejsca są jak najbardziej potrzebne. Ich lokalizację można sprawdzić na stronach internetowych miast i gmin. Należy pamiętać, że każdy punkt ma swoje zasady, na jakich przyjmuje odpady, dlatego w sprawie utylizacji ogumienia warto najpierw zadzwonić do wybranego PSZOK-u  i dowiedzieć się szczegółów. Na terenie gminy funkcjonują również mobilne wersje PSZOK-ów, czyli MPSZOK-i. Prowadzą one odbiór zużytych opon – tylko w wyznaczonych dniach i godzinach. Zatrzymują się one w określonych punktach, do których należy dostarczyć zużyte ogumienie. Po więcej informacji na temat harmonogramu organizowanych zbiórek również należy zwrócić się do urzędu gminy. 

3. Część gmin i miast umożliwia mieszkańcom oddanie zużytych opon (od pojazdów o łącznej masie do 3,5 t) w ramach cyklicznego wywozu śmieci wielkogabarytowych.  Pierwszorzędną kwestią, którą należy ustalić, jest to, czy opony to odpady wielkogabarytowe w świetle zasad lokalnej gminy. Jeżeli odpowiedź będzie twierdząca, zużyte ogumienie należy pozostawić w określonym i widocznym dla pracowników zajmujących się wywózką miejscu. 

Warto wspomnieć, że żadne z powyższych rozwiązań nie dotyczy utylizacji opon rolniczych i ciężarowych. Nie są one przyjmowane w PSZOK-ach i MPSZOK-ach. Ich prawidłowym odzyskiem zajmują się specjalne firmy po uprzednim podpisaniu indywidualnej umowy. PSZOK nie przyjmuje odpadów, których liczba lub rodzaj wskazują, że pochodzą one z prowadzenia działalności gospodarczej.

Kary za wyrzucanie opon! Starych opon nie można wyrzucić na śmietnik! Karę za wyrzucenie zużytych opon omawia art. 145 par. 1 ustawy Kodeks Wykroczeń. Ten mówi o mandacie nie niższym niż 500 zł. To oznacza, że służby interweniujące w tej sprawie mogą na miejscu zdarzenia wymierzyć nawet 5 tys. zł grzywnę. W sytuacji, w której sprawa zostanie skierowana do sądu (bo np. właściciel opon odmówi przyjęcia mandatu), kwota kary może już wzrosnąć wielokrotnie. Urząd Marszałkowski w Białymstoku ukarał wulkanizatora z Suwałk karą o wysokości ponad miliona złotych za to, że przekazał 82 opony w charakterze budulca do umocnień w odbudowywanym Węgierskim Parku Narodowym. Urzędnicy uznali bowiem, że zużyte ogumienie zostało przekazane firmie, która nie zajmuje się jego recyklingiem. A do tego było składowane na terenie chronionym.

Ile kosztuje utylizacja opon osobowych, rolniczych i ciężarowych? W przypadku chęci oddania zużytych opon rolniczych i ciężarowych musimy liczyć się z wyższymi opłatami niż za ogumienie od samochodów osobowych. Średnio ceny wahają się między 400 a 2000 zł za tonę.  Ceny za utylizacji opon za sztukę wahają się od 5-20 zł za opony osobowe o wadze (6-15 kg) i 12-160 zł o wadze od 30 do 80 kg (ceny z roku 2023) . Kwestia odpłatności ustalana jest indywidualnie przez każdy punkt świadczący taką usługę, dlatego koszty są bardzo różne. Ich wysokość wiąże się między innymi z liczbą czy wielkością opony z danej kategorii, odległością i naliczaną z tego tytułu opłatą transportową, jak również oceną ogumienia (czy jest ono natychmiast gotowe do utylizacji, czy wymaga odpowiedniego przygotowania).

Gdzie oddać stare opony rowerowe? Wyeksploatowane opony rowerowe i modele o średnicy zewnętrznej nie większej niż 140 cm nie podlegają zakazowi składowania na wysypiskach odpadów ani specjalnemu procesowi odzysku, jak również bieżnikowaniu. Oznacza to, że tego typu ogumienie można wyrzucić do pojemnika na odpady zmieszane. Najlepiej je jednak razem z innymi odpadami problemowymi oddać do PSZOKU.

Jakie zagrożenia niesie nieprawidłowa utylizacja opon? Według badań Instytutu Mechaniki Precyzyjnej używane do produkcji opon mieszanki gumowe zawierają długie łańcuchy polimerowe, które ulegają długotrwałej defragmentacji (ale nie biodegradacji). W tym czasie problem nie znika, tylko pogarsza się, ponieważ ogumienie pozostawione w środowisku wydziela toksyczne mikroplastiki, zatruwające glebę i wodę. Są one zagrożeniem dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt, dlatego prawidłowe składowanie i utylizacja starych opon jest koniecznością. Wyrzucanie zużytych opon do środowiska i generowanie „dzikich wysypisk” to ogromne obciążenie finansowe dla urzędów miast i gmin, Lasów Państwowych. W konsekwencji usuwanie opon ze środowiska finansowane jest z podatków płaconych przez mieszkańców.

O akcji Kręci Nas Recykling, o recyklingu opon i ich zbiórce więcej: 

https://www.oponeo.pl/kreci-nas-recykling

Dominik Dobrowolski, dominik@cycling-recycling.eu , tel. 697092978