Rola rad w lokalnych społecznościach na przykładzie województwa opolskiego
Zgodnie z zapisami ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, Rada Działalności Pożytku Publicznego to ciało doradcze, którego zadaniem jest konsultowanie i opiniowanie dokumentów na potrzeby administracji publicznej. Czym jeszcze mogą zajmować się rady?
Nowelizacja Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 2010 r. umożliwiła tworzenie rad na szczeblu wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym, tj. 16 województw, 314 powiatów, 66 miast na prawach powiatu oraz 2478 gmin. Obecnie niespełna 5% jednostek samorządu terytorialnego utworzyło RDPP. Najwięcej z nich powołanych zostało w województwie małopolskim. Na drugim końcu jest województwo opolskie. Czy wynika to z tego, że nasze województwo jest najmniejsze, z najmniejszą liczbą ludności? Pewnie jest w tym dużo prawdy, gdyż nie dostrzegam w innych regionach systemowych rozwiązań wpływających na większą ilość powoływanych rad.
Jaką rolę pełnią rady w województwie opolskim?
Na dzień dzisiejszy funkcjonują trzy rady, w tym dwie w Kędzierzynie-Koźlu (powiatowa i gminna) oraz wojewódzka w Opolu. Ustawodawca określa zakres zadań RDPP w sposób ogólny, pozostawiając organowi powołującemu określenie trybu powoływania członków RDPP, organizację oraz tryb działania RDPP. Powoduje to stosowanie różnorodnych rozwiązań w poszczególnych samorządach oraz częściowo determinuje jej funkcję i praktykę działania.
Nasze opolskie rady niewątpliwie wpisują się w założenia ustawowe, ale w ostatnim czasie na bazie dyskusji o roli rad, korzystając z wsparcia w ramach realizacji projektu „Modelowe Rady Działalności Pożytku Publicznego” czy też korzystając z pomysłów wypracowywanych w ramach opolskiego Panelu Ekspertów, działającego w ramach projektu „III Sektor dla Polski” możemy zauważyć chęć i działania służące dookreśleniu i uwypukleniu działań, jakie pełnią rady.
Możemy zauważyć podejmowanie coraz większej liczby inicjatyw prowadzących do podniesienia roli rad w oczach samorządowców, organizacji pozarządowych i obywateli. Ważnym aspektem w działalności rad jest również doprecyzowanie zakresu dokumentów podlegających konsultacjom, chcąc uniknąć stania się „maszynką do konsultacji”. Rada ma bowiem być organem wspierającym wyznaczanie kierunków współpracy JST z organizacjami, a nie organem zastępującym wszystkie organizacje, do czego, wobec zapisów ustawowych o tym, z kim należy konsultować akty prawne, często dochodzi.
Ważnym krokiem jest również wytworzenie pozytywnego, atrakcyjnego wizerunku rad, aby liderzy organizacji chętnie brali w nich udział. To bowiem zainteresowanie organizacji, aktywność, merytoryczność działań w nich prowadzonych jest najlepszym wyznacznikiem potrzeby ich funkcjonowania. W takich przypadkach często ma to również wpływ na delegowanie do pracy w nich odpowiednio przygotowanych urzędników, niebędących tylko wytypowanymi członkami ze strony JST.
Bezsprzecznie dostrzegamy wiele wartości płynących z działalności rad, mamy jednak nadzieję, że pozytywny wizerunek tych organów zostanie przede wszystkim doceniony i zauważony przez władze wykonawcze, dla których rady mają być wsparciem.
Artykuł powstał w ramach projektu „Modelowe Rady Działalności Pożytku Publicznego” współfinansowanego z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
