Publicystyka - ngo.pl

Partnerstwo musi się składać z co najmniej trzech organizacji, a w jego skład może wejść każda organizacja. Ważne, by organizacje, które chcą się włączyć w prace zadeklarowały, że zrealizują konkretne działania, konkretne inicjatywy w ramach tego partnerstwa, że realnie zaangażują się w jego pracę. Jeden z ekspertów sektora pisał „Wydaje się, że jest to proste. Niby proste, ale czy my potrafimy jeszcze coś zrobić bez deadline’u, wymogów projektowych? Ile z naszych organizacji jest w stanie zadeklarować nie tylko zaangażowanie (to i tak dużo), ale również konkretne działania? Okaże się już niedługo. A oceniać będziemy się nawzajem. Tu żadna projektowa nowomowa nie wystarczy”[1]. To niełatwe, bo wymaga poświęcenia swojego wolnego czasu, energii i innych zasobów. Mamy jako organizacje własne misje, cele, zadania – nie zawsze widzimy potrzebę, by podejmować działania ogólnopolskie, ogólnosektorowe. Chcemy zmieniać świat wokół siebie, ale najczęściej w lokalnych społecznościach, szczególnie gdy krajowa polityka nie motywuje do działania. To dlatego udało się na razie zawiązać partnerstwa jedynie w połowie kierunków przyjętych podczas Stałej Konferencji.

Jednym z partnerstw, które rozpoczęło współpracę jest trzynastka: „Działania na rzecz szerokiego uczestnictwa obywateli w stanowieniu prawa oraz tworzenia polityk publicznych, a także na rzecz wzmocnienia roli organizacji w dialogu społecznym i obywatelskim”. To kierunek w priorytecie III: „Szeroka partycypacja obywatelska. Organizacje uczestniczą w procesie stanowienia prawa oraz w tworzeniu i realizacji polityk publicznych”. Aktualnie w skład partnerstwa wchodzą: Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Warszawa, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych, Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych „SocLab”, Federacja Inicjatyw Oświatowych, Instytut Spraw Publicznych, Federacja Organizacji Pozarządowych „Pomocni Mazowszu”, Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych. Naszą pracę wspierają eksperci m.in. Tomasz Schimanek, Piotr Frączak, Jakub Wygnański.

Partnerstwo Tematyczne może realizować swoje działania poprzez organizowanie koalicji i grup wsparcia (np. na szczeblu krajowym grupy parlamentarnej a w samorządzie grupy radnych), edukację, lobbing, ekspertyzy, systematyczną współpracę z urzędami centralnymi, regionalnymi lub lokalnymi, monitorowanie oraz opracowywanie i rozpowszechnianie raportów, udział w zespołach doradczych powoływanych przez ministrów lub samorządy, pisanie listów otwartych, udział w konsultacjach społecznych, organizację konsultacji, uczestnictwo w wysłuchaniach publicznych.

Jako partnerstwo nr 13 wystosowaliśmy stanowisko do pełnomocnika rządu ds. społeczeństwa obywatelskiego pana W. Kaczmarczyka, zawiązaliśmy współpracę z pozarządowa częścią RDPP (wspólne spotkanie, wymiana stanowisk). Najważniejsze jest jednak to, że udało nam się przygotować ramy funkcjonowania Rady Dialogu Obywatelskiego. W naszej koncepcji działająca dziś Rada Działalności Pożytku Publicznego dalej miałby zajmować się przede wszystkim pożytkiem publicznym, a więc sprawami związanymi z 1%, statusem organizacji pożytku publicznego i programami współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi. W tym kontekście pożytek publiczny rozumiemy jako zlecanie zadań publicznych przez administrację organizacjom pozarządowym.

Natomiast główne cele działania RDO to stanie na straży przestrzegania dobra wspólnego i praw obywatelskich. Widzimy Radę jako miejsce równoprawnego dialogu i negocjacji pomiędzy reprezentantami społeczeństwa obywatelskiego i władzami państwa. Przedmiotem dyskusji w ramach Rady powinny być wszystkie projekty władzy, których wprowadzenie będzie wpływało na prawa i obowiązki obywateli.

Funkcje RDO poddane konsultacjom to:

• prowadzenie dialogu w celu zapewnienia warunków dla przestrzegania prawa, w tym praw obywatelskich, zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem dobra wspólnego,
• działanie na rzecz realizacji zasady partnerstwa, partycypacji i solidarności społecznej,
• uczestniczenie w wypracowywaniu polityk oraz strategii publicznych, a także działalność na rzecz budowania wokół nich społecznego porozumienia w drodze prowadzenia przejrzystego, merytorycznego i regularnego dialogu obywatelskiego, na wszelkich szczeblach administracji publicznej oraz szerokich konsultacji publicznych,
• uzupełnienie dotychczasowej formy dialogu takiej jak Rada Dialogu Społecznego, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu, Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu itp.

W skład RDO mieliby wchodzić przedstawiciele rządu oraz społeczeństwa obywatelskiego. Strona obywatelska to zarówno obywatele zorganizowani w instytucjach III sektora, jak i reprezentujący inne podmioty, o ile posiadają strukturę i wybieralne władze (dla zapewnienie różnorodności). W pracach Rady powinni brać udział z głosem doradczym, przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, oraz zaproszeni przedstawiciele innych wybranych i zainteresowanych organizacji oraz instytucji – zgodnie z ich zakresem działania. Zdajemy sobie sprawę, że z uwagi na konieczność szerokiej reprezentacji, Rada składać się może z ok. 100 przedstawicieli strony obywatelskiej, co zakłada konieczność wyboru prezydium do bieżącego funkcjonowania (do 30 osób), pracę w grupach roboczych oraz stworzenie silnego sekretariatu zapewniającego ciągłość prac Rady.

W ramach dyskusji nad kształtem ogólnopolskiego ciała dialogu odbyła się debata na ngo.pl: „RDPP do zmiany? Potrzebujemy Rady Dialogu Obywatelskiego” (Tomasz Schimanek) oraz „RDPP do zmiany? Potrzebujemy autentycznego ciała dialogu” (Jerzy Boczoń) oraz konsultacje na mamzdanie.pl. Spotkaliśmy się siedmiokrotnie, choć nie raz z trudnościami. Brakuje w partnerstwie organizacji z wielu części Polski. Niski był także odzew na konsultacje koncepcji RDO. Mimo deklaracji nie zainteresowali się koncepcją przedstawiciele rządu.

Budowanie partnerstwa nie jest prostym zadaniem. Aktualna sytuacja w kraju, fasadowe konsultacje wielu ważnych dokumentów, lub ich brak; niepokoje społeczne związane ze znaczącymi reformami, zmianami – nie pomagają w zaangażowaniu i podejmowaniu działań na rzecz budowania instytucji dialogu obywatelskiego i włączaniu obywateli w podejmowanie decyzji. A może tym bardziej potrzeba nam teraz partnerskiej współpracy, współdziałania i współodpowiedzialności. Zatem „Róbmy swoje! Póki jeszcze ciut się chce (…) Może to coś da – kto wie”.

„Wielkie rzeczy nie powstają w wyniku impulsu, a w wyniku poskładania małych rzeczy w jedną całość.” – Vincent Van Gogh

Artykuł został opracowany w ramach projektu "DROGA DO POLSKI OBYWATELSKIEJ", który jest dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

[1] P. Frączak, http://asocjacje.org/warto-wiedziec/strategiczna-mapa-drogowa-abc-partnerstwa-tematycznego/