Rekomendacje Parlamentu Europejskiego – zasada partnerstwa
Grupa europejskich społecznych oraz ekologicznych instytucji społeczeństwa obywatelskiego (BirdLife International, CEE Bankwatch Network, EEB, European Anti Poverty Network, European Disability Forum, Friends of the Earth Europe, WWF, Milieukontakt Oost-Europa, Socialplatform) zwróciła się do przedstawicieli państw członkowskich z prośbą o poparcie czterech głównych rekomendacji Parlamentu Europejskiego. Rekomendacje te dotyczą przyszłych propozycji regulacji polityki spójności:
- W stosunku do regulacji ogólnych:
-
- utrzymanie silnej zasady partnerstwa;
- wprowadzenie odrębnego artykułu dotyczącego ochrony i poprawy środowiska;
- zapobieganie konfliktom występującym pomiędzy infrastrukturą i środowiskiem oraz wstrzymywanie płatności projektom naruszającym unijne prawo o ochronie środowiska;
- W stosunku do Funduszu Spójności: umożliwienie inwestycji w regionalnej infrastrukturze transportu z pierwszego filaru Funduszu Spójności.
Utrzymanie silnej zasady partnerstwa
Zasada partnerstwa polega na włączaniu w proces
programowania, wdrażania i monitoringu projektów finansowanych z
Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności szerokiego zakresu
partnerów takich jak organizacje pozarządowe, regionalne, lokalne i
inne. Zasadę tę reguluje artykuł 10 Rozporządzenia Rady
ustanawiającego ogólne zasady dla Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu
Spójności.
Oceniając zasadę partnerstwa w listopadzie 2005
roku, Komisja Europejska stwierdziła, iż „fundusze strukturalne
dostarczają większych, szybszych i lepszych efektów kiedy krajowe,
regionalne i lokalne organy współpracują razem z ekonomicznymi i
społecznymi partnerami oraz z innymi grupami społeczeństwa
obywatelskiego”.
Kilka miesięcy później, Parlament Europejski w
swojej rezolucji dotyczącej Regulacji Ogólnych z 6 lipca 2005 r.,
„odrzuca jakiekolwiek osłabienie zasady partnerstwa w stosunku do
jej oryginalnego brzmienia, w szczególności pod względem planowania
strategicznego i monitorowania programów; jednocześnie wzywa do
utrzymania listy właściwych organów (Artykuł 10(1)(c);”
Jednakże propozycja Rady Prezydencji z 21
grudnia 2005 r. dotycząca nowych zapisów artykułu 10 Regulacji
Ogólnych na lata 2007-2013 w znaczny sposób osłabia zasadę
partnerstwa. Zaniepokojone tym faktem, wspomniane wyżej instytucje
zwróciły się do przedstawicieli państw członkowskich z prośbą o
przywrócenie oryginalnego brzmienia artykułu 10 Rozporządzenia lub
też do naniesienia następujących korekt w tekście Rady
Prezydencji:
|
Tekst Rady Prezydencji z 21 grudnia 2005 r. |
Propozycja społeczeństwa obywatelskiego |
|
Artykuł 10 Partnerstwo 1. Pomoc ze środków Funduszu jest przyznawana przez Komisję w ramach bliskiej współpracy, zwanej dalej „partnerstwem”, między Komisją a wnioskującym państwem członkowskim. Państwo to organizuje, tam gdzie to właściwe i zgodnie z aktualnymi krajowymi zasadami i praktykami, partnerstwo z władzami i organami, takimi jak:
Każde państwo członkowskie wyznaczy
najbardziej reprezentatywnych partnerów na szczeblu krajowym,
regionalnym i lokalnym w sferze społecznej, ekonomicznej,
ekologicznej i innych, zwanych dalej „partnerami, zgodnie z
zasadami i praktykami krajowymi, z uwzględnieniem potrzeby
promowania równości płci oraz trwałego rozwoju poprzez
zintegrowanie wymogów ochrony środowiska i poprawy jego
jakości.
2. Partnerstwo powinno być zorganizowane zgodnie z odnośną jurysdykcją instytucjonalną, prawną i finansową dla każdej kategorii partnerów wymienionych w paragrafie 1. Partnerstwo będzie obejmowało
przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę programów
operacyjnych. Państwa członkowskie będą angażować, tam gdzie to
właściwe, każdego z odpowiednich partnerów, w szczególności
regiony, na różnych etapach programowania, w ramach czasowych
przewidzianych dla każdego etapu. 3. Co roku Komisja będzie konsultować się z organizacjami reprezentującymi partnerów społecznych na szczeblu europejskim w prawie pomocy ze środków Funduszy. |
Artykuł 10 Partnerstwo 1. Pomoc ze środków Funduszu jest
przyznawana przez Komisję w ramach bliskiej współpracy, zwanej
dalej „partnerstwem”, między Komisją a wnioskującym państwem
członkowskim. Państwo to organizuje, […] zgodnie z
aktualnymi krajowymi zasadami i praktykami, partnerstwo z władzami
i organami, a mianowicie:
Każde państwo członkowskie wyznaczy
najbardziej reprezentatywnych partnerów na szczeblu krajowym,
regionalnym i lokalnym w sferze społecznej, ekonomicznej,
ekologicznej i innych, zwanych dalej „partnerami”.
Państwo członkowskie zapewni szerokie i skuteczne zaangażowanie
wszystkich właściwych organizacji, zgodnie z zasadami i
praktykami krajowymi, z uwzględnieniem potrzeby promowania równości
płci oraz trwałego rozwoju poprzez zintegrowanie wymogów ochrony
środowiska i poprawy jego jakości. 2. Partnerstwo powinno być zorganizowane zgodnie z odnośną jurysdykcją instytucjonalną, prawną i finansową dla każdej kategorii partnerów wymienionych w paragrafie 1. Partnerstwo będzie obejmowało
przygotowanie i monitorowanie krajowych referencyjnych strategii
ramowych, jak również przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie i
ocenę programów operacyjnych. Państwa członkowskie będą angażować
[…] partnerów […] na różnych etapach programowania, w
ramach czasowych przewidzianych dla każdego etapu. 3. Co roku Komisja będzie konsultować się z organizacjami reprezentującymi partnerów społecznych na szczeblu europejskim w prawie pomocy ze środków Funduszy. |
Powody dla utrzymania silnej zasady partnerstwa
można by mnożyć, jednakże do najważniejszych należą:
- zważywszy na lepszą selekcję projektów, partnerstwo prowadzi do
większej absorpcji funduszy oraz bardziej efektywnego zużycia
pieniędzy europejskich podatników;
- partnerstwo zwiększa transparentność oraz zapobiega zarówno
niewłaściwemu spożytkowaniu funduszy jak i korupcji;
- partnerstwo przyczynia się do demokratycznej i partycypacyjnej
kultury politycznej;
- partnerstwo wzmacnia koordynację poprzez szersze
rozpowszechnianie informacji;
- partnerstwo stanowi przeciwwagę dla opinii podważających
legalność polityk UE i efektywność jej wydatków;
- w związku z rozmiarem budżetu polityki spójności i trendów w kierunku decentralizacji kontroli finansowej, należy dążyć do wzmocnienia zasady partnerstwa.
Zasada partnerstwa, mimo iż regulowana na
poziomie międzynarodowym, przekłada się na realizację polityki
spójności na poziomie krajowym. Dobre partnerstwo pomiędzy
narodowymi, regionalnymi i lokalnymi władzami oraz społeczeństwem
obywatelskim udowodniło już swoją kluczową rolę w programach
spójności. W efekcie prowadzi ono do lepszej absorpcji funduszy a
udział partnerów ekologicznych zapewnia realizowanym projektom
właściwą troskę o realizację zasady zrównoważonego rozwoju.
Źródło: Stowarzyszenie na rzecz FIP
