Publicystyka - ngo.pl

Chwaliszewo – część Starego Miasta niegdyś nazywana „miniaturową Wenecją”. Gdy w 1965 r. zasypano stare koryto Warty i zdemontowano most, Chwaliszewo utraciło swą tożsamość. Dziś mówi się, że jest terenem zapomnianym, pozbawionym architektonicznego i społecznego kontekstu.

Uczestnicy Akademii Jesiennej „Wyzwania zrównoważonej gospodarki wodnej”, organizowanej przez Fundację Sendzimira, opracowali raport, zawierający analizę obecnej sytuacji oraz wnioski i rekomendacje dotyczące zagospodarowania terenów nad starym korytem Warty. Oparty został o koncepcję usług ekosystemów, czyli korzyści, jakie ze środowiska uzyskują ludzie, społeczności i gospodarka i łączy w sobie perspektywę środowiskową, ekonomiczną, społeczno-kulturową i przestrzenną. Autorzy raportu analizowali dostępne dokumenty, przeprowadzili wizję lokalną oraz wywiady z kluczowymi interesariuszami i grupą ponad 230 mieszkańców Poznania. W pracach nad raportem wykorzystano innowacyjne narzędzia ISIS Kompas i ISIS Piramida, służące m.in. do partycypacyjnego planowania zrównoważonego rozwoju w społecznościach lokalnych.

• Istnieją już co najmniej cztery koncepcje zagospodarowania tych obszarów. Jednak ich realizacja nie jest łatwa ze względu na konieczność poniesienia wysokich nakładów finansowych, kompleksowość rozwiązań, ale także potrzebę przełamania barier mentalnych związanych z decyzją o radykalnej rewitalizacji – napisali autorzy raportu. Problem Chwaliszewa ujęto również w będącym częścią „Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030”, programie strategicznym „Rzeka w mieście”. Jego głównym celem jest przywrócenie rzeki miastu jako miejsca wielofunkcyjnego i z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.

W raporcie znalazły się propozycje, które mogą posłużyć jako inspiracja do działań, umożliwiających jak najlepsze zaadaptowanie istniejących koncepcji w aspekcie środowiskowym, ekonomicznym, społeczno-kulturowym i przestrzennym.

• Spośród wypracowanych innowacji, ostatecznie wybrano cztery, kierując się m.in. relatywnie niskim kosztem wdrożenia, zasięgiem i głębokością generowanej zmiany, dostępnością i różnorodnością źródeł finansowania, a także stopniem zaangażowania i partycypacji społecznej. Ponadto tworzą one spójną całość – wyjaśnia Joanna Klak z Fundacji Sendzimira. Te rozwiązania to:

• „Warta dostępna dla wszystkich”,
  
  • „Natura ­- Warta - Człowiek(a)”,
    
  • „Chwaliszewo warte Poznania”,
    
  • „Koło Warty”.

Ich Ich głównym celem jest poprawa jakości życia mieszkańców Poznania i zwiększenie atrakcyjności turystycznej poprzez uporządkowanie i zagospodarowanie terenów nadrzecznych do 2020 roku. Celem dodatkowym jest wzmocnienie integracji mieszkańców i środowisk społeczno-gospodarczych na rzecz wspólnych działań z zachowaniem walorów środowiska.

Opierają się one na większych i mniejszych projektach. Od zainstalowania mobilnych ławek, które posłużą nie tylko do rekreacji, ale i umożliwienia mieszkańcom kreowania ich wspólnej przestrzeni, decydując o ich położeniu i ułożeniu. Przez utworzenie parku wodnego, sztucznego stawu i małej infrastruktury, które przybliżą mieszkańców do wody. Po stworzenie punktu informacyjnego, będącego również przestrzenią działań twórczych. Autorzy nie zapomnieli również o kwestiach społecznych i tożsamości miejsca. Proponują również opracowanie mapy Chwaliszewa, zawierającej informacje o kompetencjach manualnych i zawodowych mieszkańców dzielnicy (gdzie jest stomatolog, malarz, krawiec), a także będącej narzędziem ułatwiającym zgłaszanie choćby usterek i koniecznych napraw w przestrzeni publicznej dzielnicy.

• Istotną wartością zaproponowanych innowacji jest to, że uczestnicy odszukali przykłady podobnych działań w innych miastach w Polsce, takich jak Supraśl, Katowice, Wrocław. Pokazują one jak udało się rozwiązać problemy podobne do tych, które dziś dotykają Chwaliszewo, pojąc również informację o kosztach tych przedsięwzięć – dodaje Joanna Klak.

Raport został zaprezentowany 18 listopada na spotkaniu z interesariuszami, zorganizowanym w sali sesyjnej Urzędu Miasta Poznania. W spotkaniu uczestniczyli m.in. Szymon Błażek (Wydział Gospodarki Nieruchomościami UMP), Lech Podbrez (pełnomocnik Prezydenta Miasta Poznania ds. rewitalizacji i Traktu Królewsko-Cesarskiego), Jerzy Ruciński (Stowarzyszenie Chwaliszewo); Łukasz Mikuła (Radny Miasta Poznania – przewodniczący Komisji Polityki Przestrzennej).

W Akademii Jesiennej wzięło udział 30 uczestników z całej Polski, m.in. architekci krajobrazu, urbaniści, inżynierowie środowiska, ekonomiści, socjologowie. Zostali wyłonieni spośród ponad 160 kandydatów i uczestników dwumiesięcznego kursu e-learningowego, przygotowującego do realizacji projektu lokalnego w Poznaniu.

Fundacja Sendzimira jest wiodącą organizacją działającą na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce. Od 16 lat inicjuje i wspiera projekty edukacyjne, badawcze i praktyczne mające na celu rozwiązywanie złożonych problemów środowiskowych, gospodarczych i społecznych, współpracując w tym celu z firmami, samorządami, organizacjami pozarządowymi, społecznościami lokalnymi oraz środowiskiem akademickim. Jednym z najważniejszych przedsięwzięć Fundacji jest realizowana od 16 lat Akademia Letnia „Wyzwania Zrównoważonego Rozwoju”. Fundacja należy do międzynarodowej sieci AtKisson Group, zrzeszającej ekspertów i organizacje pracujące na rzecz zrównoważonego rozwoju.