Publicystyka - ngo.pl

Posłowie PSL złożyli w Sejmie przygotowany przez część wydawców projekt Ustawy o książce.

– Projekt ustawy uderzy w tę połowę Polaków, którzy książki kupują. Skutek tej ustawy będzie odwrotny od zamierzonego. Czytelnicy będą musieli za książki zapłacić więcej, więc sprzedaż spadnie. Najbardziej ucierpią księgarnie internetowe, czyli ten segment rynku wydawniczego, który akurat się rozwija i w którym dominują małe polskie firmy - ostrzega Marcin Kędzierski, ekonomista i szef pionu badawczego Klubu Jagiellońskiego. Na specjalnej stronie internetowej wysłać można list z protestem skierowanym do posłów.

Wydawcy chcą, by zakaz sprzedaży książek w cenach promocyjnych obowiązywał 12 miesięcy od wydania tytułu. – W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że jest to projekt niezgodny z Konstytucją – mówi Kędzierski. – Artykuł 22 Konstytucji stanowi, że „ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny”. W wypadku regulacji cen książki nie może być mowy o ważnym interesie publicznym. Inicjatorzy projektu działają we własnym, partykularnym interesie branżowym – przekonuje. Jak wyjaśnia, fałszywe jest założenie, że zakaz przeceniania obniży ceny i spowoduje wzrost czytelnictwa. – Nawet, jeżeli nominalnie ceny okładkowe spadną, to i tak ci klienci, którzy czytają najwięcej i dziś zaopatrują się w księgarniach internetowych i korzystają z rabatów, zapłacą więcej niż dziś – przekonuje ekspert z Klubu Jagiellońskiego.

– Inicjatorzy ustawy sami przedstawili ostatnio badania, które świadczą przeciwko ich tezom. Po pierwsze, ponad 80% czytelników pozytywnie ocena fakt, że książki sprzedawane są w promocyjnych cenach.

Po drugie, co trzecia książka kupowana jest w ofercie rabatowej, czyli faktycznie klient płaci za nią mniej, niż pokazuje cena okładkowa – zwraca uwagę Piotr Trudnowski z Klubu Jagiellońskiego – W ciągu minionego roku mniej niż połowa Polaków kupiła jakąkolwiek książkę.

Jednak już wśród czytającej mniejszości dominują ci, którzy kupują rocznie co najmniej kilka, średnio osiem, książek. To oni faktycznie napędzają rynek nowości i niestety w nich ustawa uderzy najmocniej – przekonuje Trudnowski. Zwraca również uwagę, że według innych badań ponad połowa czytających książki kupuje je właśnie w Internecie. - 52% czytelników kupuje książki w sieci. Internet jest zdecydowanie najpopularniejszym źródłem informacji o książkach – korzysta z niego ponad 70% czytających. Tymczasem projekt zgłoszony przez PSL uderzy właśnie w internetowe księgarnie, czyli akurat ten sektor rynku książki, który w przeciwieństwie do tradycyjnych sektorów się rozwija. Księgarnie internetowe mają niższe koszty funkcjonowania, więc oferują zarówno niższe marże, jak i niższe ceny niż tradycyjne księgarnie – wyjaśnia.

– Księgarnie internetowe to często mikro- lub małe przedsiębiorstwa, biznesy o niskim progu wejścia tworzone przez młodych ludzi. Dopasowują się, w przeciwieństwie do tradycyjnych księgarni, do oczekiwań klientów.

Twórcom ustawy kompletnie zabrakło wyobraźni, bo wejście ustawy w życie postawi pod znakiem zapytania istnienie setek drobnych, polskich firm – ostrzega Marcin Kędzierski. Jednym z celów ustawy ma być walka z polityką rabatową prowadzoną przez duże sieci dystrybucyjne. – Wiara wydawców, że ustawa zmniejszy marże dystrybutorów, jest naiwna. Już dziś widać, że największe sieci starają się zarabiać nie tylko na książkach, ale też na całej gamie innych, bardziej dochodowych produktów. Oni poradzą sobie w nowych realiach: wprowadzając np. systemy lojalnościowe, bo stać ich będzie na odpowiednią promocję i prawno-podatkową obsługę mechanizmów obchodzenia ustawy – wyjaśnia Kędzierski.

Klub Jagielloński uruchomił specjalną stronę internetową, za pośrednictwem której czytelnicy mogą wysłać apel do posłów PSL, którzy złożyli w Sejmie projekt ustawy regulujący cenę książek. – Chcemy apelować do polityków i prowadzić kampanię informacyjną wśród czytelników. Na jesień planujemy raport, w którym pokażemy alternatywne formy wspierania czytelnictwa w Polsce – zapowiada Piotr Trudnowski z Klubu Jagiellońskiego.