Publicystyka - ngo.pl

Współpraca z organizacjami pozarządowymi stanowi jedno z kluczowych zadań administracji publicznej. Dla każdego samorządu powinna być ona podstawową formą realizacji polityk publicznych. Oczywiście nie znajdziemy jednego idealnego przepisu na prowadzenie takiej współpracy. Barierę mogą z pewnością stanowić różnice pomiędzy poszczególnymi samorządami, chociażby ich wielkość, położenie geograficzne, kultura i tradycja terytorialna.

Rozważając treść poradnika o modelowej współpracy jst i ngo również zauważymy, że nie stanowi on ściągawki dla leniwych, ponieważ jak słusznie zauważyli jego autorzy, dobrej współpracy nie da się zbudować bez długofalowych i kompleksowych działań międzysektorowych. Wniosek jest taki: nie można iść na skróty, ale też nie w pojedynkę.

Idealnym partnerem do wdrażania modelowej współpracy mogą być właśnie rady działalności pożytku publicznego. Do ustawowych zadań RDPP należy m.in. wyrażanie opinii w sprawach dotyczących funkcjonowania organizacji pozarządowych, o projektach uchwał dotyczących działalności pożytku publicznego, a w szczególności w zakresie programów współpracy z organizacjami pozarządowymi, udzielanie pomocy dotyczących sporów pomiędzy administracją a organizacjami oraz wypowiadanie się w sprawach dotyczących realizowanych zadań publicznych.

Wydawałoby się, że powyższy katalog obowiązków jest na tyle obszerny, że nie pozwala na dodatkowe inicjatywy. Postaram się jednak udowodnić, że można więcej na przykładzie Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego w Tomaszowie Mazowieckim.

W kontekście zarządzania społecznością lokalną coraz częściej pojawia się określenie „dobrego rządzenia” co oznacza, że samorządy realizując zadania publiczne powinny być otwarte na wszelkie sugestie i opinie społeczne. Rady pożytku mogą być doskonałym narzędziem do tworzenia wielu polityk publicznych, partycypować w tworzeniu dokumentów strategicznych, ale także doradzać, jak budować prawo publiczne, aby było czytelne dla każdego mieszkańca.

Rolę doradcy na pewno pełni Miejska Rada Pożytku w Tomaszowie. Wielokrotnie wspierała Urząd Miasta w opracowywaniu zasad współpracy, chociażby dotyczących zlecania zadań w formie inicjatywy lokalnej czy regulaminu otwartych konkursów ofert.

Niektóre inicjatywy nigdy nie osiągną zamierzonego efektu, jeżeli nie zostaną wykonane w partnerstwie jst+ngo lub odwrotnie. Połączenie potencjałów sektora społecznego i publicznego daje czasem nieoczekiwanie pozytywne rezultaty.

Przykładowa Miejska Rada Pożytku przyczyniła się do rozwoju wielu ciekawych wydarzeń, które bez jej wsparcia nie byłyby wykonywane na tak szeroką skalę. Chyba najbardziej trafionym przykładem jest Piknik Organizacji Pozarządowych, który choć nie powstał z jej inicjatywy, największy swój rozkwit osiągnął właśnie dzięki zaangażowaniu członków RDPP.

Rady pożytku są niezbędnym pomocnikiem, a nawet współtwórcą programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Bez względu na to, czy samorząd planuje sformułować projekt roczny (obligatoryjny) czy też wieloletni (nieobowiązkowy, ale coraz częściej podejmowany), koniecznym jest zaproszenie do takiej formy współpracy właśnie rady pożytku. Pomoc w definiowaniu zakresu współdziałania z organizacjami pozarządowymi oraz wsparcie w wyznaczeniu priorytetowych zadań publicznych może stać się nieocenioną wartością. Tak zbudowany program współpracy może okazać się realnym narzędziem do wykonania działań w sposób bardziej efektywny.

Rady pożytku mogą stanowić ogromne wsparcie merytoryczne dla wzmocnienia roli sektora społecznego. Członkowie rad najlepiej podpowiedzą, w jaki sposób wesprzeć organizacje lokalne, ale także, jak promować ich działalność. Nie można ukryć faktu, że Rady stanowią pewien prestiż dla samorządu oraz pomagają w kreowaniu dialogu obywatelskiego. Dobrą praktyką wskazującą na wpływ Miejskiej Rady Pożytku w Tomaszowie Mazowieckim na rozwój działalności społecznej jest zainicjowanie dwudniowego szkolenia dla nauczycieli wiedzy o społeczeństwie i historii. Celem szkolenia było podniesienie kompetencji z zakresu prowadzenia zajęć o tematyce związanej z aktywnością obywatelską, a w szczególności roli organizacji pozarządowych i wolontariatu.

W radach zasiadają najczęściej liderzy lokalni, którzy mają sporą wiedzę o problemach społecznych, znają źródło ich przyczyn oraz potrafią dotrzeć bezpośrednio do środowiska.

Można ich traktować jako pewnego rodzaju ekspertów w wielu dziedzinach społecznych. Członkowie, mając pełną świadomość dobrowolnego i społecznego uczestnictwa w radach, podchodzą do swoich zadań z pasją i zaangażowaniem w słuszne interesy społeczności lokalnej. Mając tak silnych reprezentantów nie sposób nie korzystać ich potencjału.

I właśnie ten potencjał najlepiej widać przy inicjatywach oddolnych. Rady nie muszą być tylko narzędziem do wyrażania opinii, ale mogą stanowić kopalnię pomysłów, które będą faktycznie trafione i mające realnych odbiorców. Działalność inicjatywna rad pożytku jest często motorem napędowym do ich funkcjonowania. W większości przypadków to właśnie rady są pomysłodawcami kampanii społecznych poświęconych promocji przekazywania 1% na lokalne OPP. Często też dostrzegają trud wkładany w pracę społeczną, a chcąc wyróżnić najlepsze inicjatywy czy wolontariuszy organizują konkursy. Mają także świadomość jak ważne jest rozpowszechnianie wiedzy o organizacjach wśród mieszkańców, dlatego właśnie z ich inicjatywy powstają często lokalne informatory o podmiotach działających w przestrzeni pożytku publicznego.

Anna Przybykłowicz