Od zeszłego roku w całej Polsce, w każdym województwie realizowane są projekty, których zadaniem jest wzmocnienie potencjału rad działalności pożytku publicznego. Co nam dały te projekty?
Celem, jaki postawili sobie realizatorzy było zwiększenie poziomu instytucjonalizacji dialogu obywatelskiego i partycypacji organizacji pozarządowych w tworzeniu, wdrażaniu i monitorowaniu polityk publicznych w całym kraju, właśnie poprzez wzmocnienie rad za pomocą konkretnych działań kierowanych do ich przedstawicieli.
Badania jakości funkcjonowania rad
Aby „dobrze” i rzetelnie wesprzeć istniejące rady i ich przedstawicieli, była potrzeba zidentyfikowania obszarów trudnych, wymagających wzmocnienia i rozwoju. Badania jakości funkcjonowania rad zostały przeprowadzone za pomocą narzędzia „Przewodnik do samooceny Rad Działalności Pożytku Publicznego”. Celem wypracowanego narzędzia było umożliwienie członkom rad dokonanie samooceny ich funkcjonowania. Uruchomienie wewnątrz każdej rady procesu, który poprzez zebranie informacji, dyskusje i refleksję, zakończy się postawieniem autodiagnozy pozwalającej m.in. na zidentyfikowanie trudności. Już wielokrotnie przedstawialiśmy wyniki badań, przytoczę zatem tylko niektóre:
- niski stopień współpracy z innymi ciałami powołanymi do realizacji polityk publicznych np. radami seniorów, radami sportu;
- znikoma współpraca rad poszczególnych szczebli w obrębie województw;
- niewystarczające kompetencje, a często brak elementarnej wiedzy, poszczególnych członków rad, zarówno strony pozarządowej, jak i samorządowej, która powoduje często wzajemne niezrozumienie;
- brak standardów (wskazówek) powoływania i funkcjonowania RDPP;
- niska rozpoznawalność w środowisku lokalnym, głównie pozarządowym, a poprzez to niewielka ilość chętnych przedstawicieli/ek III sektora, którzy chcą być członkami rad;
- niska aktywność już istniejących rad, niekorzystnie wpływająca na wizerunek rad;
Zwiększenie i wzmocnienie współpracy innymi ciałami powołanymi do realizacji polityk publicznych
Jednym z działań, jakie podjęliśmy w ramach projektów były spotkania przedstawicieli RDPP z innymi ciałami opiniodawczo-doradczymi. Odbyły się spotkania na poziomie województw, obszarów (4 województw) oraz ogólnopolskim, gdzie członkowie RDPP dyskutowali z przedstawicielami rad seniorów, rad młodzieżowych i wielu innych, podobnych ciał. Większości były to dla ich uczestników pierwsze spotkania, w takim gronie, podczas których dyskutowano o wzajemnych potrzebach czy oczekiwaniach. Jednak to, co wydaje się najważniejsze to to, że podczas niektórych spotkań ustalono konkretne działania, jakie mają być podjęte w najbliższym czasie prowadzące do zawiązania współpracy na poziomie lokalnym.
Zwiększenie współpracy pomiędzy radami w obrębie województw
Spotkania wojewódzkie, fora wojewódzkie i obszarowe były niewątpliwie bardzo ważnym elementem rozpoczynającym współpracę na poziomie województw pomiędzy radami. W trakcie tych spotkań uczestnicy poznali się, porozmawiali o tym, w jakim zakresie mogliby współpracować, określili kierunki współpracy. Choć każda rada jest suwerenna, działa niezależnie i trochę w „innej” przestrzeni, to możliwość współpracy, wymiany informacji wzmacnia jej potencjał.
Zwiększenie wiedzy i wzmocnienie kompetencji członków rad, opracowanie standardów
Podczas badań jakości pracy poszczególnych rad okazało się, że w wielu radach poszczególni członkowie posiadają niewystarczającą widzę, która jest niezbędna do efektywnej pracy w radzie. Podczas szkoleń i spotkań z poszczególnymi radami pracowano na materiałach dostępnych m.in. w serii 3W w której zawarte są podstawowe informacje na temat III sektora, dialogu i RDPP. Zostały opracowane standardy, które mają charakter edukacyjny i dzięki którym z pewnością będzie „łatwiej” powoływać nowe i funkcjonować już istniejącym radom. Ponieważ są one zbiorem doświadczeń i wiedzy praktyków, osób które w radach zasiadają.
Zwiększenie rozpoznawalności w środowisku lokalnym
Niewątpliwe, kolejnym ważnym efektem podjętych działań jest zwiększenie wiedzy na temat rad zarówno w samorządach lokalnych, jak i w środowisku organizacji pozarządowych. W wielu środowiskach rady były albo nieznane, albo ze względu na brak „widocznych efektów” jej działań postrzegane jako ciało fasadowe. Stąd też jedną z trudności było niskie zainteresowanie tym ciałem i uczestnictwem w radzie. Pokazanie dobrych praktyk, zwiększenie wiedzy w środowisku lokalnym, uświadomienie i pokazanie członkom rad jak ważna jest komunikacja ze środowiskiem zewnętrznym pokazała, jak istotne jest to ciało. Spotkania, informacja w mediach, na strona www pokazują te dobre praktyki i działania, jakie podejmują rady i ich przedstawiciele. Poprzez podejmowane działania w każdym województwie zostały powołane nowe rady na każdym szczeblu.
Integracja i wspólne działania
Wszystkie działania, jakie były podejmowane pokazały, że przed wieloma radami stoją podobne wyzwania. Wspólne dyskusje, spotkania podczas forów wojewódzkich, obszarowych i ogólnopolskich pokazały jakie duży jest potencjał w każdej radzie, jak wiele osób chce działać i poprzez prace w radzie wpływać na budowanie dialogu i wpływanie na polityki lokalne.
I choć projekty dobiegają końca to Ośrodki Sieci SPLOT będą kontynuowały pracę z radami. Działania te miały i mają na celu wypracowanie stałej formuły wsparcia i tworzenia przestrzeni wymiany doświadczeń i rozwoju dla przedstawicieli rad.