Publicystyka - ngo.pl

To będzie dość długi tekst, ale myślę, że warto przeczytać go w całości. Od dawana w środowisku organizacji pozarządowych słychać narzekania na brak dostępu do mediów. Twierdzimy, że media nie rozumieją nas i naszej pracy, że nie możemy przez to dotrzeć do opinii publicznej, że debata o ważnych publicznie sprawach wypierana jest przez pogoń za sensacją i zainteresowanie wyłącznie bieżącymi wydarzeniami.

Wyobraźcie sobie teraz, że macie audycję, a nawet całe pasmo dedykowane sprawom publicznym oraz działaniom organizacji pozarządowych. Brzmi nieprawdopodobnie, a jednak to prawda. Pomysł stworzenia takiej anteny od dawna dyskutowany był przez przynajmniej trzy osoby (i pewnie wiele innych, o których nie wiemy): Jankę Ochojską, Jurka Owsiaka i piszącego te słowa Kubę Wygnańskiego. Pewnie długo jeszcze dyskutowalibyśmy na ten temat i grzęźli w olbrzymich technicznych i biurokratycznych problemach, związanych z założeniem własnej rozgłośni.

Szczęściem dla nas otrzymaliśmy unikalną i hojną ofertę od ogólnopolskiej rozgłośni TOK FM. Oferta ta pozwala nam nieomal dowolnie (wszakże z zachowaniem warunków koncesji) kształtować program tej rozgłośni. Chcemy zacząć od indywidualnych audycji, powoli przekształcając je w bloki programowe (roboczo nazywamy je Radiopolis), zmierzając w ten sposób stopniowo do zagospodarowania całej anteny. Oferta ta skierowana została na nasze ręce, ale oczywiście pośrednio adresowana jest ona do różnorodnych organizacji i środowisk, którym drogie są sprawy publiczne.
Nie chcemy jednak zamienić tego radia w rodzaj Mega CB Radio dla organizacji pozarządowych, gdzie mówilibyśmy tylko do siebie i w sobie tylko zrozumiałym języku. Zadanie jest znacznie trudniejsze i ambitniejsze zarazem. Przed każdym, kto pojawi się na antenie, staną trudne często zadania przełożenia spraw i prawd tak ważnych dla nas na komunikat zrozumiały i interesujący zarazem dla słuchaczy. Audycje mogą mieć bardzo różnorodną tematykę i formę.

Misja radia

Można ją najprościej określić jako prowadzenie publicznej debaty o publicznych sprawach. Demonopolizacja politycznego / partyjnego myślenia o sprawach publicznych.
Wzmacnianie mechanizmów wewnętrznej komunikacji środowisk połączone z możliwością przysłuchiwania się i włączania się w dyskusje nowych osób i środowisk.
Aktywizacja społeczności lokalnych i środowisk „branżowych”.

Styl radia

• Wyraźnie zaznaczona odrębność w stosunku do innych rozgłośni. Program bardo różnorodny, ale stroniący od ekstremizmu - raczej dobrze rozumiany main stream.
• 
  
• Szacunek dla słowa i kultury debaty. Unikanie schlebiania gustom statystycznego słuchacza i kokietowania go - wyraźne osobowości prowadzących. Ograniczone użycie telefonów od słuchaczy, a jeśli już, to z jakimś zamysłem, a nie na skutek braku pomysłu na audycje. Wyraźna ambicja kształtowania opinii publicznej, a nie ekspozycje statystycznych gustów populacji. Przypominanie o tym, że są jeszcze inne radiostacje, których słucha się łatwiej.
• 
  
• To nie ma być rodzaj elevator radio - nie brzęczymy - nas się słucha. Nie ma sensu walczyć o słuchacza w znaczeniu, jakie biorą pod uwagę reklamodawcy; to ma być raczej radio dla tych, którzy nie chcą słuchać reklam. To ma być radio, którego słucha się z programem w ręku. Włącza się je na konkretną audycję, niekoniecznie słucha cały czas. To radio raczej do domu, a nie „podkład” dla pracy w biurze. Tego radia nie „słucha się na okrągło”, ale selektywnie - innymi słowy słucha się tego radia tak, jak ogląda się telewizję – bardziej selektywnie. W naszym przypadku powinniśmy dążyć do podobnej zasady (w poniedziałki teatr, w czwartek kobra itd.) Konieczna jest współpraca gazet przy prezentacji ramówki.
• 
  
• Zanim dokładnie określimy, czym radio to ma być, wiemy już, czym nie chcemy, aby się stało. Nie chcemy zatem, żeby stało się radiem „wewnętrznym”, adresowanym wyłącznie do organizacji – rodzajem radiowęzła dla aktywistów (choć od czasu do czasu może pełnić także takie funkcje). Mimo ambicji kształtowania opinii publicznej nie chcemy też, żeby radio to było „przemądrzałe”. Nie ma to być też ani radio ekstremistów, ani politycznie poprawne. Na koniec nie ma to być radio niezadowolonych. Gdyby określenie to nie było tak zgrane, powiedzielibyśmy, że ma to być radio pozytywne albo przynajmniej radio, które nie lukrując spraw, o których mówi, daje jednak nadzieje i gromadzi tych, którzy chcą pomóc w tym, aby się spełniła.
• 
  
  Jakie funkcje może pełnić Radiopolis
  - Debata
  - Informacja
  - Komunikacja wewnętrzna
  - Edukacja
  - Formacja
  - Interwencje
  - Szkolenia – także w konwencji uniwersytetu otwartego
  - Poradnictwo
  - Kampanie
  - Koordynacja działań - akcji (szczególnie w sytuacjach nagłych, takich np. jak powódź)
  
  Przykładowa tematyka audycji
  
  - Etyka w życiu publicznym
  - Europa - proces integracji - debata o wspólnocie i odrębności
  - Zagadnienia socjalne – interwencje - sztuka pomagania - samopomoc
  - Ochrona środowiska / ekologia / tzw. rozwój zrównoważony
  - Kultura / historia / tradycja / poszukiwanie korzeni
  - Mniejszości narodowe, ale coś więcej niż potrawy i tańce
  - Prawa człowieka i obywatela (także w znaczeniu mniej dramatycznym – w szczególności Obywatel a Urząd)
  - Polityka / państwo (partycypacja społeczna, wspomaganie „pamięci wyborców”) – na antenie politycy pojawiaja się zdecydowanie rzadko, chyba że jako „bohaterowie” audycji. Generalnie edukacja elektoratu, a nie kampanie wyborcze.
  - Edukacja / formacja
  - Nauka w ujęciu popularyzatorskim (rodzaj radiowej wersji SONDY)
  - Przedsiębiorczość, bezrobocie i "samozaradność", samozatrudnienie
  - Ekonomia i tzw. ekonomia solidarna (instytucje wzajemnościowe TBS/SKOK/TUW etc.)
  - Samorząd terytorialny
  - Sprawy wsi („cywilizacyjnie” – raczej nie rolnictwo i hodowla)
  - Szkoła - środowisko rodziców, samorząd uczniowski, „szkoła otwarta”
  - Audycje dla dzieci (antytelewizja – akcja „czytaj dziecku” – radiowa „Ulica Sezamkowa”)
  - Audycje edukacyjne
  - Inne - rodzaj Otwartego Studio - zaproszenie dla poszczególnych środowisk do tworzenia własnych bloków lub choćby epizodycznych audycji; Otwarte studio – epizodyczne, nieomal eksterytorialne bloki poszczególnych środowisk, które przyjdą z własnym pomysłem ad hoc (np. seniorzy, osoby niepełnosprawne, itd.)
  
  Typy audycji
  
  - Audycje autorskie
  - Wywiady / rozmowy w studio
  - Audycje z udziałem słuchaczy
  - Reportaże / felietony
  - 'Podsłuchiwanie" - relacje na żywo
  - Emisja materiałów przygotowanych przez inne ośrodki – rozgłośnie
  - Produkcja i bezpłatna dystrybucja audycji między lokalne rozgłośnie (poza 9 miastami, gdzie TOK FM posiada swoje nadajniki)
  - Serwis wiadomości przygotowane przez BBC oraz redakcja wiadomości.ngo.pl
  
  Udziałowcy
  
  Udziałowcami całego przedsięwzięcia będą przede wszystkim organizacje pozarządowe (już obecnie lista chętnych jest dość długa, a wierzymy, że ten komunikat znacznie ją wydłuży), ale może być ono użyteczne dla przeróżnych instytucji publicznych, których misją jest informowanie i edukowanie opinii publicznej. Ludzie nie będą jednak słuchać radia dla instytucji, które za nim stoją, ale raczej dla ludzi, do których mają zaufanie i którzy mają też coś do powiedzenia. Wierzymy, że uda nam się przyciągnąć do Radiopolis znane osobowości, które choćby gościnnie zechcą uczestniczyć w naszym przedsięwzięciu i dzielić się swoją wiedzą.
  
  Podsumowanie
  
  Zagospodarowanie tej przestrzeni wymaga znacznej mobilizacji naszego środowiska w wielu wymiarach (intelektualnym, organizacyjnym wreszcie finansowym - bo choćby cześć kosztów związanych z funkcjonowaniem rozgłośni powinniby wziąć na siebie).
  Niniejszy komunikat ma za zadanie sprowokować w naszym środowisku dyskusje na temat potrzeby i możliwości realizowania opisanego tu przedsięwzięcia. Wdzięczni będziemy za wszelkie komentarze, które pomogą rozsądnie planować i realizować opisane tu przedsięwzięcie. W szczególności poszukujemy odpowiedzi na trzy pytania:
  
  1. Jakie argumenty przemawiają za jak i przeciw temu pomysłowi?
  2. Jakimi tematami powinniśmy zajmować się na antenie Radiopolis?
  3. Czy znajdą się organizacje i środowiska, które w praktyce chciałyby i zdołałyby w tym przedsięwzięciu uczestniczyć. Czy Państwa organizacja do nich należy, a jeśli tak, jakie tematy / cykle tematyczne chcieliby Państwo zagospodarować i w oparciu o jakie zasoby.
  
  Formuła organizacyjna całego przedsięwzięcia jest - póki co - bardzo elastyczna. Istnieje nieformalna grupa jego organizatorów (zarówno po stronie radia jak i organizacji). Moderatorem prac po „stronie” pozarządowej jest Piotr Cywiński. Opisana tu grupa zbiera pomysły i przygotowuje ramowe warunki ich realizacji na antenie.
  Uruchomiony został adres radio@ngo.pl, na który prosimy wysyłać komentarze, które sprowokuje, mam nadzieję, ten list.
  
  Niecierpliwe czekając na reakcje
  Kuba Wygnański