Publicystyka - ngo.pl

Rada Działalności Pożytku Publicznego ma już 27 przedstawicieli reprezentujących stronę pozarządową. 14 powołanych jeszcze w ubiegłym roku oraz 13 nowych.

Zobacz informacje o nowych członkach rady – przedstawicielach organizacji pozarządowych

Piąte posiedzenie – najliczniejsze

Piąte posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego V kadencji odbyło się 23 czerwca 2016 r. Było wyjątkowo liczne, ponieważ poza nowymi członkami rady, wyłonionymi w wyniku naboru uzupełniającego (zobacz: Uzupełniający nabór na członków Rady Działalności Pożytku Publicznego V kadencji), uczestniczyli w nim też przedstawiciele wojewódzkich rad działalności pożytku publicznego. Takie spotkanie zaplanowane zostało na poprzednich posiedzeniach (zobacz: Czwarte posiedzenie RDPP), w związku z próba zawiązania konwentu rad wojewódzkich i zgłoszonych wtedy postulatów dotyczących współpracy rad tego szczebla z RDPP.

Dzień wcześniej miało miejsce spotkanie członków rady reprezentujących III sektor z organizacjami pozarządowymi.

Posiedzenie 23 czerwca zaczęło się od przedstawienia informacji z prac poszczególnych zespołów stałych i doraźnych Rady Pożytku.

Rozporządzenie w sprawie wzorów i nowelizacja pożytku

Najczęściej spotykał się Zespół ds. Społecznych. Najważniejsze tematy, którymi się zajmował dotyczyły zmian w prawie. I tak do zespołu trafił projekt rozporządzenia w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań. Rozporządzenie było konsultowane i zespól musiał uporać się ze zgłoszonymi propozycjami poprawek w projekcie. W tej chwili nowe rozporządzenie znajduje się w Rządowym Centrum Legislacji. Nie ma niestety informacji o tym, czy zostanie przyjęte na dniach czy też prace będą jeszcze trwały.

Rozważano również, anonsowane już podczas poprzedniego posiedzenia RDPP (w kwietniu), plany zmiany ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Chodzi o pomysł przesunięcia terminu na obowiązkową publikację sprawozdań organizacji pożytku w bazie prowadzonej przez resort pracy. Termin lipcowy (obecny: 15 lipca) miałby zostać zamieniony na wrześniowy (30 września). Nadal dyskutuje się jak po przesunięciu terminu traktować spóźnialskich.

Po spotkaniu pozarządowych członków Rady z organizacjami (dzień wcześniej) pojawił się też dylemat czy planowana nowelizacja ma zlikwidować przepis szczegółowy, dedykowany OPP, których rok obrotowy nie jest rokiem kalendarzowym. Takie organizacje miały do tej pory prawo publikować sprawozdania do 30 listopada (na podstawie art. 23 ust. 6b ustawy o działalności pożytku). Chodzi np. o organizacje działające na polu edukacji. Korzystne byłoby dla nich zachowanie terminu listopadowego.

Zespół zajmował się też sprawą Muzeum Techniki. Jest to placówka zarządzana przez Naczelną Organizację Techniczną (federację stowarzyszeń), która to placówka od 2012 r. pozbawiona jest stabilnego finansowania. Wcześniej – od momentu powstanie ponad pół wieku temu - miała je zapewnione na poziomie centralnym. Dziś grozi jej likwidacja. Omówienie sytuacji Muzeum Techniki było przedmiotem dyskusji pod koniec posiedzenia. Przyjęto zaproponowaną przez zespół uchwałę, mającą wymóc na ministerstwach (Rozwoju oraz Kultury) podjęcie działania, a na samorządzie Warszawy powstrzymanie się od kroków pogarszających sytuację muzeum (Warszawa jest dysponentem lokali, w których znajdują się cenne zbiory).

Interwencje: organizacja kozłem ofiarnym

Informacje Zespołu ds. Interwencji zdominowała sprawa Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta – koło gdańskie. Organizacja ta korzystała ze środków unijnych (była partnerem w projekcie). W wyniku audytu przeprowadzonego w instytucji zarządzającej, Towarzystwo jest zmuszone do zwrotu 330 tys. zł. Zespół interwencyjny analizował ten przypadek i doszedł do wniosku, że ukarana została nie ta jednostka, która zawiniła, ale ta której najtrudniej było się bronić. Audytorzy nie do końca rozumieli też specyfikę działania organizacji, a ponadto nie dostarczono im niezbędnych dokumentów (z tym, że tych dokumentów nie dostarczyła instytucja zarządzająca).

Zespół doprowadził do spotkania stron konfliktu i okazało się, że wiele spraw można załatwić. Do momentu interwencji przedstawiciele instytucji stosowali "spychologię", której ofiarą stała się organizacja. Na spotkaniu uzyskano m.in. deklarację, że potrzebne audytorom dokumenty zostaną dostarczone.

Współprzewodniczący Krzysztof Balon podkreślił, że to jak potraktowany został Brat Albert jest bardzo jaskrawym przykładem złamania unijnej zasady partnerstwa. Interwencja może być za to przestrogą dla instytucji (zarządzających, audytorskich, wdrażających), które wykorzystują formalną słabość organizacji i obarczają je niekiedy kosztami swoimi własnych zaniechań czy błędów. Współprzewodniczący zaznaczył, że powodzenie tej konkretnej interwencji jest zasługą zaangażowania Witolda Zakrzewskiego.

Nowy regulamin Rady. Jak głosować obiegowo?

Sporo czasu poświęcone było omówieniu nowego kształtu regulaminu RDPP. Regulaminem zajmował się zespół doraźny. Poprawiony regulamin konsumuje uwagi, które zgłoszono od początku V kadencji. Regulamin został przyjęty w proponowanym kształcie. Jednocześnie Krzysztof Balon zaapelował, żeby nadal zgłaszać uwagi w sprawie regulaminu i sposobu działania Rady. Takie uwagi będzie zbierał wyznaczony pracownik Departamentu Pożytku. Zostaną one przepracowane na początku 2017 r., kiedy to Rada znowu przyjrzy się zasadom swojego działania.

Podczas posiedzenia rozważano szczegółowo paragraf 8 regulaminu dotyczący głosowania obiegowego (w Radzie i w zespołach). Z uwagi na fakt, że posiedzenia Rady odbywają się średnio co 2 miesiące, a trafiające do RDPP sprawy wymagają zwykle podjęcia szybkich decyzji, znaczna część z nich podejmowana jest w trybie obiegowym, czyli podczas głosowania mailowego. Taka jest praktyka.

Paragraf 8 regulaminu dotyczy szczegółowego sposobu liczenia głosu w głosowaniu obiegowym. Próbowano sobie odpowiedzieć na pytanie jak w takim głosowaniu liczyć kworum i co zrobić z osobami, które nie dają żadnego sygnału. Ostatecznie jako optymalny wybrano wariant głosowania, w którym brak kworum (reakcja mniej niż połowy członków rady) oznacza powtórkę głosowania (przypomnienie). W powtórzonym głosowaniu jako "wstrzymujące się" liczą się również głosy nieoddane (czyli brak reakcji).

Piotr Frączak poddawał jednak w wątpliwość samą praktykę wykorzystywania w pracach RDPP głosowań obiegowych. Dowodził, że podejmowanie uchwał w tym trybie powinno być wyjątkiem zastrzeżonym dla rzeczy naprawdę pilnych i ważnych. Rada jest ciałem doradczym – nie ma potrzeby i obowiązku, żeby wypowiadała się w każdej sprawie, która do niej trafi, bez jej rzetelnej analizy. Frączak tłumaczył, że tryb obiegowy, a także ilość spraw, które do Rady trafiają, powoduje, że członkom RDPP trudno jest zgłębić nad czym naprawdę pracują i trudno odpowiedzialnie wypowiadać się "za" czy "przeciw".

Uporządkować dyskusję o dialogu obywatelskim

Zespół ds. Rozwoju Dialogu Obywatelskiego dostał do konsultacji projekt zarządzenia Prezesa Rady Ministrów o powołaniu Zespołu do spraw programów współpracy organów administracji rządowej z organizacjami pozarządowymi (o projekcie pisaliśmy w informacji: Zespół do spraw programów współpracy organów rządu z NGO. Rząd konsultuje zarządzenie). Projekt oceniany jest pozytywnie. Wskazuje się tylko na niecelowość delegowania do tego ciała przedstawiciela Rady. Zespół konstruowany jest jako wewnętrzne ciało rządu i trudno zrozumieć co miałaby w nim robić jedna osoba wskazana przez RDPP. Członkowie Rady woleliby w to miejsce wstawić obowiązek przesyłania do nich tego co zespół wypracuje (czyli programów współpracy).

Omawiająca prace Zespołu ds. Rozwoju Dialogu, Małgorzata Sinica mówiła również o sytuacji jaka powstała po podjęciu tematu dialogu przez inne gremia. Obecnie, w różnych miejscach, toczą się rozmowy na temat dialogu obywatelskiego. Prowadzi je Pełnomocnik Rządu ds. Społeczeństwa obywatelskiego, w ramach szerszych prac nad Narodowym Programem Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Toczą się też (od dłuższego czasu) w ramach Strategicznej Mapy Drogowej (zobacz: Strategiczna Mapa Drogowa. Jak współpracować z rządem?). Wreszcie trwają również - nie od dziś - w samej Radzie Działalności Pożytku (rozpoczęły się w poprzedniej kadencji, zobacz: Jaki będzie dialog obywatelski. Czy wąż zrzuci skórę?). Te rozproszone, choć często bardzo zaawansowane debaty (jat ta w ramach RDPP i Rady), należałoby scalić lub choćby doprowadzić do sytuacji zbliżenia gremiów i wymiany informacji. Na razie tego brakuje.

Wojewódzkie rady pożytku stałym współpracownikiem RDPP

Na czerwcowe posiedzenie RDPP zaproszeni zostali reprezentanci wojewódzkich rad pożytku publicznego. Zaprezentowali oni działania trzech wybranych rad (lubelskiej, mazowieckiej i podkarpackiej). Krzysztof Balon zaproponował, żeby współpracy z radami wojewódzkimi nadać bardziej stałą formę. Przedstawicieli rad z województw mogliby uczestniczyć w co drugim posiedzeniu RDPP. Przed takimi posiedzeniami wybieranoby wspólnie interesujące dla obu gremiów tematy.

Rada na piątym posiedzeniu zarekomendowała ponadto przedstawicieli organizacji do udziału w pracach Zespołu Opiniującego Kampanie Społeczne w Polskim Radiu i analogicznego ciała w TVP. Łącznie do obu gremiów, licząc kandydatów, ich zastępców oraz kandydatów rezerwowych wskazano 22 osoby.



Kolejne (szóste) posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego V kadencji zaplanowano na 8 września 2016 r.