Publicystyka - ngo.pl

Wśród czynników decydujących o sukcesie przedsiębiorstwa społecznego, za najważniejsze uczestnicy konferencji uznali jego „zakorzenienie” w środowisku lokalnym, czyli współdziałanie i wsparcie ze strony lokalnej społeczności, instytucji i władz.

Przedsiębiorstwa społeczne

Przedsiębiorstwa społeczne są podmiotami gospodarczymi (firmami), które działają nie dla osiągnięcia zysku finansowego, ale przede wszystkim dla realizacji celów społecznych. Można też powiedzieć, że zysk w przedsiębiorstwie społecznym rozumiany jest inaczej, szerzej – dotyczy „przywrócenia do społeczeństwa” zatrudnionych w nim osób, które inaczej nie mogłyby znaleźć pracy, działania na rzecz wspólnego dobra, budowania lokalnej przedsiębiorczości i aktywności obywatelskiej.

Przedsiębiorstwa społeczne mogą działać w formie organizacji pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą, spółdzielni, w tym spółdzielni socjalnych, a także spółek non-profit.

W wielu krajach Unii Europejskiej, jak choćby we Włoszech, Niemczech czy Wielkiej Brytanii, przedsiębiorstwa społeczne stanowią poważny segment rynku, dając zatrudnienie osobom długotrwale bezrobotnym, niepełnosprawnym czy chorym psychicznie i przyczyniając się tym samym do rozwiązywania problemów społecznych.

W Polsce ekonomia społeczna (w jej nowym wydaniu) rozwija się od kilku lat, ciągle jednak nie mamy zadowalającej liczby sprawnie działających przedsiębiorstw społecznych. W ramach projektu Fundacji Nadzieja postanowiono przyjrzeć się czynnikom, które decydują o ich sukcesie bądź klęsce.

Czynniki sukcesu

Najważniejszym warunkiem powodzenia przedsiębiorstwa społecznego jest „zakorzenienie”, które można rozumieć z jednej strony jako działanie przy wsparciu lokalnych instytucji, liderów, władzy samorządowej, a z drugiej jako inicjatywę oddolną, działającą w odpowiedzi na lokalne zapotrzebowanie na towary bądź usługi.

Przedsiębiorstwa społeczne powinny otrzymywać do realizacji zadania i prace społecznie użyteczne zlecane przez samorządy. Możliwość taką daje m.in. Prawo zamówień publicznych, które umożliwia wykorzystywanie tzw. klauzul społecznych w specyfikacji lub w ogłoszeniu o zamówieniu. Samorządy mogą zlecać przedsiębiorstwom społecznym na przykład usługi opiekuńcze nad osobami starszymi i ciężko chorymi, przygotowywanie posiłków, utrzymanie porządku, pielęgnację terenów zielonych, a nawet prowadzenie miejskiego monitoringu.

Niezwykle ważnym czynnikiem powodzenia jest osoba lidera rozumiejąca istotę ekonomii społecznej, pełna entuzjazmu i chęci działania, która umie entuzjazmem zarażać i pomimo przeciwności dążyć do celu. Takich osób ciągle u nas brakuje…

Przedsiębiorstwo społeczne, jak każda firma, działa na rynku, i pomimo tego, że może korzystać ze wsparcia, musi również na tym rynku konkurować. Nie zawsze niestety może liczyć na przychylność władz i zlecenia z ich strony. Trzeba szukać zleceniobiorców również na otwartym rynku, a w związku z tym działać w pełni profesjonalnie.

Dla powodzenia przedsiębiorczości społecznej konieczne jest również zwiększenie świadomości wśród społeczeństwa i władz, na temat tego, jak ważną rolę może ona pełnić w rozwiązywaniu problemów społecznych.

Znaczenie ekonomii społecznej

Ekonomia społeczna jest wielką szansą na ograniczenie biedy i bezrobocia w regionach, gdzie rynek „sam z siebie” nie pobudza rozwoju lokalnego, gdzie brak jest inwestycji i nowych miejsc pracy. W przedsiębiorczości społecznej tkwi ogromny potencjał dla uruchomienia działań lokalnych; w dłuższej perspektywie, to także szansa na stymulowanie rozwoju lokalnego i regionalnego. Może ona pobudzić regiony i obszary, które wydają się skazane na niepowodzenie, takie jak na przykład tereny popegeerowskie.

Przedsiębiorstwa społeczne mogą działać w wielu różnorodnych obszarach i dziedzinach, takich jak usługi socjalne, remontowo-budowlane, rzemiosło i rękodzieło, turystyka, ochrona środowiska, usługi dla lokalnej społeczności, kultura. Działają na rzecz ludzi oraz lokalnej społeczności. Przyczyniają się do powstania nowych miejsc pracy, co stymuluje rozwój lokalny, ale nie tylko od strony gospodarczej, ale również w aspekcie społecznym i kulturowym – powstaje kapitał społeczny, który stanowi najważniejszy element konieczny dla rozwoju aktywności lokalnej. Dzięki zaangażowaniu we współpracę wielu jednostek i organizacji społecznych, możliwe jest osiągnięcie pozytywnych efektów społecznych, których nie wytwarzają mechanizmy czysto rynkowe.