Publicystyka - ngo.pl

Według naukowców z Aveiro w Portugalii, w związku z sytuacją pandemiczną szacunkowe globalne zużycie środków ochrony może być równe nawet 129 miliardom maseczek i 65 miliardom rękawiczek miesięcznie[i]. Dla porównania, W Polsce w marcu i kwietniu 2020 roku wyprodukowano ponad 35 milionów masek ochronnych i 0,5 miliona jednorazowych rękawic plastikowych w celu walki z rozprzestrzenianiem się COVID-19.

Jest to kategoria odpadów, które ze względu na swoją charakterystykę, nie mogą być ponownie użyte, a więc trafią na składowisko odpadów lub do spalarni. Odpadów, które z uwagi na swoją lekkość, po wyrzuceniu do kosza w przestrzeni publicznej mogą być wywiewane do środowiska, gdzie stanowią zagrożenie np. dla ptaków, które mogą zaplątać się w elastyczne elementy maseczki. Podobnie jak plastikowe słomki, maseczki ochronne, poprzez swoją wszechobecność w codziennym życiu i widoczność, zwracają uwagę na problem odpadów i ich zagospodarowania.

Co możemy zrobić jako konsumenci? Zadbać o to, aby maseczki trafiły do kosza, nie zaszkodzi też oderwać elastycznych elementów maseczki, przed jej wyrzuceniem.

Maseczki z nieodciętymi zausznikami są niebezpieczne m.in. dla ptaków (np. jeśli wiatr zwieje je z kosza/wysypiska śmieci). Nośmy maseczki, ale dbajmy nie tylko o własne zdrowie, ale także środowisko!

Problem wycieku odpadów do środowiska jest jednak znacznie większy. IUCN szacuje, że co roku do środowiska morskiego wycieka 12 milionów[iii] odpadów plastiku. Dlatego WWF prowadzi działania mające na celu utworzenie globalnego traktatu ONZ[iv] w sprawie zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi. 

Ponadto, tematem tegorocznej Godziny Dla Ziemi WWF było Morze Bałtyckie i jego największe problemy, w tym problem sieci widmo, czyli zagubionych lub pozostawionych narzędzia połowowe, dryfujących w Bałtyku.[v] Każdy z nas może włączyć się w akcję, podpisując petycję ws. ochrony ekosystemu Morza Bałtyckiego do Pana Mateusza Morawieckiego Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej www.wwf.pl/godzina-dla-ziemi-2021.

Zakładając, że niestety część maseczek trafi do środowiska naturalnego, istnieje niebezpieczeństwo, że odpady po-covidowe, w tym właśnie maseczki, będą narażone na działanie różnych czynników. Badania pokazują, że maseczki chirurgiczne, narażone na działania światła słonecznego, mogą uwalniać do środowiska morskiego tysiące mikroskopijnych włókien[vi]. Wiele jednorazowych maseczek wykonanych jest bowiem z tworzyw sztucznych – np. z paru warstw polipropylenu. Oznacza to, że jeśli wydostaną się do środowiska, będą rozpadać się na mikroplastik.

Restrykcje związane z transportem oraz podróżami spowodowały znaczące, lecz krótkotrwałe redukcje w emisjach gazów cieplarnianych. Jak podaje Nature[vii], według danych za 2020 rok, globalna emisja dwutlenku węgla spadła w ubiegłym roku o 6,4%, czyli 2,3 mld ton. Obniżył się także poziom zanieczyszczeniu powietrza, wywołanego zmniejszonym ruchem samochodów[viii].

Jednakże, znacznie większe znaczenie dla jakości powietrza czy wielkości emisji gazów cieplarnianych do atmosfery będą mieć decyzje rządów dotyczące tego jak odbudować gospodarkę po kryzysie.

[i] Przeliczone na podstawie modelu: https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/acs.est.0c02178

[ii] Globalna roczna produkcja plastiku, w 2019 wyniosła 368 milionów ton. https://www.statista.com/statistics/282732/global-production-of-plastics-since-1950/

[iii]https://portals.iucn.org/library/node/48957

[iv]https://www.worldwildlife.org/press-releases/ngos-and-businesses-call-for-un-treaty-on-plastic-pollution

[v]https://www.wwf.pl/morze-sieci-widmo

[vi]https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666765721000132

[vii]https://www.nature.com/articles/d41586-021-00090-3

[viii]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7498239 /