Publicystyka - ngo.pl

Jednym z podstawowych problemów w krajach postkomunistycznych jest brak doświadczeń związanych ze społeczną kontrolą władz, w tym również władz lokalnych - samorządowych. Autorytarne państwo w bardzo niewielkim zakresie tolerowało krytykę poczynań swoich przedstawicieli. Brak tradycji i mechanizmów społeczeństwa obywatelskiego, zaowocował tym, że odzyskanie wolności i niepodległości, nie oznaczało automatycznie pozbycia się złych nawyków homo sovieticus. Również w zakresie uczciwości i przejrzystości władz, standardy demokratyczne nie od razu mogły być przyjęte. Jednocześnie możliwości związane z urynkowieniem gospodarki stwarzały pokusy dla decydentów. Problem ten obecny jest we wszystkich krajach postkomunistycznych. Dlatego cennym jest wymiana doświadczeń pomiędzy różnymi krajami w dziedzinie tworzenia i stosowania w praktyce mechanizmów kontroli poczynań władz lokalnych. Do tej pory organizacje zajmujące się tą problematyką (nawet w przypadku tych o zasięgu międzynarodowym) koncentrowały się na problematyce własnych krajów i brak jest programów umożliwiających wymianę doświadczeń w tej dziedzinie. Projekt "Bez korupcji. Społeczna kontrola władz lokalnych" stara się, przynajmniej częściowo, tę lukę wypełnić.

W Polsce po '90 roku trwa proces tworzenia zrębów społecznej kontroli władz państwowych i samorządowych. Pomimo, że proces ten jest jeszcze nie zakończony, już teraz połączenie rozwiązań prawnych i instytucji kontrolnych ze współdziałaniem mediów oraz organizacji pozarządowych przynosi zauważalne efekty w postaci bieżącej oceny funkcjonowania władz oraz wykrywania i eliminowania zjawisk o charakterze korupcyjnym. Również stworzono efektywne mechanizmy bieżącego informowania o poczynaniach władz lokalnych, jak również o prawach obywatela w kontaktach z władzami. Zmienia się też mentalność ludzi - pojawiają się elementy samoorganizacji, w postaci komitetów na rzecz konkretnych rozwiązań oraz przeciwko poczynaniom władz w sprawach kontrowersyjnych. Doświadczenia, mające charakter uniwersalny, mogą być wykorzystane w innych krajach postkomunistycznych, w tym również w Armenii.

W ramach projektu "Bez korupcji. Społeczna kontrola władz lokalnych"  planowane jest zorganizowanie pobytu studyjnego dla 10 osób: dziennikarzy, działaczy organizacji pozarządowych i przedstawicieli władz lokalnych z Armenii. Podczas pobytu w Polsce wysłuchają wykładów oraz odbędą spotkania obejmujące następujące zagadnienia: prawne i instytucjonalne mechanizmy kontroli poczynań władz lokalnych, rola mediów w procesie kontroli decyzji samorządowych, mechanizmy kontroli władz w praktyce, inicjatywy lokalne i samoorganizacja mieszkańców oraz organizacje pozarządowe w procesie kontroli władz i wspierania obywateli. Wizyta studyjna zostanie poprzedzona konferencją w Erewaniu wprowadzającą w polskie doświadczenia związane z przeciwdziałaniem korupcji. Na koniec projektu zostanie zorganizowane seminarium na temat możliwości związanych z zastosowaniem tych doświadczeń w armeńskich warunkach.

Projekt realizowany jest przez Fundację Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej we współpracy z Centrum Rozwoju Regionalnego / Transparency International Armenia, a finansowanego przez Ambasady Brytyjskie w Warszawie i Erewaniu za pośrednictwem British Foreign and Commonwealth Office w ramach Global Opportunities Fund, Re-Uniting Europe Programme.

Ocena realizacji projektu będzie dokonana przez społeczną Radę, w
skład której wchodzą:


• Joanna Malarczyk - Przewodnicząca Rady (ekspertka, Związek Biur Porad Obywatelskich),


• Grażyna Kopińska (Dyrektor, Program Przeciw Korupcji, Fundacja im. Stefana Batorego),


• Jan Fusiecki (dziennikarz, "Gazeta Wyborcza"),


• Zbigniew Janas (b. poseł, Fundacja Solidarności Polsko - Czesko - Słowackiej),


• Izabela Kraj (dziennikarka, "Rzeczpospolita"),


• Andrzej Wielowieyski (Senator, Senat RP).




Szczegółowe informacje o projekcie uzyskać w biurach Fundacji lub Centrum.