W czasie wykładu w Centrum Informacji Europejskiej Barbara Mrówka, radca ministra w Departamencie Koordynacji i Monitorowania Pomocy Zagranicznej UKIE omówiła programy pomocowe Unii Europejskiej oraz źródła informacji na ich temat. Poniżej, najważniejsze wnioski z wykładu.
Źródła pozyskiwania informacji o funduszach pomocowych UE
[od red. informacje o funduszach strukturalnych, ważne z punktu widzenia organizacji pozarządowych, znaleźć można także w naszym portalu, w serwisie www.fs.ngo.pl].
- Dobrym źródłem informacji o praktycznych aspektach przygotowania i
realizacji programów pomocowych jest też prasa wyspecjalizowana oraz wydawnictwa regionalne.
Ośrodki zarządzania pomocą zagraniczną w Polsce
W tej chwili istnieją trzy takie ośrodki:
- Ministerstwo Gospodarki i Pracy - zarządza funduszami
strukturalnymi
- Urząd Komitetu Integracji Europejskiej - zarządza programami przedakcesyjnymi (Phare),
poakcesyjnymi, bilateralnymi, organizacji międzynarodowych i in.
- Ministerstwo Spraw Zagranicznych - zarządza programami pomocy Polski dla krajów trzecich (m.in.
sąsiedzi wschodni Polski, Azja, Afryka). Są to programy realizowane w ramach tzw. ODA (Official
Development Assistance), realizowane np. z Japonią. Polska pomoc zagraniczna osiągnęła w 2003 ok.
0,04% PKB.
Najważniejsze rodzaje programów pomocowych to:
- Inicjatywy wspólnotowe - np. program współpracy przygranicznej
Interreg IIIA realizowany przez samorządy na terenach graniczących z innymi krajami członkowskimi,
jak również krajami spoza UE (Ukraina, Białoruś, Rosja - Kaliningrad).
- Programy wspólnotowe - np. program edukacyjny Socrates, a w jego
ramach program Erasmus-Mundus, w ramach którego np. studenci mogą starać się o stypendia w krajach
spoza UE oraz o granty na realizację programów naukowo-badawczych.
- Programy współpracy sąsiedzkiej, przygotowywane obecnie przez UE
- Fundusze partnerskie (CPF)
- Fundusze strukturalne i Fundusz Kohezji
- Fundusze przedakcesyjne (w Polsce np. realizowany wciąż program
Phare)
- Programy bilateralne (np. programy holenderskie, włoskie)
- Programy realizowane z organizacjami międzynarodowymi - np. Program
Małych Dotacji ONZ, realizowany w ramach Funduszu Globalnego Środowiska (tzw. GEF). Są to granty
przyznawane przez ONZ na projekty z dziedziny ochronę środowiska naturalnego (www.undp.org.pl/gef).
Tutaj można zaliczyć również fundusze Europejskiego Obszaru Gospodarczego, realizowane na razie w czterech dziedzinach: ochrona środowiska, kultura, rozwój zasobów ludzkich oraz służba zdrowia. Są to programy komplementarne wobec funduszy strukturalnych i z założenia dofinansowują te dziedziny, które nie są objęte funduszami strukturalnymi.
Fundusze służą wsparciu rozwoju gospodarczego i systemowych działań na
rzecz rozwoju społecznego, ale nie zapewniają środków na pomoc socjalną dla indywidualnych osób, na
codzienna obsługę przedsiębiorstwa czy organizacji itd. (nie mogą być traktowane jako pomoc
społeczna).
Przy składaniu wniosku o pieniądze z funduszy unijnych można uzyskać
dodatkowe punkty przede wszystkim za działania prowadzące do stworzenia nowych miejsc pracy czy
rozwoju aktywizacji zawodowej.
Źródło: Biuro Prasowe UKIE