Publicystyka - ngo.pl

Nie dalej jak w listopadzie zakończył się projekt „Programy dla zmiany”, w którym Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (OFOP) współpracowała przez kilka miesięcy z czterema ministerstwami nad tym, aby w sposób partycypacyjny stworzyć projekty programów współpracy tych resortów z organizacjami pozarządowymi. W pracach brali udział przedstawiciele organizacji pozarządowych i urzędnicy. Spotkania i dyskusje poprzedzone zostały badaniami i diagnozą relacji między administracją a współpracującymi z danym resortem organizacjami. Przeprowadzono także konsultacje społeczne wypracowanych założeń – szeroko, w różnorodnych formach i w rozsądnych terminach.

Efekty tych wszystkich działań są różne, jak różne były ministerstwa i organizacje, które zdecydowały się włączyć w ten proces (czytaj między innymi: „Tam już wiedzą, jak tworzyć programy współpracy”). Udało się doprowadzić do stworzenia i podpisania jednego programu współpracy oraz wypracować projekty lub założenia dla pozostałych ministerstw. Niezależnie jednak od tego „materialnego dorobku” – realizatorzy projektu i przedstawiciele wielu organizacji pozarządowych mieli nadzieję, że partycypacyjny sposób pracy nad tymi dokumentami będzie czymś, co zechcą wykorzystać inne ministerstwa, planując przygotowanie i przyjęcie podobnych programów. Niestety, projekt przedstawiony do konsultacji społecznych przez MSWiA pod tym względem rozczarowuje.

Bez doświadczeń organizacji

MSWiA udostępniło projekt programu do konsultacji społecznych 4 grudnia. Z terminem na przesyłanie uwag do 14 grudnia, a więc raptem 10 dni (w tym dwa weekendy). Teoretycznie zatem organizacje dostały więcej niż 7 dni na skonsultowanie dokumentu (a tyle minimum zaleca się na przykład w „Wytycznych do przeprowadzania oceny wpływu oraz konsultacji publicznych w ramach rządowego procesu legislacyjnego”). Czy jednak w ten sposób rzeczywiście realizuje się jedną z Siedmiu Zasad Konsultacji, czyli ich przewidywalność? Można mieć wątpliwości. Tym bardziej, że zgodnie z tą sama zasadą „proces konsultacji jest poprawny, jeśli zostaje uruchomiony na możliwie wstępnym etapie tworzenia polityk publicznych i ich założeń”. Tutaj MSWiA nie popisało się zupełnie.

Projekt programu powstawał prawdopodobnie przez ostatnich kilka miesięcy. Być może już po uchwaleniu nowelizacji Ustawy o działalności pożytku publicznego (która – przypomnijmy – wprowadziła obowiązek przyjmowania programów współpracy z organizacjami także przez administrację centralną), a być może jeszcze w czasie prac legislacyjnych. Tego nie wiemy, bo nigdy żadna informacja na ten temat nie wypłynęła z tego resortu. W rezultacie organizacje współpracujące z MSWiA nie miały możliwości wypowiedzieć się chociażby o swoich dotychczasowych doświadczeniach ze współpracy z tym ministerstwem, ani zasygnalizować płynących z tych doświadczeń wniosków czy propozycji na przyszłość. Program powstał w zaciszu urzędniczych biur. Jest to w nim zresztą wprost zapisane: „Za przygotowanie projektu programu współpracy odpowiedzialny był Wydział Badań, Strategii i Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi Departamentu Komunikacji Społecznej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Określone w nim cele i sposoby realizacji zostały sformułowane z uwzględnieniem szczegółowego zakresu działania Ministra oraz informacji przekazanych przez komórki organizacyjne Ministerstwa”.

Po co ten pośpiech?

Być może MSWiA spieszył się, aby przyjąć program jeszcze przed 30 listopada 2015 roku i tym samym wypełnić w terminie ustawowy obowiązek. No, ale i tak nie zdążył. Po co więc ten pośpiech w konsultacjach teraz? Może będzie okazja się dowiedzieć: w Ocenie Skutków Regulacji zapisano bowiem, że „wyniki konsultacji zostaną omówione po ich zakończeniu”. Nie wiadomo, co prawda, z kim, ale może organizacje się załapią…

Na koniec trochę optymizmu. Jednym z celów szczegółowych Programu (skupiającego się w znacznej mierze jednak na formach współpracy finansowej) jest „poprawa jakości konsultacji społecznych poprzez zapewnienie udziału organizacji pozarządowych w tym procesie”. I to jest bardzo dobry cel!

Masz zdanie? Czekamy na Wasze głosy (maks. 4500 znaków) plus zdjęcie na adres:redakcja@portal.ngo.pl.

Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwis opinie.ngo.pl.

Wyniki konsultacji mają zostać omówione po ich zakończeniu. Nie wiadomo, co prawda, z kim, ale może organizacje się załapią…