Program Operacyjny Polska Cyfrowa (POPC) to pierwszy krajowy program na lata 2014-2020, wynegocjowany przez polski rząd i zatwierdzony przez Komisję Europejską. Jest to program, który kompleksowo podchodzi do zagadnień rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Celem POPC jest wzmocnienie cyfrowych podstaw rozwoju kraju. Tymi podstawami są: szeroki dostęp do szybkiego internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa.
Zapewnienie szerokiego dostępu do szybkiego internetu (I oś priorytetowa – Powszechny dostęp do szybkiego internetu) - ma na celu zmniejszenie różnic w dostępie do szerokopasmowego internetu oraz dalszy rozwój i uzupełnienie istniejących sieci dostępowych, szkieletowych i dystrybucyjnych. W oparciu o zdobyte doświadczenia z perspektywy finansowej UE 2007-2013 Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji uznało, że najlepszym sposobem wydatkowania środków w perspektywie 2014-2020 będzie rozdysponowanie ich w ramach jednego krajowego programu operacyjnego, na równych zasadach dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych z całego obszaru Polski. Dzięki sieciom szkieletowo-dystrybucyjnym, które uzyskały wsparcie w ramach perspektywy 2007-2013 wzrośnie opłacalność inwestycji w sieci dostępowe na obszarach, na których dotychczas operatorzy nie rozważali budowy sieci.
Pomimo dotychczasowych działań (dzięki którym powstanie ponad 56 tys. km sieci) nadal istnieją miejsca, na których budowa nowoczesnych sieci szerokopasmowych nie jest opłacalna bez wsparcia środków publicznych. Dlatego też w ramach POPC przedsiębiorcy telekomunikacyjni oraz jednostki samorządy terytorialnego (w przypadku braku zainteresowania ze strony przedsiębiorców) będą mieli możliwość konkurowania o środki publiczne na budowę sieci właśnie na takich obszarach.
Cele I osi priorytetowej są spójne z Europejską Agendą Cyfrową i Narodowym Planem Szerokopasmowym, zgodnie z którymi w 2020 roku powinien być zapewniony powszechny dostęp do internetu o prędkości co najmniej 30 Mb/s, a 50 proc. gospodarstw domowych powinno korzystać z internetu o prędkości 100 Mb/s.
Efekty działań w tej osi to m.in. ponad 726 tys. gospodarstw domowych, które dzięki wykorzystaniu środków unijnych w kwocie ponad 1 mld euro, znajdą się w zasięgu sieci szerokopasmowych nowej generacji. Sieci te będą zapewniały możliwość dostępu do internetu o prędkości co najmniej 30 Mb/s. Wsparcie będzie uwzględniało zasadę neutralności technologicznej, zgodnie z którą dopuszczalne są wszystkie technologie zapewniające określone parametry. To także zwiększenie dostępu do szybkiego internetu, które przyczyni się do wzrostu konkurencyjności polskich przedsiębiorców i rozwoju regionów. Dostęp do internetu jest też warunkiem koniecznym dla pełnej realizacji dwóch pozostałych osi priorytetowych PO PC.
W ramach II osi priorytetowej E-administracja i otwarty rząd będą realizowane 3 cele. Pierwszy z nich „Wysoka dostępność i jakość usług publicznych” będzie dotyczył poszerzenia zakresu spraw, które obywatele mogą załatwić drogą elektroniczną. Będzie się to odbywać poprzez: elektronizację nowych usług, poprawę funkcjonalności oraz e-dojrzałości (czyli zakresu, w jakim dana sprawa może zostać załatwiona przez internet) istniejących usług. Wsparcie będą mogły otrzymać jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane (z wyłączeniem podmiotów wskazanych jako potencjalni partnerzy), sądy i jednostki prokuratury, partnerstwa ww. uprawnionych podmiotów z przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi, jednostkami naukowymi lub podmiotami leczniczymi, dla których podmiotem tworzącym jest minister lub publiczna uczelnia medyczna. Projekty będą miały znaczenie ogólnokrajowe. Szczególnie preferowane będą obszary takie jak: rynek pracy, ubezpieczeń i świadczeń społecznych, ochrony zdrowia, prowadzenia działalności gospodarczej, wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa, prezentacji i udostępniania danych przestrzennych oraz statystycznych, nauki i szkolnictwa wyższego, podatków i cła, jak i spraw administracyjnych, zamówień publicznych, bezpieczeństwa i powiadamiania ratunkowego.
Drugi cel „Cyfryzacja procesów back-office w administracji rządowej” ukierunkowany będzie na poprawę pracy urzędów. Skorzystają na tym nie tylko urzędy, lecz i obywatele. Będzie to możliwie dzięki tworzeniu, rozwojowi i wdrażaniu przez urzędy standardów oraz dobrych praktyk organizacyjnych w dziedzinie IT w najważniejszych zakresach, takich jak: polityka bezpieczeństwa teleinformatycznego, przetwarzanie i ochrona danych osobowych, dobre praktyki zamówień na systemy IT, nowoczesne, otwarte systemy elektronicznego zarządzania dokumentacją, wspólne platformy elektronicznych usług.
Cel „Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego” będzie obejmował dwa działania. Pierwsze działanie będzie polegało na tworzeniu usług, które pozwolą na udostępnianie w wersji elektronicznej informacji publicznych, zasobów nauki oraz zasobów audiowizualnych. Działanie to jest skierowane do jednostek administracji rządowej oraz jednostek im podległych lub przez nie nadzorowanych, państwowych lub współprowadzonych z MKiDN instytucji kultury, archiwów państwowych, ogólnokrajowych nadawców radiowych i telewizyjnych, jednostek naukowych, partnerstw ww. podmiotów z przedsiębiorstwami lub organizacjami pozarządowymi.
Drugie działanie pozwoli na zwiększenie poziomu ponownego wykorzystania tych informacji. W efekcie powstaną nowe, atrakcyjne dla użytkowników aplikacje cyfrowe wykorzystujące udostępnione informacje sektora publicznego. Z dofinansowania będą mogły skorzystać następujące podmioty: jednostki naukowe, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy.
III oś priorytetowa Cyfrowe kompetencje społeczeństwa POPC ma zwiększyć cyfrową aktywność Polaków, co pozwoli w pełni wykorzystać możliwości szybkiego internetu oraz elektronicznych usług administracji publicznej. Szersze wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych nie tylko wpływa na poprawę jakości życia, ale również przysparza korzyści gospodarce. Z dostępnych badań wynika, że to brak odpowiednich umiejętności jest największa barierą w pełnym wykorzystaniu potencjału nowych technologii w Polsce. Zaprojektowane w ramach III osi działania pozwolą stworzyć mechanizm nabywania oraz podnoszenia kompetencji cyfrowych na wszystkich poziomach zaawansowania. Podejmowane będą również działania promujące możliwości wykorzystania oraz korzyści płynące z zastosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych.
III oś priorytetowa obejmuje 4 działania. Pierwsze z nich „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych” pozwoli na stworzenie oferty dla osób, które chcą zdobyć podstawowe lub rozwinąć posiadane już umiejętności cyfrowe. Organizację pozarządowe we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego będą prowadzić szkolenia stacjonarne i mobile, które pozwolą uczestnikom nauczyć się obsługi komputera oraz korzystać z elektronicznych usług oferowanych przez administrację. Pojawi się także oferta dla bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy posiadają już podstawowe umiejętności, ale chcą się dalej rozwijać.
Drugie działanie „Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej” będzie polegać na wykorzystaniu różnorodnej aktywności organizacji pozarządowych, instytucji edukacyjnych, naukowych i kulturalnych w sferze wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych na rzecz rozwoju umiejętności cyfrowych, pobudzenia kreatywności oraz rozwijania postaw obywatelskich. Idea działania zasadza się na pomyśle zastosowania nowych technologii na rzecz dobra wspólnego, przy jednoczesnym pokazaniu możliwości, jakie stwarza ich zastosowanie i rozwijaniu kompetencji.
Uzupełnieniem dwóch pierwszych aktywności jest działanie „e-Pionier – wsparcie uzdolnionych programistów na rzecz rozwiązywania zidentyfikowanych problemów społecznych i gospodarczych”, którego realizacja została powierzona Narodowemu Centrum Badań i Rozwoju. Celem jest wykorzystanie potencjału polskiego środowiska programistów, tak aby ich wiedza, pomysły i umiejętności zostały wykorzystane na rzecz wypracowania rozwiązań dla określonych problemów społecznych lub gospodarczych.
III oś, w ramach czwartego działania, stworzy możliwość prowadzenia „Kampanii edukacyjno-informacyjnych na rzecz upowszechnienia korzyści z wykorzystania technologii cyfrowych”. Realizacja kampanii pozwoli zwiększyć świadomość Polaków o korzyściach płynących z zastosowania nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Tematyka kampanii będzie koncentrować się na pokazaniu atrakcyjności korzystania z internetu, co pośrednio przyczyni się do wzrostu popytu na szybki internet oraz elektroniczne usługi publiczne. Duży nacisk zostanie położony na kwestie bezpiecznego korzystania z internetu i dostępnych usług elektronicznych z wykorzystaniem dostępnych narzędzi i możliwości.
