Precedensowa sprawa w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu. Polskie organizacje chcą wziąć udział
Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny wystąpiły 2 czerwca 2005 do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z wnioskiem o zgodę na udział w sprawie Alicja Tysiąc przeciwko Polsce. Jeżeli Trybunał w Strasburgu zgodzi się na udział tych organizacji w postępowaniu, będą one mogły przedstawić wspólną "opinię przyjaciela sądu" (amicus curiae), jak również brać udział w rozprawie w Strasburgu. Byłby to pierwszy przypadek oficjalnego występowania polskich organizacji pozarządowych przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.
W 2000 r. Alicja Tysiąc była matką dwójki dzieci i cierpiała na
poważną wadę wzroku. Lekarze ostrzegali ją przed kolejną ciążą, gdyż groziła ona wylewami wewnątrz
oka i odklejeniem się siatkówki, a w konsekwencji ślepotą. Kiedy okazało się, że jest w ciąży, z
dużym trudem udało się jej uzyskać od lekarzy zaświadczenie, które potwierdziłoby jej stan zdrowia.
Lekarz położnik, do którego pani Alicja Tysiąc trafiła ze skierowaniem na zabieg, nie badając
pacjentki zakwestionował opinię lekarza, pisząc na zaświadczeniu, że zagrożenia dla zdrowia nie ma,
co w istocie je unieważniło. W wyniku narodzin dziecka, Alicji Tysiąc znacząco pogorszył się wzrok.
Dostała pierwszą grupę inwalidzką, oznaczającą w jej wypadku przeciwwskazanie do każdego wysiłku, w
tym opieki nad dziećmi, jak również wymóg stałej pomocy ze strony osób trzecich.
Alicja Tysiąc złożyła skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka twierdząc, iż Polska
naruszyła jej prawo do życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka), prawo do skutecznego środka odwoławczego (art. 13 Konwencji) oraz zasadę równości (art.
14 Konwencji). Skarga została już zakomunikowana Rządowi RP, który został zobowiązany do
przedstawienia swojego stanowiska. Jest to jedna z najważniejszych polskich spraw rozpatrywanych
obecnie przez Trybunał.
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz Helsińska Fundacja Praw Człowieka chciałyby
włączyć się do postępowania w sprawie w celu przedstawienia Trybunałowi jej szerszego kontekstu. W
szczególności ich celem jest zwrócenie uwagi na liczne przypadki nie przestrzegania w Polsce art. 3
ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny ochronie płodu ludzkiego i warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży, polegającego na odmowie przeprowadzenia przez lekarzy aborcji w
przypadkach, kiedy jest to prawnie dozwolone.
W sprawie najistotniejsze jest zwrócenie uwagi na konieczność zagwarantowania kobietom skutecznego
środka odwoławczego, w przypadkach kiedy (jak w sprawie Alicji Tysiąc) lekarze bezprawnie odmawiają
dokonania zabiegu usunięcia ciąży. Skuteczny środek odwoławczy mógłby polegać na tym, iż pacjentka
mogłaby zaskarżyć decyzję lekarza odmawiającą dokonania aborcji do niezależnej i bezstronnej
komisji odwoławczej. Komisja weryfikowałaby faktyczne istnienie przesłanek uzasadniających legalne
dokonanie aborcji.
