Publicystyka - ngo.pl

Green REV Institute, inicjator koordynato koalicji Future Food 4 Climate (103 CSO), od lat walczy o zapewnienie dostępu do zdrowych, etycznych posiłków w placówkach edukacyjnych oraz szpitalnych. Dostęp do wegańskich posiłków to nie tylko kwestia równego traktowania, w szczególności osób uczniowskich. To wyraz odpowiedzialności o klimat, środowisko, prawa człowieka, zrównoważoną żywność. To tworzenie systemu, który nie dyskryminuje osób, które chcą świadomie eliminować produkty zwierzęce ze swojej diety, to początek edukacji dla dobra klimatu, dla dobra planety, dla praw człowieka oraz dla zdrowia. Z badań przeprowadzonych przez Future Food 4 Climate w 2022 wiemy, że osoby uczniowskie są wykluczone i dyskryminowane przez szkolne stołówki i toczą nierówną walkę o prawo do zdrowego roślinnego posiłku.

Wraz z nami 13 radnych z całej Polski wystosowało interpelację do władz samorządowych nie tylko o dostęp do roślinnych posiłków, ale także o przygotowanie i wdrażanie lokalnych polityk żywnościowych. Kilkanaście petycji obywatelskich było składanych przez osoby aktywistyczne, byłyśmy obecne na posiedzeniach Komisji Oświaty i Wychowania w Poznaniu, w Senacie wraz z Rodzicami dla Klimatu walczyliśmy o projekt ustawy – druk senacki 912. 

„Zależy nam, żeby Pan Rzecznik rozpoczął i wzmocnił naszą debatę o prawo do roślinnej, zrównoważonej żywności. Wiemy, że Pan Rzecznik już dzisiaj podejmuje tematy związane z konsekwencjami działania systemu żywności rolnictwa przemysłowego i wspiera lokalne społeczności w walce o prawo do życia w czystym środowisku. Dlatego prosimy Pana Rzecznika o włączenie się do działań na rzecz prawa do dostępu do zdrowej żywności – szczególnie mając na uwadze fakt, że w nowym Sejmie obecnie powstaje Zespół Parlamentarny, który będzie miał na celu podjęcie inicjatywy legislacyjnej w przedmiocie wprowadzenia roślinnych posiłków do szkół i dokończenie tego, co nie udało się w poprzedniej kadencji Senatu. Wystąpienie Rzecznika z pewnością przyczyni się do wzmocnienia debaty i nagłośni ten temat” – mówiła Morgan Janowicz, członkini zarządu REV w trakcie spotkania.

Bartłomiej Gawrecki, koordynator ds. rzecznictwa REV przedstawił postulaty dot. prawa do życia w czystym środowisku.

„W Białej Księdze Sektora Hodowlanego Posłanka do Parlamentu Europejskiego, doktora Sylwia Spurek, była Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich przedstawia wraz z osobami eksperckimi mapę szkód, które wyrządza ludziom i środowisku sektor hodowlany. Możemy tu wskazywać i koszty dla bioróżnorodności, zatrucia gleby, wody, powietrza, łamanie praw pracowniczych, hamowanie rozwoju obszarów wiejskich, spadek wartości nieruchomości. Dlatego prosimy, aby Pan Rzecznik wsparł nasze działania dotyczące:

• wprowadzenia rozwiązań dotyczących przeciwdziałania negatywnej działalności zwierzęcych ferm przemysłowych na katastrofę klimatyczną;
• wprowadzenia rozwiązań związanych z przeciwdziałaniem wpływu zwierzęcych ferm przemysłowych na utratę bioróżnorodności oraz na zanieczyszczenie gleby, powietrza oraz wód;
• wprowadzenia rozwiązań związanych z ograniczeniem działalności sektora zwierzęcych ferm przemysłowych – zarówno futrzarskich, jak i żywieniowych z uwagi na ich negatywny wpływ na jakość zdrowia i życia ludzi;
• wprowadzenia rozwiązań antyodorowych w związku z działalnością ferm przemysłowych, jak również rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie spadkom cen nieruchomości położonych w okolicach ferm przemysłowych;
• wprowadzenia rozwiązań mających na celu poszerzenie kompetencji organizacji pozarządowych w zakresie ich udziału w postępowaniach administracyjnych i sądowoadministracyjnych dotyczących zwierzęcych ferm przemysłowych – w tym zniesienie aktualnie obowiązujących barier;
• ograniczenia i zakończenia wsparcia finansowego z środków publicznych dla hodowli i produkcji zwierzęcej, a także na uprawę pasz, które wykorzystywane są na zwierzęcych fermach przemysłowych;
• wprowadzenia rozwiązań prawnych w zakresie odległości ferm zwierzęcych od miejsc życia i aktywności ludzi oraz koncentracji ferm. Fermy są bowiem źródłem bakterii i wirusów stanowiących zagrożenie dla ludzi, a wiele chorób zakaźnych to choroby odzwierzęce.
• wprowadzenia zmian w prawie lub/i umocnienia systemu nadzoru, który pozwoli na rzetelne ustalenie przyczyn stosowania antybiotyków w hodowli przemysłowej oraz skali ich stosowania.

Zgodnie z danymi Najwyższej Izby Kontroli z końca 2017 r., w latach 2011–2014 zużycie antybiotyków w rolnictwie wzrosło o 23%. Co więcej, Polska zajmuje drugie miejsce w Europie pod względem zużycia w hodowli zwierząt antybiotyków najsilniejszych w leczeniu chorób ludzi. Wyniki kontroli NIK przeprowadzonej na terenie województwa lubuskiego wskazują na powszechność stosowania antybiotyków w produkcji zwierzęcej uzasadnionej względami leczniczymi. Aż 70% hodowców objętych monitoringiem wody i pasz stosowało antybiotyki, a w przypadku indyków i kurcząt odsetek ten przekraczał 80% hodowców i hodowczyń objętych badaniami.

Dodam, że Polska nie zaimplementowała nadal unijnych Rozporządzeń - Rozporządzenie 2019/4(2) zostało wdrożone do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o paszach oraz ustawy o odpadach (Dz. U. 2022 poz. 2722). Natomiast do opracowania, prowadzenia procesu uzgodnień (wewnętrznych i zewnętrznych), opiniowania i konsultacji publicznych, w tym prowadzenia konferencji uzgodnieniowych, projektu ustawy zmieniającej ustawę w zakresie niezbędnym do wdrożenia przepisów rozporządzenia 2019/6(1), zgodnie z upoważnieniem Ministra Zdrowia, został wskazany Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. W lipcu 2023 ustawa krajowa wdrażająca przepisy przedmiotowego rozporządzenia znajdowała się na etapie wpisu do Wykazu Prac Legislacyjnych i Programowych Rady Ministrów.

Dodam, że właśnie to rozporządzenie mówi jasno, że: 
a) Przeciwdrobnoustrojowe produkty lecznicze nie mogą być stosowane rutynowo ani wykorzystywane w celu zrekompensowania niedostatecznej higieny, niewłaściwej hodowli zwierząt, braku opieki lub nieodpowiedniego zarzą­dzania gospodarstwem rolnym.
b) Przeciwdrobnoustrojowe produkty lecznicze nie mogą być stosowane u zwierząt w celu wspierania wzrostu lub zwiększenia wydajności.
c) Przeciwdrobnoustrojowe produkty lecznicze nie mogą być stosowane profilaktycznie inaczej niż w wyjątkowych przypadkach u pojedynczych zwierząt lub u ograniczonej liczby zwierząt, gdy ryzyko zakażenia lub choroby zakaźnej jest bardzo wysokie, a konsekwencje mogą być poważne.”

Spotkanie zorganizowane było przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Inicjatywę Nasz Rzecznik, koordynatorki Zespołu Ochrony Środowiska, Annę Duniewicz i Olgę Wojdyńską.