Publicystyka - ngo.pl

Podczas zeszłotygodniowego posiedzenia sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Jarosław Duda, wiceminister pracy i polityki społecznej wraz z Krzysztofem Więckiewiczem, dyrektorem Departamentu Pożytku Publicznego prezentowali aktualną sytuację spółdzielni socjalnych w Polsce.

Więckiewicz przedstawił prawną podstawę funkcjonowania spółdzielni socjalnych oraz podstawowe dane statystyczne na ich temat. Badanie na temat funkcjonowania spółdzielni socjalnych, przeprowadził na zlecenie MPiPS w okresie czerwiec-wrzesień 2011 roku Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych.

Z badań wynika, że spółdzielnie zakładane są w przeważającej większości przez osoby bezrobotne (83%). Drugą grupą założycieli są osoby niepełnosprawne (38%). Nie ma wśród nich natomiast przedstawicieli innych grup uprawnionych do założenia spółdzielni socjalnych – czyli byłych więźniów, osób uzależnionych oraz uchodźców.

Dominują spółdzielnie małe, liczące od pięciu do dziewięciu członków – zaledwie 10% miało powyżej dziesięciu członków – . W działalności spółdzielni socjalnych dominują usługi. To głównie działalność porządkowa i konserwacyjna w domach i ogrodach, budownictwo i usługi remontowe oraz gastronomia.

Z badania wynika też, że spółdzielcy mają problemy ze zdobyciem zleceń zarówno od podmiotów prywatnych, jak i państwowych. Narzekają ponadto na brak wsparcia ze strony władz samorządowych i problemy finansowe. Tę sytuację chce zmienić obecna na posiedzeniu komisji pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Agnieszka Kozłowska-Rajewicz. Przypomniała ona, że rząd zamierza upowszechniać klauzule społeczne w zamówieniach publicznych. Zdaniem Kozłowskiej-Rajewicz mogłoby to ułatwić spółdzielniom socjalnym pozyskiwanie zadań od administracji publicznej.

Minister Duda zapewniał na posiedzeniu komisji, że dostęp spółdzielni socjalnych do kapitału powinien się poprawić wraz z uruchomieniem specjalnego funduszu pożyczkowego, finansowanego ze środków unijnych. Pamiętajmy jednak, że jest to fundusz pilotażowy, do tego znajdujący się wciąż w powijakach i na jego uruchomienie przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać.

Pewne wątpliwości budzi też samo badanie MPiPS i OZRSS. Oparto je tylko na podmiotach, które zostały zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym do końca 2009. A to właśnie dwa ostatnie lata przyniosły nam dynamiczny przyrost nowych spółdzielni socjalnych. Nie wiemy też ile spółdzielni, na 447 zarejestrowanych w katalogu OZRSS faktycznie wciąż funkcjonuje. Z doświadczenia wiemy, że wiele z nich w zderzeniu z rzeczywistością rynkową zwyczajnie zawiesiło lub zakończyło działalność.

Pełne dane z badań nie są jednak jeszcze znane. Czekamy zatem, aż MPiPS przedstawi ostateczny raport.