Dobre wieści dla ponad 507 milionów konsumentów w UE: od 13 czerwca 2014 nowe unijne przepisy wzmacniają ich prawa w całej Unii Europejskiej. Nowa unijna dyrektywa o prawach konsumenta, która właśnie weszła w życie, wzmacnia prawa konsumentów niezależnie od tego, gdzie i kiedy dokonują oni zakupów w Europie – w internecie czy w sklepach stacjonarnych. Nowe przepisy będą korzystne także dla firm, ponieważ stworzą dla nich równe szanse, przez co oferowanie produktów i usług konsumentom w kontekście transgranicznym stanie się mniej kosztowne.
Rządy państw UE miały dwa lata na wdrożenie przepisów na poziomie krajowym, do 13 grudnia 2013 r., przy czym termin rzeczywistego wejścia w życie odpowiednich przepisów przypadł 13 czerwca 2014 r.
Nowa unijna dyrektywa o prawach konsumenta (tekst w języku polskim) przewiduje m.in., że na całym terytorium UE konsumenci będą mogli zmienić zdanie i wycofać się z zakupów dokonanych w internecie lub poza lokalem przedsiębiorstwa (gdy sprzedawca odwiedza konsumenta w domu) w terminie 14 dni, zamiast w obowiązującym do tej pory terminie 7 dni.
Nowe przepisy zakazują również pobierania dodatkowych opłat za korzystanie z kart kredytowych i usług telefonicznych typu hotline, jak również stosowania z góry zaznaczonych pól wyboru na stronach internetowych w celu naliczania dodatkowych opłat (na przykład przy zakupie biletów lotniczych przez internet).
Aby upewnić się, że te nowe zasady będą stosowane w jednolity sposób w całej UE, tak aby umożliwić konsumentom skorzystanie z nich w dowolnym państwie członkowskim, Komisja Europejska publikuje również
dokument zawierający wytyczne dla organów krajowych, w którym znajduje się opcjonalny wzór niezbędnych informacji przeznaczonych dla konsumentów, które należy dołączać do produktów cyfrowych.
„Europa położyła dziś kres procederowi okradania konsumentów w internecie. Obecnie każdy konsument w Unii Europejskiej może dochodzić swoich praw przysługujących mu na mocy dyrektywy dotyczącej praw konsumentów. Jednym słowem: nigdy więcej z góry zaznaczonych pól wyboru na stronach, na których kupujemy bilety lotnicze, koniec z opłatami za płatności kartą kredytową w internecie, nigdy nie usłyszymy też już od sprzedawcy, że nie można zwrócić towaru zakupionego w sieci” - stwierdziła wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. - „Uzyskanie zaufania konsumentów to najlepszy możliwy sygnał dla jednolitego rynku. Powierzenie konsumentom decydującej roli poprzez zwiększenie ich zaufania to najtańszy pakiet stymulujący, jaki Europa może wdrożyć. Komisja Europejska będzie teraz skrupulatnie sprawdzała, czy państwa członkowskie stosują się do tego, co wcześniej uzgodniły, poprawnie wdrażając wspomniane zasady, i czy przyznają konsumentom prawa, na które oni zasługują”.
Nowa dyrektywa harmonizuje krajowe przepisy w dziedzinie ochrony konsumentów w wielu ważnych obszarach, takich jak informacje potrzebne konsumentom przed dokonaniem zakupu towarów i usług oraz prawo odstąpienia od zakupów przez internet.
Większa harmonizacja oznacza, że konsumenci mogą obecnie korzystać z tych samych praw, niezależnie od tego, w którym miejscu w UE dokonują zakupów. Oznacza to również prostsze, bardziej przewidywalne zasady dla przedsiębiorców, którzy będą mieć większą motywację do rozwijania działalności transgranicznej.
-
większej przejrzystości cenowej;
-
eliminacji zawyżonych opłat za płacenie kartą kredytową i korzystanie z usług telefonicznych typu hotline;
-
zakazu stosowania z góry zaznaczonych pól wyboru w internecie, na przykład przy zakupie biletów lotniczych;
-
przedłużenia terminu na zmianę decyzji z 7 do 14 dni, przy czym termin ten będzie taki sam w całej UE;
-
większych uprawnień do uzyskania zwrotu pieniędzy w ciągu 14 dni od odstąpienia przez konsumenta od zakupu;
-
zasad eliminujących pułapki w internecie, takich jak oferty, w których pewne produkty lub usługi reklamowane są jako bezpłatne, choć w rzeczywistości takie nie są (na przykład horoskopy lub przepisy);
-
lepszej ochrony w odniesieniu do treści cyfrowych, w szczególności w kontekście informacji na temat oprogramowania i sprzętu wymaganego do korzystania z produktów.
W październiku 2008 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący nowych praw konsumentów (
IP/08/1474). Komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding pośredniczyła w osiągnięciu w czerwcu 2011 r. ostatecznego porozumienia między Parlamentem Europejskim a Radą dotyczącego dyrektywy w sprawie praw konsumentów, która została formalnie przyjęta 10 października 2011 r. (
MEMO/11/675). Rządy państw UE miały dwa lata na wdrożenie przepisów na poziomie krajowym, do 13 grudnia 2013 r., przy czym termin rzeczywistego wejścia w życie odpowiednich przepisów przypadł 13 czerwca 2014 r.
W marcu 2014 r. Komisja Europejska
rozpoczęła kampanię dotyczącą praw konsumentów, informując obywateli o prawach przysługujących im na mocy unijnych przepisów oraz o miejscach, w których mogą oni uzyskać poradę lub pomoc w razie pytań lub problemów (
MEMO/14/191). Kampania jest skierowana w szczególności do konsumentów z 8 państw: Bułgarii, Cypru, Grecji, Włoch, Łotwy, Polski, Portugalii i Hiszpanii.