Poznaliśmy książkę-laureatkę Nagrody im. Marcina Króla 2024
Jan Tokarski za książkę "W cieniu katastrofy. «Encounter», Kongres Wolności Kultury i pamięć XX wieku" (Znak) otrzymał Nagrodę im. Marcina Króla 2024. Ustanowiona w 2022 roku przez Fundację Batorego Nagroda przyznawana jest za najlepszą książkę z dziedziny historii idei i badań nad przyszłością, filozofii i myśli społecznej i politycznej, refleksji nad cywilizacją i kulturą, wprowadzającą nowe idee, koncepcje czy sposoby myślenia. Autor otrzyma 50 000 zł.
"Jest to książka, która mówi o wspólnocie indywidualistów, o solidarności ludzi, którzy właściwie nie są do tego stworzeni. Są indywidualistami, pisarzami, artystami. Niektórzy narcystycznymi. Niektórzy straumatyzowani doświadczeniami migracji, wojny, ale tworzą jakąś wspólnotę – mówił Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku w czasie debaty z udziałem autora. – To nie jest elitarna książka o elitarnym kręgu. To jest książka o fundamentach wolności, naszej wolności."
Tytułowa katastrofa to pierwsza wojna światowa, kryzys ekonomiczny, narodziny faszyzmu i nazizmu, wojna domowa w Hiszpanii, wreszcie druga wojna światowa. W tej katastrofie – która ma trzy podstawowe oblicza: wojny, ideologii i totalitaryzmu – źródła ma nasza pluralistyczna kultura polityczna, z jej przekonaniem o nienaruszalności pewnych przysługujących każdemu człowiekowi praw. Książka Jana Tokarskiego uświadamia, że w tym sensie ani wojna w Ukrainie i dokonywane przez Rosjan zbrodnie wojenne, ani groźba konfliktu nuklearnego, ani budowane w Moskwie czy Pekinie nowoczesne dyktatury nie są niczym nowym. W obliczu tych zagrożeń jest to przypomnienie ważne, bo w miarę jak przygasa pamięć o mrocznych źródłach, z których zrodził się nasz względnie wolny świat, słabnie również nasza zdolność do jego obrony.
Nagroda im. Marcina Króla ma wspierać rozwój debaty publicznej poprzez zachętę do pogłębionej refleksji nad zjawiskami i trendami współczesności oraz wyzwaniami przyszłości, tworzenia nowych idei i prób opisu rzeczywistości, poszukiwania odpowiedzi na kryzys demokracji i wartości demokratycznych oraz poszerzania przestrzeni intelektualnego dyskursu ponad podziałami.
W tegorocznym finale Nagrody im. Marcina Króla znalazły się także książki:
- Umówmy się na Polskę, Maciej Kisilowski, Anna Wojciuk (red., praca zbiorowa), Znak, Kraków 2023
- Moja ukochana i ja, Renata Lis, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2023
- Transnaród. Polacy w poszukiwaniu politycznej formy, Jacek K. Sokołowski, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2023
- Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce, Magda Szcześniak, Krytyka Polityczna, Warszawa 2023
Książki-finalistki wybrała Kapituła Nagrody im. Marcina Króla w składzie: dr hab. Agata Bielik-Robson (University of Nottingham), prof. dr hab. Przemysław Czapliński (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. dr hab. Dariusz Gawin (Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie), prof. dr hab. Iwona Jakubowska-Branicka (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego), Zofia Król („Dwutygodnik”), prof. Elżbieta Matynia (New School for Social Research w Nowym Jorku), Zbigniew Nosowski („Więź”), prof. dr hab. Andrzej Rychard (przewodniczący Kapituły, Instytut Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego), Henryk Woźniakowski (Fundacja Kultury Chrześcijańskiej Znak, Kraków).
Marcin Król (1944-2020) był filozofem polityki, historykiem idei oraz wieloletnim członkiem Rady Fundacji im. Stefana Batorego. Więcej informacji o Nagrodzie im. Marcina Króla na stronie.
Źródło: Fundacja im. Stefana Batorego
