Publicystyka - ngo.pl

Cykl: Dzieci w sytuacji rozstania rodziców 8/10

Rozmowa z byłym mężem/żoną to częstokroć bardzo trudne negocjacje – pomyśl więc zawczasu, co możesz dać drugiej stronie (w czym ustąpić), żeby uzyskać to, na czym ci zależy. Skorzysta na tym twoje dziecko.

1.  Jeśli trzeba porozmawiać o trudnych sprawach, to lepiej spotkajcie się w neutralnym miejscu. Czasami dobry jest też telefon – ale nie czekaj aż on/ona zadzwoni, lecz dzwoń pierwszy(a).

2.  Pytaj byłego męża/żonę o zdanie lub decyzję i przyjmij, że odpowiada ci szczerze – nie zakładaj, że to „zasłona dymna” albo że „on zawsze tylko tak gładko mówi, a potem robi, jak mu wygodnie”.

3.  Bez względu na to, co czujesz, nie wypowiadaj się negatywnie o drugiej stronie („ty obrzydliwy egoisto, myślisz tylko o sobie a dziecko w ogóle cię nie obchodzi”) lub uogólnień („zawsze byłaś bałaganiarą”) czy sarkastycznych uwag („jeśli twoja nowa partnerka równie dobrze gotuje jak pierze,

to serdecznie ci współczuję”).

4. Jedna rozmowa = jeden problem. Nie próbuj rozwiązać zbyt wielu rzeczy naraz.

5.  Trzymaj się tematu, nie wracaj do przeszłości.

6.  Nie zwracaj uwagi (zwłaszcza na głos) na najbardziej nawet denerwujące zachowania drugiej strony (przerywanie, podniesiony głos itp.), skup się na uważnym słuchaniu i jasnym mówieniu.

7. Trzymaj się zasady: „rozmawiaj z nim/nią tak, jak byś chciał(a), żeby on/ona rozmawiał(a) z tobą” – i nie oczekuj zawsze wzajemności.

8.  Szukaj rozwiązań problemów, a nie winnych.

9.  Podsumowuj uzgodnienia, żeby nie było wątpliwości, co konkretnie zrobicie.

STANDARDY POMOCY DZIECKU W SYTUACJI ROZSTANIA RODZICÓW DLA SĄDÓW:

1. Sąd zgodnie z prawem chroni potrzeby i interesy dziecka.

2. W pierwszej kolejności sąd sprawdza możliwość porozumienia się stron lub skierowania ich na mediacje. Jeśli sąd widzi taką możliwość, motywuje rodziców do polubownego rozwiązania konfliktu.

3. Działania sądu są podejmowane szybko. Sędziowie rodzinni pracują w ramach dyżurów całodobowych i mogą w sytuacjach nagłych wydawać natychmiastowe postanowienia. Zwłoka w działaniach sądu nie może prowadzić do krzywdy dziecka, zwłaszcza w sytuacji występowania przemocy.

4. Rozpoznając sprawę sąd może tymczasowo uregulować sprawy dziecka rozstrzygając wniosek o zabezpieczenie jego potrzeb i interesów. Rozpoznanie tego wniosku powinno się odbyć w terminie 7 dni, a jeśli jest wymagana rozprawa, powinna być wyznaczona w terminie miesiąca.

5. Wskazaniem do wydania orzeczenia o opiece naprzemiennej jest współpraca rodziców, bezpieczna sytuacja dziecka. W przypadku konfliktu i przemocy należy rozważać zastosowanie opieki

naprzemiennej tylko w wyjątkowych przypadkach z uwzględnieniem wiedzy psychologicznej o gotowości dziecka na poszczególnych etapach rozwoju do funkcjonowania w opiece naprzemiennej.

6. Dziecko ma prawo być wysłuchane przed sądem w sprawie dotyczącej jego osoby. Wysłuchanie dziecka jest możliwe tylko w sytuacji, gdy sąd będzie miał pewność, iż czynność ta nie będzie krzywdząca dla dziecka. Sąd nie stawia dziecka przed koniecznością wyboru rodzica, z którym chce mieszkać i się spotykać. Warunki wysłuchania dziecka określają standardy Fundacji Dzieci Niczyje.

7. W sytuacji, gdy rodzice są uwikłani w konflikt i nie są w stanie zadbać o dobro dziecka, sąd powinien rozważyć możliwość ustanowienia kuratora dla dziecka.

8. Z dużą ostrożnością sąd powinien oceniać opinie wydane przez specjalistów działających na zlecenie jednego z rodziców, gdyż istnieje zagrożenie instrumentalnego ich wykorzystywania. Ponadto wielokrotne diagnozowanie i badanie dziecka na okoliczność rozstania rodziców jest wtórną traumatyzacją dziecka.

9. Włączanie przez rodzica dziecka w konflikt, wykorzystywanie w walce o własne interesy przeciwko drugiemu z rodziców oraz ograniczanie kontaktów z drugim rodzicem jest przejawem krzywdzenia dziecka i powinno być brane pod uwagę przy rozstrzygnięciach sądu.

10. Przy wydawaniu rozstrzygnięć sąd może uwzględnić fakt bezpodstawnego używania instrumentów prawnych i okoliczności dyskredytujących rodzica i odcięcia go od kontaktu z dzieckiem.

11. Sąd sprawdza w trakcie postępowania, czy dziecko nie jest wykorzystywane do walki w konflikcie rodziców. Sąd z urzędu podejmuje działania zabezpieczające dziecko przed przemocą, w tym przemocą psychiczną.

12. Sąd docieka, jakie jest źródło niechęci dziecka do jednego z rodziców i daje zalecenia do odbudowywania więzi dla obojga rodziców. W sytuacji podejrzenia wystąpienia przemocy, sąd

korzysta ze wsparcia biegłego mającego wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu przemocy w rodzinie, zwłaszcza w celu ochrony dziecka przed tym, aby kontakty nie dawały możliwości stosowania przemocy.

13. Sąd sprawdza, czy dziecko i rodzice potrzebują pomocy specjalistycznej. Jeśli tak, wydaje stosowne zarządzenia. W sytuacji, w której pojawia się argument przemocy, sąd zobowiązuje rodziców do zapewnienia opieki psychologicznej dziecku.

14. Sąd zobowiązuje rodziców do podjęcia pomocy psychologicznej bądź wsparcia psychologicznego w odpowiedniej placówce, zwłaszcza w sytuacji występowania przemocy. Przed skierowaniem rodziców do odpowiedniej placówki sąd sprawdza ofertę pomocy dostępną w tej placówce.

15. Formułując skierowanie dla rodziców i zalecając im skorzystanie z odpowiedniej formy pomocy, ważne jest, aby sąd miał na uwadze, że w sytuacji rozstania i rozwodu rodziców przeciwwskazane

jest prowadzenie terapii rodzinnej i małżeńskiej/partnerskiej, natomiast zalecane jest podjęcie przez rodziców mediacji bądź wsparcia indywidualnego, grupowego, warsztatów psychoedukacyjnych.

Artykuł ukazuje się w ramach projektu „Jest bezpiecznie”.  Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego w ramach otwartego konkursu ofert na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego z dziedziny pomocy społecznej w 2023 roku w konkursie „Wspieranie inicjatyw na rzecz wielkopolskich rodzin”. Projekt jest też realizowany ze środków własnych Stowarzyszenia „DZIECKO”. Program wspiera Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.

Przedstawione treści wyrażają poglądy realizatora projektu i nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Samorządu Województwa Wielkopolskiego.