Polska ma szansę dołączyć do Partnerstwa na Rzecz Otwartych Rządów
W Polsce trwa kilkudniowa wizyta Cariny Paju, przedstawicielki Open Government Partnership (OGP, Partnerstwo na rzecz Otwartych Rządów) na Europę. Paju spotyka się z rządem, ambasadami i organizacjami pozarządowymi, aby przekonać, że to najlepszy czas, by Polska dołączyła do OGP. Jest to międzynarodowa platforma na rzecz odporności demokracji i jawności życia publicznego, w tym przejrzystości finansów publicznych.
Do OGP należy ponad 77 państw, w tym większość państw członkowskich Unii Europejskiej i 150 samorządów. Mimo dyskusji nad przystąpieniem, toczących się ze zmiennym natężeniem od 2012 r., Polska jest jednym z tych państw, które nadal nie zdecydowały się na doskonalenie swoich standardów jawności i budowania odporności w ramach Open Government Partnership.
Sprawa wydaje się szczególnie ważna w kontekście pogłębiającej się erozji systemów demokratycznych w Europie i na świecie. 7 września 2023 r. porozumienie z OGP zawarła Unia Europejska (https://international-partnerships.ec.europa.eu/news-and-events/news/eu-and-open-government- partnership-launch-partnership-democracy-and-accountability-2023-09-07_en) . Wiosną ubiegłego roku minister Adam Bodnar zadeklarował publicznie, że Polska powinna dołączyć do OGP.
Za przejrzystością rządów opowiadają się sami Polacy. W listopadzie 2024 r., w badaniu przeprowadzonym przez agencję OpinionWay na zlecenie Instytutu Finansów Publicznych, aż 97 proc. badanych opowiedziało się za pełną jawnością faktur i umów zawieranych przez samorządy. Ponad połowa respondentów (51 proc.) uważa, że w postulowanym przez społeczeństwo obywatelskie Centralnym Rejestrze Umów (CRU) powinny znaleźć się wszystkie umowy zawierane przez samorządy, niezależnie od kwoty. Ponad 20 proc. obywateli i obywatelek nie ma zaufania dla sposobu zarządzania finansami publicznymi w Polsce.
Z drugiej strony, w ostatnim roku Polska może się pochwalić zaangażowaniem na rzecz zwiększenia przejrzystości i dostępności procedur związanych z tworzeniem prawa - wystarczy wymienić konsultacje społeczne poselskich projektów ustaw (mowa o tym w Raporcie o stanie jawności 2024, opublikowanym właśnie przez Sieć Obywatelską Watchdog Polska).
Tak więc są obszary, w których - jako kraj - mamy się czego uczyć, ale też, w których możemy wyznaczać dobre wzorce. Open Government Partnership to międzynarodowa platforma współpracy rządów na rzecz jawności i przejrzystości rządów, walki z korupcją, porządkowania procesów lobbingowych oraz rozwoju transparentnych i otwartych praktyk zarządzania na całym świecie. Powstała w 2011 r. przy okazji szczytu Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych..
W spotkaniu z Cariną Paju w dn. 15 stycznia wzięły udział:
Fundacja dla Polski
Fundacja Moje Państwo
Fundacja Odpowiedzialna Polityka
Fundacja Pole Dialogu
Fundacja Stocznia
Fundacja Wolności
Fundacja Wolności Gospodarczej
Instytut Finansów Publicznych
Instytut Spraw Publicznych
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
Sieć Obywatelska - Watchdog Polska
Stowarzyszenie 61/MamPrawoWiedziec.pl
Źródło: https://www.fdp.org.pl/