Publicystyka - ngo.pl

Naszą wycieczkę rozpoczynamy od Cypru - wyspy położonej na Morzu Śródziemnym, zamieszkanej przez dwie kulturowo odmienne społeczności: grecką i turecką. Mimo oficjalnie jednej struktury państwowej od lat toczy się konflikt pomiędzy obiema częściami wyspy, co skutkowało proklamowaniem przez północną turecką część wyspy niepodległości pod nazwą Tureckiej Republiki Cypru Północnego. Twór ten nie jest uznawany na arenie międzynarodowej i od lat zarówno ONZ jak i Unia Europejska czynią starania, by przywrócić wyspie stabilną jedność. Nie zmienia to jednak faktu, że śródziemnomorski klimat i kultura kraju sprawiają, że jest on często odwiedzany przez turystów.

Co prawda idea Unii Europejskiej narodziła się we Francji, ale kolebką  cywilizacji europejskiej jest Grecja. Kiedy na terenach dzisiejszej Europy Środkowej rosły nieprzebyte puszcze, greckie miasta tętniły życiem. Wkładu tego kraju w kulturę Europy nie da się przecenić, bowiem to właśnie tu narodził się teatr. Żyli tu także najwięksi filozofowie, których dziedzictwo stało się podwaliną budowy współczesnych społeczeństw. Oprócz dziedzictwa kulturowego Grecja jest również turystycznym rajem, w którym każdy znajdzie miejsce dla siebie. Od słonecznych plaż i ciepłego morza po niezliczoną ilość jedynych w swoim rodzaju zabytków architektury.

Bułgaria to jeden z dwóch najmłodszych członków Unii. Niewątpliwym walorem turystycznym jest fakt, że kraj ten posiada dostęp zarówno do Morza Czarnego, jak i Egejskiego. Kiedy granice zachodnie były dla nas trudno dostępne Bułgaria była miejscem, do którego Polacy chętnie wybierali się na letni wypoczynek. Na terenie obecnej Bułgarii leży również Warna. To właśnie tam w 1444 r. poległ w bitwie z Turkami polski król Władysław Warneńczyk i tam znajduje się jego grób i muzeum mu poświęcone.

Drugim po Bułgarii najmłodszym członkiem Unii Europejskiej jest Rumunia. Ciekawostką związaną z tym krajem jest fakt, że jego powierzchnia stale się powiększa. Jest to związane z tym, że do Morza Czarnego wpływa Dunaj, tworząc deltę. Jest to druga po Wołdze najdłuższa rzeka Europy, która przepływa przez 10 państw. Stolica Rumunii – Bukareszt, mimo ogromnych zniszczeń dokonanych podczas II wojny światowej i okresu powojennego posiada wiele zabytków architektury sakralnej, które na szczęście dotrwały do naszych czasów. Znaleźć tu można głównie cerkwie prawosławne i greckokatolickie oraz żydowskie synagogi.

Węgry to kraj wyjątkowy. Przede wszystkim dlatego, że Węgrzy, mimo swego położenia w samym środku kultury słowiańskiej, jako jedyni do niej nie należą. Ich przodkowie wywodzą się bowiem ze Skandynawii. Na Węgrzech znajduje się Balaton – największe europejskie jezioro, które przez wiele lat było głównym celem zagranicznych wycieczek z państw bloku socjalistycznego. Na szczególną uwagę zasługuje jednak Budapeszt – prawie dwumilionowa stolica kraju, która jest jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych i naukowych Europy Środkowo-Wschodniej. Budapeszt utworzony został blisko 140 lat temu z połączenia trzech osobnych naddunajskich miast: prawobrzeżnych – Budy i Obudy, oraz lewobrzeżnego Pesztu.

Najmłodszym suwerennym państwem będącym członkiem Unii Europejskiej jest Słowacja. Pełną niepodległość Słowacy uzyskali bowiem dopiero w 1993 r. po rozpadzie Czechosłowacji. Mimo, że do 1993 roku byli formalnie niezależni jednak wciąż pozostawali pod czyjąś kontrolą. Na szczególną uwagę w przypadku tego kraju zasługuje fakt, że prawie 2/3 jego powierzchni stanowią góry. Po stronie słowackiej znajduje się również najwyższy szczyt Tatr – Gerlach, wyższy od polskich Rys o ponad 150 m. Stolica Słowacji – Bratysława jest jedynym miastem stołecznym na świecie, które graniczy z dwoma innymi państwami – Austrią i Węgrami.

Szybkim tranzytem przez Polskę udajemy się na północ by zwiedzić republiki nadbałtyckie.

„Litwo, ojczyzno moja…” – tak zaczyna się jedno z największych dzieł Adama Mickiewicza, czyli Pan Tadeusz. Związek Litwy z Polską zapoczątkowany pod koniec XIV wieku można uznać za trudny i obfitujący w wiele niespodziewanych zwrotów akcji. Przede wszystkim jednak warto przypomnieć, że wtedy Litwa rozciągała się od Bałtyku po Morze Czarne i właściwie to dzięki temu i zawartej Unii Polska stała się europejskim supermocarstwem. Dziś Litwa to niewielkie (w porównaniu z tym sprzed stuleci) państwo położone nad Bałtykiem. Na uwagę zasługuje przede wszystkim stolica tego kraju – Wilno, która pełna jest polskich akcentów historycznych i kulturowych.

Łotwa to drugie z państw bałtyckich, które zostało silnie doświadczone przez najnowszą historię. Tak samo jak Litwa i Estonia, terytorium łotewskie znajdowało się w granicach Związku Radzieckiego i dopiero po jego likwidacji stało się samodzielnym krajem. Na szczególną uwagę zasługuje stolica kraju – Ryga, która została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, a to za sprawą znajdujących się tutaj zabytków jeszcze z czasów średniowiecza.

Ostatnią z republik bałtyckich na trasie naszej wycieczki jest Estonia. Mimo najnowszej historii tego kraju tak ściśle związanej z Rosją i Związkiem Radzieckim Estończycy w odróżnieniu do Litwinów i Łotyszów bardziej czują się związani ze Skandynawią niż z Europą Wschodnią. Estonia jest krajem ciekawym również pod względem geograficznym, ze względu na bardzo dużą ilość wysp leżących w granicach tego kraju – jest ich ponad 1500 (dla porównania polskie wybrzeże liczy ich zaledwie 44, z czego zamieszkane są 3). Warto też wspomnieć, że Estonia jak dotąd jest ostatnim krajem, który 1 stycznia 2011 r. wszedł do strefy Euro.

Czy ktokolwiek wie, że Święty Mikołaj jest obywatelem Unii Europejskiej?? Nie, to nie jest żart, bowiem Rovaniemi – miasteczko położone dokładnie na równoleżniku wyznaczającym Koło Podbiegunowe, w którym mieszka ów Święty, znajduje się w Finlandii. Kraj ten ma jeszcze jeden niezaprzeczalny wkład w kulturę europejską. To tu bowiem żyła Tove Jansson, spod której pióra wyszły przesympatyczne Muminki. Finlandia jest dość młodym krajem, bowiem jej historia liczy sobie zaledwie 94 lata. Do 1917 roku terytorium tego kraju znajdowało się najpierw pod panowaniem szwedzkim, a później rosyjskim. Na uwagę zasługuje też fakt, że w Finlandii znajduje się (tylko czy aż?) 187 888 jezior, gdzie polskie Mazury posiadają ich zaledwie 2 700.

Szwecja to kraj wyjątkowy pod wieloma względami. Przede wszystkim wiele badań wykazało, że ponad 2/3 mieszkańców tego kraju uważa się za ateistów. Ponadto jest to kraj, który zajmuje pierwsze miejsce w Unii Europejskiej pod względem zatrudnienia, w tym zatrudnienia osób starszych. Ponadto Szwecja posiada najniższy na świecie wskaźnik ubóstwa ludzkiego oraz najwyższy wskaźnik rozwoju demokracji. Szczególnie ważny jest fakt, że to właśnie tu przyznawane są co roku Nagrody Nobla za wybitne osiągnięcia w dziedzinach: fizyki, chemii, medycyny, ekonomii, literatury i pokoju. W 2000 roku otworzono najdłuższy na świecie most przerzucony nad Cieśniną Sund łączący szwedzkie Malmo z duńską Kopenhagą. To właśnie tym mostem udajemy się w dalszą podróż po Europie.

Dania jest krajem, który ma wiele wspólnego z Polską. Przede wszystkim symbolem obu naszych stolic jest… syrenka. Ciekawostką jest też to, że jako jedyny kraj zachodnioeuropejski Dania zaprotestowała w 1795 roku przeciwko likwidacji naszego państwa w wyniku III rozbioru, czym zjednała sobie naszą przyjaźń. Do Danii należą: leżąca na Bałtyku w bliskim sąsiedztwie polskiego wybrzeża wyspa Bornholm, oraz największa wyspa świata – Grenlandia. Ta ostatnia jako region autonomiczny „wsławiła” się w historii integracji europejskiej faktem, że stała się jedynym przypadkiem wystąpienia ze struktur Wspólnoty.

Stosunki sąsiedzkie Polski z Niemcami były dość burzliwe i nie sposób wymazać z kart historii wszystkiego co się między naszymi krajami wydarzyło. Najważniejsze jednak jest to, że obecnie przyjaźń pomiędzy narodami rozwija się całkiem dobrze. Niemcy są krajem niezwykle bogatym w zabytki architektury, kultury i sztuki, czego dowodem jest największe zagęszczenie teatrów operowych na świecie. Ciekawostką jest to, że to właśnie zza naszej zachodniej granicy wywodzi się zwyczaj strojenia bożonarodzeniowej choinki. Ponadto to właśnie Niemcy „trzymają” unijne pieniądze, bowiem we Frankfurcie nad Menem znajduje się siedziba Europejskiego Banku Centralnego.

Republika Czeska, czyli nasz południowy sąsiad słynie z najsmaczniejszego smażonego sera w Europie. Dla wielu osób spoza Czech język tego kraju jest nadzwyczaj zabawny. Warto wspomnieć, że Czesi to naród gościnny i otwarty, ponieważ wywodzi się z narodów słowiańskich. Będąc w Czechach nie godzi się nie odwiedzić stolicy kraju – Pragi. To jedna z najbogatszych w zabytki stolic europejskich, której starówka została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Austria przede wszystkim kojarzy się z muzyką klasyczną i wysokimi górami. Nie bez przyczyny, bowiem jest to kraj, którego 2/3 powierzchni zajmują Alpy ze światowej sławy kurortami narciarskimi i zapierającymi dech w piersi widokami. Z tym krajobrazem kontrastuje dostojny obraz stolicy kraju – Wiednia, którego bogata architektura przypomina czasy cesarskiej świetności. To tam żyli i tworzyli najwięksi klasyczni twórcy świata zwani klasykami wiedeńskimi, do których należeli Wolfgang Amadeusz Mozart, Józef Haydn oraz twórca obecnego hymnu Unii Europejskiej (mimo, że sam o tym nie wie J) - Ludwig van Beethoven. Z innych słynnych austriackich kompozytorów wymienić należy rodzinę Straussów, twórców najsłynniejszych w muzyce klasycznej walców. To wszystko sprawia, że Austria jest krajem o bogatej kulturze, w którym nie sposób się nudzić.

Jedynym jak dotąd krajem federacyjnym byłej Jugosławii będącym obecnie członkiem Unii Europejskiej jest Słowenia. To kraj, który pod względem geograficznym jest nadzwyczaj wyjątkowy, bowiem prawie połowę jego powierzchni zajmują lasy. To sprawia, że Słowenia jest jednym z najbardziej zielonych państw na świecie. 1 stycznia 2011 r. stolica kraju – Lublana stała się siedzibą unijnej Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki.

Patrząc na mapę Włoch nie sposób oprzeć się wrażeniu, że to jakaś wytworna dama zgubiła tu swojego zimowego buta. Ale przede wszystkim Włosi to obok Greków ojcowie europejskiej cywilizacji. Ich stolica – Rzym, nazywany jest Wiecznym Miastem i chyba coś w tym jest, bo nawet szaleństwo cesarza Nerona nie doprowadziło tego miasta do zagłady. Właściwie z każdej tragedii Rzym się podnosił i odbudowywał, a dzięki temu znaleźć tu można zabytki z każdej epoki. Wydzielona część Rzymu wokół Bazyliki Św. Piotra tworzy osobne państwo -  Watykan, będące jedynym na świecie państwem o charakterze kościelnym. Poza Rzymem na szczególną uwagę zasługuje położona na północy kraju Wenecja, która słynie z niezliczonej ilości kanałów, po których pływają romantyczne gondole.

Francja jest największym członkiem Unii Europejskiej pod względem powierzchni. Znajduje się tam najwyższy szczyt Unii, a zarazem Europy – Mount Blanc. Francja jest również bogata w zabytki. Przede wszystkim nie sposób pominąć stolicy kraju – Paryża, który jest uznawany za jedno z najbardziej romantycznych miast świata. Na uwagę zasługuje też Dolina Loary z niezliczoną wręcz liczbą zamków zbudowanych w równie niezliczonej liczbie stylów architektonicznych. A francuski wkład w Unię Europejską można określić jednym krótkim zdaniem: „to tu wszystko się zaczęło”.

Luksemburg to bardzo mały kraj pomiędzy Belgią, Francją i Niemcami. Jednak jak się okazuje często wielkość nie ma znaczenia, bowiem Luksemburczycy są najzamożniejszym narodem w Unii Europejskiej i drugim (po Katarze) na świecie. Mimo, że państwo to jest monarchią, w odróżnieniu od Belgii czy Holandii głową państwa jest wielki książę, a nie król. W stolicy tego kraju – Luksemburgu mieści się siedziba unijnego Trybunału Sprawiedliwości.

Belgia to kolejny z krajów Unii będący monarchią konstytucyjną. Warto wspomnieć, że jest to kraj federacyjny składający się z trzech odrębnych kulturowo regionów: francuskojęzycznej Walonii, niderlandzkojęzycznej Flandrii oraz dwujęzycznej Brukseli. Nie można zapomnieć o tym, że to właśnie Bruksela jest stolicą Unii Europejskiej i to właśnie tu znajduje się siedziba najważniejszych instytucji wspólnotowych.

Udajemy się do kraju, który słynie przede wszystkim z wiatraków, tulipanów i rowerów. Tym krajem jest Holandia. Jej mieszkańcy są znani z bardzo wysokiego poziomu tolerancji. Jest to także kraj, który posiada dwie stolice. Według Konstytucji jest nią Amsterdam, ale wszystkie instytucje rządowe i przedstawicielstwa obcych państw znajdują się w Hadze. Miasto to jest również siedzibą Europolu, czyli Europejskiego Urzędu Policji, więc jednego możemy być pewni – bezpieczeństwo w Holandii to podstawa.

Wracamy dosłownie na sekundę do Francji, aby słynnym tunelem pod Kanałem La Manche dostać się do kolejnego kraju na trasie naszej wycieczki, którym jest Wielka Brytania. To kraj, który składa się z czterech części: dwóch królestw (Anglii i Szkocji), księstwa Walii, oraz Irlandii Północnej – prowincji położonej na wyspie Irlandii. Jest to jedno z największych państw Unii Europejskiej, w którym pracę i zamieszkanie znalazła największa liczba Polaków. W Szkocji leży legendarne jezioro Loch Ness, w którym ponoć mieszka pewien potwór. Niestety jak dotąd tak naprawdę nikt go nie widział, ale dzięki temu turystyka w regionie kwitnie na całego. Stolica kraju – Londyn, to jedna z największych europejskich metropolii i zarazem największa w Unii Europejskiej. Większe od niego są bowiem jedynie Moskwa i Stambuł. Jest też największym centrum finansowym świata.

Zwaną zieloną wyspą Irlandię, tuż obok Wielkiej Brytanii, zamieszkują duże ilości Polaków. Podobnie jak w przypadku Finlandii historia irlandzka jest dosyć krótka, bowiem do 1916 roku cała wyspa znajdowała się w granicach Wielkiej Brytanii. Do dziś północno-wschodnia część wyspy stanowi część tego państwa, z czym nie zgadzają się sami mieszkańcy. Warto jednak wspomnieć, że wyspę już w IX wieku zamieszkiwali Wikingowie i to ich uważa się za założycieli stolicy Irlandii – Dublina.

Piękne kobiety tańczące flamenco i barwni mężczyźni walczący z bykami na arenach corridy to znak, że jesteśmy w słonecznej i gorącej Hiszpanii. Mimo ognistego temperamentu jaki charakteryzuje mieszkańców tego kraju, nikt nie będzie czuł się tu obco. Hiszpanie są narodem niezwykle otwartym i gościnnym, jednak nie można złamać podstawowej zasady – nie wolno przeszkadzać im w popołudniowej sjeście. W tym kraju znajduje się kilka miast, które trzeba koniecznie zwiedzić, a zdecydowanie wyróżniają się one śladami po panowaniu arabskim. Kordoba, Kadyks, Malaga czy Grenada, to miasta, nad którymi górują potężne arabskie twierdze. Hiszpania to też nie lada gratka dla miłośników sportu. No bo przecież trudno sobie wyobrazić większe święto dla fanów piłki nożnej niż mecz pomiędzy drużynami z Madrytu i Barcelony.

Najdalej wysuniętym na zachód krajem Unii Europejskiej jest Portugalia. Podobnie jak sąsiednia Hiszpania i tu słoneczne plaże oraz śródziemnomorski klimat przyciągają co roku rzesze turystów. Pełna zabytków jest stolica kraju, Lizbona, w której granicach znajduje się również największy park miejski w Europie. Do Portugalii należą również wyspy porozrzucane po Oceanie Atlantyckim – Azory oraz będąca turystyczną mekką Europy Madera.

W Lizbonie wsiadamy w samolot, aby dotrzeć do celu naszej podróży, czyli na Maltę, która jest najmniejszym państwem członkowskim Unii Europejskiej pod względem powierzchni. Ten mały wyspiarski kraj zasłynął tym, że przez kilka stuleci był siedzibą Zakonu Joannitów (Kawalerów Maltańskich). Dopiero Napoleonowi udało się przejąć wyspę. Obecnie w skład Malty wchodzi 7 wysp, z czego zamieszkane są dwie: Malta i Gonzo. Stolica kraju – Valetta jest najmniejszym pod względem liczby ludności i najdalej na południe wysuniętym miastem stołecznym w Unii Europejskiej.

Ta krótka wycieczka po krajach Unii Europejskiej pokazuje, jak wiele narodów mieszka we Wspólnocie i jak ogromny potencjał gospodarczy, społeczny i kulturowy tkwi w organizacji, której Polska jest członkiem już od 7 lat. Dzięki temu mamy możliwość czerpania z ogromnych pokładów wiedzy i doświadczeń państw członkowskich we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Powinniśmy zatem pamiętać, że to właśnie fakt pozostawania we wspólnocie tak różnych od siebie krajów daje siłę napędową do rozwoju organizacji jaką po 60 latach istnienia stała się Unia Europejska.