Publicystyka - ngo.pl

Pierwszego dnia minister Krzysztof Pater, sprawujący od niedawna
patronat nad Radą Działalności Pożytku Publicznego (RDPP), przedstawił podsekretarza stanu w
Ministerstwie Polityki Społecznej Rafała Baniaka, jako nowego współprzewodniczącego Rady. Zastąpił
on sprawującego dotychczas tę funkcję Dagmira Długosza.

Kilka kwestii, którymi zajmowała się Rada, wydaje się interesujących
dla monitoringu zmian prawnych i podatkowych. Po pierwsze, członkowie RDPP zdecydowali, że po ponad
pół roku od wejścia w życie ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (UDDPiW)
istnieje pilna potrzeba sporządzenia nie tylko bilansu "zysków i strat", związanych ze
stosowaniem tej regulacji, ale także ogólnego podsumowania i opisu sytuacji prawnej trzeciego
sektora. Tak więc należy oczekiwać, że oprócz śledzenia efektów wdrażania wspomnianej ustawy
(zwłaszcza w kwestii współdziałania na szczeblu organizacja - samorząd), Rada skupi się również na
analizowaniu instrumentów i możliwości finansowania działalności organizacji pozarządowych, w tym
na sprawie zwolnień podatkowych, szans wykorzystania środków pochodzących z loterii etc. Wciąż
nierozstrzygniętych pozostaje wiele kwestii związanych z podatkiem od towarów i usług czy
darowiznami od osób fizycznych.

Rada chciałaby również sprawdzić, w jakim stopniu realizowane są
ogólne zasady ustrojowe pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, zawarte w ustawie o
działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Członkowie Rady ustalili, że poszczególnymi
kwestiami zajmą się stałe grupy robocze. W trakcie spotkania powołano między innymi stałą grupę
roboczą ds. podatkowych, która przyjrzy się problemowi dostępu organizacji pozarządowych do
funduszy unijnych, grupę roboczą ds. współpracy organizacji z samorządami oraz grupę ds. pomocy
społecznej.

Kwestia pomocy społecznej i ostatnich zmian w uregulowaniach jej
dotyczących prawdopodobnie znów stanie się jednym z priorytetów nie tylko w pracach Rady, ale także
nowego resortu polityki społecznej. O potrzebie zmian wspomniał również w swoim wystąpieniu
minister Hausner. W jego opinii Rada, a zwłaszcza jej część pozarządowa, zamiast skupiać się na
próbach doraźnych korekt w ustawie o pomocy społecznej, powinna już teraz zacząć zastawiać się nad
bardziej kompleksowymi zmianami w przyszłości. W tym kontekście grupa ds. pomocy społecznej stanie
się być może zespołem doradczym przy ministrze C. Miżejewskim - właściwym do spraw pomocy
społecznej. Takie zorganizowanie pracy zespołu wymagałoby jednak jeszcze pewnych uzgodnień, np. co
do współpracy z działającą już Radą Pomocy Społecznej.

Warto wspomnieć o jeszcze jednej ważnej kwestii, którą zajęła się
Rada, czyli o Narodowym Funduszu Inicjatyw Obywatelskich (NFIO). Utworzenie go zapowiadał już w
swoim pierwszym expose premier Marek Belka, decyzję o jego powołaniu podjęto 15 czerwca. Środki
gromadzone w ten sposób miałyby się stać niejako "drugim jednym procentem", który na
rzecz wszystkich organizacji pozarządowych co roku przeznaczałoby państwo. Według pierwotnych
zamierzeń wielkość środków przekazywanych w formie dotacji do funduszu miałaby odpowiadać kwocie
przekazanej przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego w ramach "mechanizmu
jednego procenta".

Prace nad wykonaniem decyzji o powołaniu NFIO wciąż pozostają na
bardzo wstępnym etapie. Nie wiadomo, jak będzie on funkcjonował, ani kto konkretnie obejmie nad nim
kontrolę. Niemniej w trakcie spotkania z Radą minister Hausner wyraził przekonanie, że NFIO
"ruszy" już od stycznia 2005 r. Zdaniem wicepremiera fundusz powinien służyć przede
wszystkim rozwojowi nowych inicjatyw pozarządowych. Na pomoc mogłyby liczyć także wspólne
przedsięwzięcia organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. Środki byłyby
przekazywane w formie grantów na działania w sferze pożytku publicznego. Według planów
przedstawionych przez premiera Belkę NFIO stałby się również elementem Narodowego Planu Rozwoju, a
zdaniem ministra Hausnera przedstawiciele Rady powinni złożyć propozycje dotyczące ostatecznego
kształtu ustawy o funduszu.

Warto zaznaczyć, że kwestia zarówno pomocy społecznej, jak i
Narodowego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich są nieodłącznie związane z niedawno wprowadzoną w życie
ustawą o Narodowym Planie Rozwoju. Przedstawiciele Rady dostrzegli potrzebę zwiększenia roli
organizacji pozarządowych. Prawdopodobnie jesienią tego roku, przy współpracy z Ministerstwem
Polityki Społecznej, zorganizowana zostanie konferencja poświęcona trzeciemu sektorowi w kontekście
Narodowego Planu Rozwoju. Wówczas Rada przedstawi również pierwsze podsumowanie efektów swoich
działań oraz plany na kolejny, ostatni rok kadencji. Już teraz zapowiada się, że będzie on
pracowity i bogaty w propozycje nowych rozwiązań prawnych.