Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz na utworzenie spółdzielni socjalnej cieszą się zainteresowaniem. To całkiem niezły zastrzyk środków na rozkręcenie nowej działalności, na lepszy start, zwłaszcza gdy o środki starają się osoby wykluczone społecznie. Żeby dotrzymać warunków umowy i właściwie wykorzystać przyznane środki zgodnie z ich przeznaczeniem, umowa musi być odpowiednio zabezpieczona.
Gdy nie będziemy w stanie wywiązać się z warunków umowy i nie będziemy w stanie oddać tych środków, urząd lub instytucja odzyska środki z zabezpieczenia lub o ich zwrot będzie się dopominać od poręczycieli. Czym właściwie są zabezpieczenia? I jak one funkcjonują? Oto skrót informacji na temat podstawowych form zabezpieczeń:
Poręczenie według prawa cywilnego
Jest to forma najczęściej stosowana przez urzędy. Poręczyciel zobowiązuje się do spłaty całości dotacji wraz z odsetkami w razie uchylenia się osoby pobierających dotację od wywiązania się ze zobowiązania. Często umowa jest zabezpieczona przez dwóch poręczycieli, którzy muszą się wykazać odpowiednimi dochodami (mogą być brane kryteria takie jak: wiek, dochód netto na osobę w rodzinie, czas trwania umowy o pracę, od kiedy poręczyciel jest zatrudniony itp.). Trzeba również pamiętać o tym, że gdy poręczyciel pozostaje w związku małżeńskim i jest między nimi wspólność majątkowa, to zgodę na poręczenie musi wyrazić również małżonek tej osoby.
Weksel in blanco wraz z deklaracją
Weksel to papier wartościowy, w którym wystawca zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia określonej sumy pieniężnej (sumy wekslowej) w oznaczonym terminie na rzecz remitenta (osoby, na rzecz lub zlecenie której ma zostać zrealizowana płatność). W przypadku weksla in blanco - nie zawiera on jednak określenia sumy wekslowej oraz terminu płatności.
Deklaracja wekslowa - określenie w drodze umowy między wystawcą weksla in blanco a wierzycielem wekslowym warunków wypełnienia brakujących elementów weksla in blanco w postaci np. kwoty weksla, terminu zapłaty weksla.
Gwarancja bankowa
Jest to bardzo rzadko stosowana forma zabezpieczeń w przypadku dotacji na rozpoczęcie lub utworzenie spółdzielni socjalnej. Gwarancja bankowa jest pisemnym zobowiązaniem banku dokonanym na zlecenie określonego podmiotu lub osoby, która stara się o dotację, że zaspokoi inny podmiot przyjmujący gwarancje, jeśli nie zrobi tego podmiot dokonujący zlecenie. W tym wypadku gwarancja bankowa udzielana jest na zlecenie dłużnika.
Warunki umowy gwarancji bankowej, jej wysokość, okres ważności są określone w liście gwarancyjnym i są ustalane indywidualnie dla każdego klienta banku. Gwarancja bankowa może być bezwarunkowa, czyli płatna na pierwsze żądanie lub też warunkowa gdzie wskazane są warunki po spełnieniu których bank jest zobowiązany do zapłaty.
Zastaw na prawach lub rzeczach
W tym przypadku jest to w skrócie zabezpieczenie własnym majątkiem (np. samochód, mieszkanie) lub majątkiem, który jest nabywany w ramach umowy.
Zastaw to jedno z tzw. ograniczonych praw rzeczowych, ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności. W razie niemożności zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika, wierzyciel ma prawo do sprzedaży rzeczy objętej zastawem w trybie egzekucji sądowej i zaspokojenia się z uzyskanej sumy. Ponadto, wierzyciel ma pierwszeństwo do zaspokojenia się z rzeczy zabezpieczonej zastawem przed innymi wierzycielami (pod warunkiem, że nie mają oni także ustanowionego wcześniej zastawu na tej samej rzeczy).
Kodeks cywilny wprowadza podział zastawu na dwie kategorie: zastaw na rzeczach ruchomych oraz zastaw na prawach. Nie można ustanowić zastawu na nieruchomości (w tym przypadku jest stosowana hipoteka).
Blokada rachunku bankowego
Gdy osoba starająca się o wsparcie posiada odpowiednie środki na rachunku bankowym lub na lokacie terminowej jest możliwość jej blokady terminowej (np. na 12 miesięcy, po tym terminie środki zgromadzone na rachunku lub lokacie są do całkowitej dyspozycji danej osoby. W przypadku problemów z dopełnieniem warunków umowy roszczenie podmiotu powoduje przejęcie tych środków). Blokada jest zawsze zakładana na określoną sumę pieniężną.
Akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika
Jest to zgoda dłużnika na dobrowolne poddanie się egzekucji. Takie oświadczenie jest spisywane w formie aktu notarialnego i wystarczy że przy jego sporządzaniu będzie dłużnik. Dzięki temu bez procesu jest możliwość dochodzenia przez podmiot udzielający wsparcia skutecznego dochodzenia roszczeń.
Są to podstawowe formy stosowane przy zabezpieczeniach umów. Należy pamiętać, że w każdym przypadku wymagania odnośnie zabezpieczenia spłaty dotacji jest inne. Zawsze jednak warto pytać o alternatywne formy zabezpieczania dla poręczania cywilnego.
