Publicystyka - ngo.pl

9 lipca 2008 odbyło się posiedzenie Podkomisji
Stałej do spraw Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi Sejmowej
Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W porządku obrad znalazły
się następujące punkty:

• Rozpatrzenie informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli prawidłowości udzielania i rozliczania przez jednostki samorządu terytorialnego dotacji na zadania zlecone podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych.
  
  
• Uchwalenie planu pracy podkomisji na II półrocze.

W przedstawionym materiale Najwyższa Izba
Kontroli i Regionalne Izby Obrachunkowe pozytywnie, pomimo
stwierdzonych nieprawidłowości, oceniły realizację przez jednostki
samorządu terytorialnego zadań w zakresie udzielania i rozliczania
dotacji na zadania zlecone podmiotom niezaliczanym do sektora
finansów publicznych.

Pomimo licznych, ujawnionych w wyniku kontroli,
działań prowadzonych niezgodnie z obowiązującym prawem i w sposób
nierzetelny, współpraca z podmiotami niepublicznymi umożliwiała
istotne wsparcie przez te podmioty, realizacji wielu społecznie
ważnych zadań publicznych samorządu terytorialnego.
Nieprawidłowości występowały, w zróżnicowanym stopniu, na każdym
etapie procesu zlecania, realizacji i rozliczania zadań objętych
kontrolą.

W odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego polegały one przede wszystkim na niezapewnieniu równych i konkurencyjnych warunków składania i rozpatrywania ofert na realizację zadań publicznych, zawieraniu umów o treści nie gwarantującej możliwości właściwego rozliczenia zlecanych zadań, a także na niewystarczającej i nierzetelnej kontroli wykonywania zadań przez beneficjentów dotacji.

Brak należytej kontroli ze strony zleceniodawców sprzyjał niezgodnym z obowiązującym prawem i
nierzetelnym działaniom jednostek niezaliczanych do sektora
finansów publicznych, zarówno w zakresie wykonywania zadań
zleconych jak również ewidencjonowania poniesionych wydatków i
prowadzenia sprawozdawczości. Przypadki wykorzystywania dotacji przez podmioty niepubliczne niezgodnie z przeznaczeniem i niezgodnie z umową oraz lekceważenie podstawowych zasad rachunkowości, w wielu przypadkach nie były przez zleceniodawcę wykrywane. Miało to miejsce zwłaszcza w sytuacji, gdy ten nie
korzystał z możliwości przeprowadzenia kontroli w siedzibie
zleceniobiorcy lub w miejscu realizacji zadania.

W latach 2006-2007 (I połowa), objęte kontrolą
jednostki samorządu terytorialnego zleciły realizację zadań
publicznych, zawierając z podmiotami niezaliczanymi do sektora
finansów publicznych ogółem 18.965 umów o łącznej wartości
289.338,6 tys. zł. Jednostki te przekazały na realizację zadań
objętych umowami dotacje w kwocie 252.929,0 tys. zł.
Niewykorzystaną część dotacji w kwocie 1.692,1 tys. zł (0,7%
dotacji przekazanych) zgodnie z umowami zleceniobiorcy zwrócili do
budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z tego 380,5 tys. zł
po terminie określonym w umowie.

W wystąpieniach pokontrolnych, po uwzględnieniu
rozpatrzonych zastrzeżeń, NIK sformułowała 240 wniosków, z czego do
dnia 17 marca 2008 r. zostało zrealizowanych 163, w trakcie
realizacji były 40 wnioski.

Wnioski zawarte w wystąpieniach pokontrolnych NIK, skierowanych do:

kierowników jednostek samorządu terytorialnego dotyczyły m.in.:

• opracowania pisemnych procedur kontroli związanych z udzielaniem i rozliczaniem dotacji,
• powoływania członków komisji opiniujących oferty spośród niezaangażowanych w proces przyznawania i rozliczania dotacji;
• zapewnienia sprawowania kontroli realizacji zadań publicznych gwarantujących ocenę ich rzetelnego wykonania i rozliczenia udzielonych dotacji, szczególnie w toku jego realizacji i w siedzibie zleceniobiorcy,
• podawania w ogłoszeniu o otwartym konkursie ofert wszystkich informacji wymaganych w art. 13 ustawy o pożytku publicznym;
• każdorazowo dostosowania szczegółowego zakresu rzeczowego zawieranej umowy na realizację zadań publicznych do kwoty przyznanej dotacji oraz określania właściwego terminu wykorzystania dotacji,
• wywiązywania się z obowiązku uzasadniania wyboru oferty w zakresie spełnienia przez oferenta wymogów określonych w ustawie oraz w ogłoszeniu.

kierowników organizacji pozarządowych i innych podmiotów działających w sferze pożytku publicznego dotyczyły m.in.:

• dostosowania zasad prowadzenia ewidencji księgowej do wymogów określonych w przepisach prawa,
• rachunkowego wyodrębnienia prowadzonej działalności pożytku publicznego oraz wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków otrzymanych na realizację umowy,
• rzetelnego i terminowego sporządzania sprawozdań z wykonania zadań publicznych w sposób zgodny z wymogami określonymi w umowie, szczególnie w zakresie zgodnego ze stanem faktycznym dokumentowania poniesionych wydatków,
• wyeliminowania niezgodnego z ustawą o rachunkowości ewidencjonowania w księgach rachunkowych wydatków na podstawie niewłaściwie zadekretowanych i opisanych dowodów księgowych.

W ramach punktu drugiego przewodniczący zaproponował, aby podkomisja w II półroczu zajęła się następującymi sprawami:

• zasadami zbiórki funduszy w formie publicznej przedstawionymi przez grupę fundacji,
  
  
• skutkami przekazywania 1% w podziale na województwa i powiaty w kontekście proponowanej zmiany ustawy o podatku dochodowym,
  
  
• wielkością środków przewidywanych na przyszły rok w ustawie budżetowej na wypoczynek dzieci i młodzieży (w poszczególnych resortach),
  
  
• realizacją zadań FIO w 2008 r. i wieloletnim planem FIO na lata 2009-2013,
  
  
• komisyjnym projektem ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych,
  
  
• projektem zmiany ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
  
  
• realizacją zadań przez organizacje pozarządowe w województwie podkarpackim (posiedzenie wyjazdowe).