Po dyskusji nad "Długofalową polityką rozwoju wolontariatu w Polsce"
Departament Pożytku Publicznego zaprezentował wyniki konsultacji społecznych i dyskusji nad projektem "Długofalowej polityki rozwoju wolontariatu w Polsce". Celem strategicznym tego dokumentu jest jest wzmocnienie wolontariatu jako formy aktywności obywatelskiej, prowadzącej do rozwoju społeczno-gospodarczego Polski.
W dniu 17 września 2011 r. w godz. 9.30-11.00 w ramach OFIP odbyła się sesja na temat powstającego projektu "Długofalowej polityki rozwoju wolontariatu w Polsce". W zamyśle gospodarza sesji stanowiła ona element procesu konsultacji społecznych dokumentu oraz forum dyskusji na temat przyszłości wolontariatu w Polsce.
Sesję otworzył Kamil Bobek z Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Zaprezentował on genezę pomysłu, główne założenia i tło powstania dokumentu, zachęcił do zgłaszania komentarzy i uwag do dokumentu zarówno podczas sesji, jak i pisemnie w późniejszym terminie. W skład zespołu pracującego nad dokumentem wchodzą: Magdalena Arczewska, Grzegorz Całek, Ewa Gliwicka, Filip Pazderski, Wojciech Rustecki.
Dokument składa się z następujących części:
Wprowadzenie;
Zagadnienia definicyjne;
Wizja;
Diagnoza;
Szczegółowy opis celów operacyjnych, priorytetów, kierunków działań i działań;
Rekomendacje.
W kolejnym kroku poszczególne cele operacyjne zawarte w dokumencie omówili obecni na spotkaniu paneliści: Magdalena Arczewska (Rozwój kultury wolontariatu), Grzegorz Całek (Wzmacnianie organizatorów wolontariatu) i Wojciech Rustecki (Wzmacnianie polityk publicznych ukierunkowanych na rozwój wolontariatu).
W drugiej części spotkania obecni goście wzięli udział w dyskusji. Poruszono szereg istotnych kwestii dotyczących przyszłości wolontariatu, jego rozwoju, w tym:
- Problem uregulowań prawnych wolontariatu:
- zgodzono się w kwestii, że nie należy dążyć do „przeregulowania" zapisów prawnych dot. wolontariatu, gdyż może to zaszkodzić jednostkowym inicjatywom wolontariackim;
- Wolontariat „przymusowy" w szkole:
- w czasie dyskusji pojawiły się głosy, aby wprowadzić obowiązek przepracowywania określonego czasu jako wolontariusz na wzór np. rozwiązań amerykańskich. Pozwolić to może na upowszechnienie wiedzy o wolontariacie wśród obywateli, aby zapewnić maksymalną dobrowolność należy pozostawiać uczniom swobodę wyboru działań, których chcą się podjąć;
- członkowie Zespołu sceptycznie wypowiedzieli się na temat wprowadzenia tego rodzaju przymusu, gdyż, ich zdaniem, mimo szlachetnych celów stojących za tym pomysłem, wolontariat powinien pozostać działalnością dobrowolną, podejmowaną z własnej woli;
- otworzyło to wątek dyskusji poświeconej motywacji do działalności wolontariackiej, głównie tej wynikającej z potrzeby serca. Członkowie zaznaczyli, że niezbędne są różnorodne instrumenty zachęcające do wolontariatu, które muszą odwoływać się do różnych motywacji (np. wewnętrzna, punkty, prestiż, potrzeby towarzyskie, załatwienie konkretnych spraw itp.).
- Wolontariat w procesie edukacji:
- uwzględnienie wolontariatu w nowej podstawie programowej oraz w Krajowych Ramach Kwalifikacji w procesie awansu zawodowego nauczycieli, wprowadzenie wolontariatu jako elementu programu nauczania w szkołach wyższych, gdzie kształcą się przyszli nauczyciele;
- padła propozycja, aby na edukację obywatelską, w tym działalność wolontariacką przeznaczać ostatnie dwa tygodnie roku szkolnego, kiedy uczniowie są już po klasyfikacji
- zachęcanie do bliskiej współpracy szkół z organizacjami zrzeszającymi wolontariuszy oraz motywowanie nauczycieli, aby sami byli wolontariuszami i mogli przekazywać swoje doświadczenia uczniom;
- Utworzenie ogólnopolskiego ciała zrzeszającego osoby zajmujące się tematyką wolontariatu, którzy spotykaliby się cyklicznie (np. co 2 miesiące) i omawiali główne problemy oraz wypracowali rozwiązania zmierzające do promocji wolontariatu;
- Wolontariat długoterminowy:
- dyskusja na temat rozwoju programów wolontariackich. Pojawiły się wątpliwości, czy tego typu działalność (wypłata stypendium) można jeszcze uznać za prawdziwy wolontariat;
- wskazywano na ostrożność w nadmiernym skupieniu się na tematyce wolontariatu długoterminowego, aby nie zaprzepaścić akcyjności, która także jest cennym przejawem aktywności obywatelskiej;
- Problematyka wolontariatu międzynarodowego:
- poruszano kwestię dostępności ofert, jego właściwej jakości i wartości jaką niesie dla wolontariuszy;
- problem kieszonkowego dla wolontariuszy.
- Wolontariat pracowniczy:
- rozszerzenie zapisów w projekcie dokumentu na wolontariat poza biznesem np. wśród urzędników i pracowników organizacji pozarządowych, ale też zachęcanie do wolontariatu samych pracodawców;
- Wykorzystanie istniejących i powstających projektów dla promocji i rozwoju wolontariatu:
- Orliki i Świetliki - propozycja wpisania zagadnień związanych z wolontariatem w programy tych instytucji;
- Wdrażanie Długofalowej polityki rozwoju wolontariatu w Polsce:
- zwrócono uwagę, że istotne dla rozwoju wolontariatu jest aby Długofalowa polityka została zoperacjonalizowana i rzeczywiście stała się częścią polityk publicznych, stanowiąc np. załącznik powstającej Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego;
- Implementacja założeń polityki na poziomie lokalnym:
- uwzględnienie np. w Strategiach Rozwoju Gmin, tak aby wdrażanie nie trafiło na blokady na poziomie lokalnym;
- Problematyka ubezpieczeń wolontariuszy oraz korzystających z ich usług:
- z dyskusji wynikło, że należy podejmować działania edukacyjne dot. zapisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (w tym kwestii ubezpieczeń).
Źródło: Departament Pożytku Publicznego
