Publicystyka - ngo.pl

W 1979 r., w ramach tej współpracy, Józef Wrzesiński wraz Alwine de Vos van Steenwijk odwiedzili Polskę w celu zdobycia wiedzy na temat działań społecznych realizowanych na jej terenie. Nawiązali także kontakty, które umożliwiły rozwój Ruchu ATD po upadku reżimu komunistycznego.

W 1981 r. Józef Wrzesiński oraz Alwine de Vos van Steenwijk opublikowali swoje wnioski i spostrzeżenia z pobytu w Polsce w książce „Polsko, kim są twoi najubożsi?” („Pologne… que deviennent tes Sous-Prolétaires”). Praca nad tym badaniem oraz publikacją nie tylko dała Józefowi Wrzesińskiemu możliwość zrozumienia sytuacji ludzi żyjących w ubóstwie w Europie Wschodniej, ale też możliwość przyjechania do kraju pochodzenia swojego ojca. Podczas wizyty w Warszawie Wrzesińskiemu towarzyszył dziennikarz Cezary Gawryś, który wiele lat później odegrał ważną rolę w działaniu ATD Czwarty Świat w Warszawie.

Po upadku komunizmu w Europie Wschodniej Ruch ATD ponownie szukał kontaktu z Polską. Pod koniec maja 1991 r. wolontariusze ATD – Mascha i Louis Join-Lambert oraz Bérengère Le Sonneur – przyjechali do Polski w celu poznania realiów polskiego społeczeństwa oraz polityki społecznej, która w tamtym czasie budowała się od nowa. Poszukiwali również możliwości nawiązania kontaktów z myślą o przyszłej współpracy. Odwiedzili wtedy kilka miast, w tym: Kielce, Poznań, Wrocław, Warszawę.

Bérengère poznała Terelizę Braun podczas jej wcześniejszego pobytu we Francji. Mascha, Louis i Bérengère skontaktowali się z nią tuż przed przyjazdem do Kielc. Tereliza, myśląc o tym, kto może przybliżyć gościom temat ubóstwa, zapoznała ich z Anną Śleźnik, która pracowała wówczas jako dyrektorka Wojewódzkiego Zespołu Pomocy Społecznej w Kielcach. Z pomocą Anny i Terelizy udało im się zdobyć informacje na temat sytuacji związanej z biedą w Kielcach oraz poznać kilka osób z doświadczeniem ubóstwa. Mascha, Louis oraz Bérengère odwiedzili wtedy również Dom Pomocy Społecznej im. Florentyny Malskiej. Po kilku dniach spędzonych w Kielcach pojechali do Warszawy, gdzie spotkali się m.in. z Bronisławem Geremkiem i Marią Krystyną Rottenberg, która znała ATD z czasów wizyty Józefa Wrzesińskiego w Polsce.

Od tego czasu Mascha i Louis utrzymywali kontakty ze znajomymi z Polski. Dokładnie rok później, w maju 1992 r., ATD zorganizowało międzynarodowe spotkanie w Berlinie pod hasłem „Skrajne ubóstwo, demokracja i prawa człowieka w Europie”. Zjednoczyło ono osoby zaangażowane w walkę z ubóstwem w Europie Wschodniej i Europie Zachodniej. Uczestniczyło w nim kilka osób z Polski: Anna Śleźnik, Tereliza Braun, Bronisław Geremek, osoby z Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta z Wrocławia. W tym samym czasie odsłonięto płytę praw człowieka w Berlinie.

W kolejnych latach Mascha i Louis spotykali się z ludźmi w Kielcach i w innych miastach w Polsce i rozwijali sieć kontaktów. Nawiązali współpracę z innymi organizacjami działającymi na rzecz osób żyjących w ubóstwie takimi jak: Caritas, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”. Rozpoczęli także współpracę ze Stowarzyszeniem Haus Neudorf w Niemczech, które wielokrotnie gościło osoby z Polski. Mascha i Louis brali udział w wielu oficjalnych spotkaniach i konferencjach związanych tematycznie z ubóstwem i polityką społeczną. Oprócz nich do Polski przyjeżdżali także inni międzynarodowi wolontariusze ATD.

Ważnym wydarzeniem była dwudniowa konferencja w czerwcu 1993 r. w gmachu Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach poświęcona przedstawieniu idei Ruchu ATD Czwarty Świat oraz zagadnieniom związanym z budującą się pomocą społeczną w Polsce. Podczas tego wydarzenia głos zabierali m.in. wojewoda kielecki Józef Płoskonka, ks. Edward Skotnicki, Joanna Staręga-Piasek, Mascha Join-Lambert, Anna Śleźnik, Tereliza Braun. W kolejnych latach ATD zyskało przychylność wojewodów Wojciecha Lubawskiego i Marii Zuby. Osoby z Polski uczestniczyły także w międzynarodowych spotkaniach organizowanych przez ATD oraz inne instytucje, w tym ONZ – w 1994 oraz 1996 r. Przedstawiciele z Polski brali udział w obchodach 17 października – Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem w innych krajach. Pod koniec lat 90. zaczęto co roku organizować w Polsce uroczystości 17 października.

Pod koniec lat 90. ATD poznało osoby przebywające wówczas w schronisku dla bezdomnych przy ul. Siennej oraz na dworcu kolejowym w Kielcach. Dzięki osobom żyjącym na ulicy ATD mogło zyskiwać nową wiedzę, lepiej docierać do ludzi doświadczających trudności oraz rozwijać swoją działalność. Od 2000 r. dnia 17 października odprawiana była msza święta na dworcu kolejowym w Kielcach, w której uczestniczyło wiele osób żyjących na ulicy. Dla nich dworzec był miejscem spotkań i symbolem solidarności z osobami bezdomnymi. W 2002 r., z inicjatywy osób w kryzysie bezdomności, w pobliżu dworca PKP postawiono krzyż upamiętniający osoby zmarłe na ulicy.

Przełomowym wydarzeniem dla ATD Czwarty Świat w Polsce było zorganizowane w listopadzie 2000 r. w Kielcach sympozjum „Ubóstwo jako wyzwanie dla nowej Europy”, które było przestrzenią współpracy naukowców, przedstawicieli rządu i samorządów, działaczy społecznych, Kościoła katolickiego i organizacji pozarządowych. W sympozjum wzięli udział m.in. Małgorzata Chmielewska, Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Andrzej Zoll, Herman van Breen, Teresa Liszcz, Joanna Staręga-Piasek, a także organizacje: Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”, Caritas, Markot, Wspólnota „Chleb Życia”, Polska Akcja Humanitarna. W zakończeniu publikacji Przesłanie i apel od uczestników sympozjum „Ubóstwo jako wyzwanie dla nowej Europy” przywołano słowa Józefa Wrzesińskiego: