Publicystyka - ngo.pl

Informacja z 25 maja opracowana na podst. materiałów Komisji Europejskiej przez Marcina Łapczyńskiego, specjalistę w Departamencie Współpracy z Zagranicą w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego

1. Informacje ogólne

Do głównych celów Programu Komisja Europejska zalicza:

a) wsparcie reformy polityki kulturalnej na szczeblu rządowym w państwach Partnerstwa Wschodniego (PW),

b) wzmacnianie regionalnych więzi i dialogu międzykulturowego między UE a regionem PW.

Program Kulturalny Partnerstwa Wschodniego ma być realizowany poprzez:

a) udzielanie pomocy technicznej instytucjom publicznym,

b) granty dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego i/lub kulturalnych na realizację projektów odnoszących się do współpracy regionalnej.

2. Etapy Programu Kulturalnego i finansowanie

Zgodnie z założeniami przedstawionymi przez Komisję Europejską program będzie obejmował wszystkie państwa partnerskie, a jego wdrażanie ma przebiegać w dwóch etapach.

Pierwszy etap to etap techniczny. Zakłada on utworzenie regionalnego mechanizmu wsparcia (regional supporting mechanism), który świadczyć ma pomoc techniczną instytucjom publicznym i sektorowi kultury w państwach partnerskich. 21 maja 2010 r. na stronach Komisji Europejskiej ukazało się ogłoszenie o konkursie/przetargu na utworzenie Regionalnej Jednostki Monitorowania i Rozwijania Zdolności Programu ds. Kultury PW (Regional Monitoring and Capacity Building Unit - RCMB Unit). Proponowany budżet wynosi 3 mln euro. Uruchomienie Jednostki zaplanowano na listopad 2010 r., a początkowy okres funkcjonowania to 48 miesięcy.

Regionalna Jednostka Monitorowania i Rozwijania Zdolności Programu ds. Kultury będzie odgrywać kluczową rolę w rozwoju współpracy kulturalnej w ramach Partnerstwa Wschodniego, będącego jednym z priorytetów polskiej polityki zagranicznej oraz polskiej Prezydencji w Radzie UE.

W ramach pierwszego etapu zapowiedziano m.in.: wsparcie ministerstw kultury w formułowaniu polityki kulturalnej, opracowaniu reform w sektorze kultury; wzmocnienie systemów prawnych celem modernizacji sektora kultury; zapewnienie informacji o europejskich programach kulturalnych; zapewnienie odpowiedniego monitorowania, koordynacji i widoczności wybranych projektów; wsparcie działań związanych ze szkoleniami dot. planowania strategicznego, przygotowania projektów kulturalnych, budżetu, strategii informacyjnej, zarządzania itp.

Drugi etap, którego początek zakładany jest na drugą połowę 2010 r., ma na celu rozwijanie inicjatyw kulturalnych oraz współdziałanie organizacji społecznych działających w sferze kultury. Na ten etap przewidziano budżet w wysokości 9 mln euro.

W ramach drugiego etapu szczególny nacisk położony będzie na projekty o charakterze regionalnym realizowane przez organizacje pochodzące z minimum dwóch państw partnerskich PW i jednego państwa UE. Priorytety programu to m.in.: rozwój regionalnej turystyki kulturowej; projekty angażujące dzieci, młodzież i mniejszości kulturowe; projekty rewaloryzacji i konserwacji obiektów dziedzictwa (również digitalizacja); projekty wspierające mobilność artystów; szkolenie mediów; wsparcie regionalnych operatorów kultury.

Etap ten oparty jest na formule demand-driven, tj. na zainteresowaniach i potrzebach (popycie) państw partnerskich.

W ramach programu Kultura 2007-2013, którym administruje Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury, uruchomiono Akcję Specjalną (Special Action) celem wsparcia projektów współpracy kulturalnej pomiędzy operatorami kultury państw członkowskich i państw, które ratyfikowały Konwencję UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form ekspresji kulturalnej z 2005 r. Po niedawnej ratyfikacji Konwencji przez Azerbejdżan i Białoruś Akcja Specjalna obejmuje obecnie wszystkie państwa partnerskie PW. Na ten cel przeznaczono ok. 2 mln euro.

Projekty muszą trwać nie dłużej niż 24 miesiące, angażować minimum trzech współorganizatorów z trzech państw biorących udział w Programie Kultura i zakładać współpracę kulturalną z min. jednym partnerem z wybranego państwa trzeciego (co najmniej 50% wkładu w projekt musi pochodzić z tego państwa).

Jak poinformowało w dniu 25 maja 2010 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, termin składania wniosków upłynął 3 maja 2010.


Całkowity budżet Programu ds. Kultury PW wynosić ma 12 mln euro pochodzące z ENPI (European Neighbourhood and Partnership Instrument - Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa) East 2009 oraz ENPI East 2010.