Publicystyka - ngo.pl

Mapa została przyjęta do wdrażania w październiku 2015 roku przez Stałą Konferencję organizacji pozarządowych, a Partnerstwa Tematyczne zaczęły powstawać z początkiem 2016 roku. Kluczową rolę w tworzeniu Partnerstw odegrali ich inicjatorzy czyli osoby fizyczne, które dobrowolnie podjęły się misji zainicjowania i prowadzenia procesu tworzenia Partnerstw Tematycznych. W efekcie w 2016 roku powstało kilkanaście Partnerstw Tematycznych, w tym także Partnerstwo Dobro Wspólne Lokalnie, którego byłem inicjatorem. Każde z Partnerstw powstawało nieco inaczej, bowiem inicjatorzy mieli pełną swobodę wyboru sposobu tworzenia Partnerstwa. Ja chciałem podzielić się doświadczeniami w tworzeniu Partnerstwa Dobro Wspólne Lokalnie.

Pierwsze spotkanie grupy założycielskiej Partnerstwa odbyło się w styczniu 2016 roku. Inicjator zdecydował się, co jest wyjątkiem w Strategicznej Mapie Drogowej, że Partnerstwo będzie działań w ramach nie jednego, ale dwóch kierunków działań:

(19) działania na rzecz budowania lokalnych tożsamości i wzmacniania postaw proobywatelskich oraz odpowiedzialności za dobro wspólne,

(20) działania na rzecz angażowania społeczności lokalnej w rozwiązywanie problemów, w tym upowszechniania lokalnej filantropii.

Taka decyzja wynikała z oceny, że te kierunki są dość bliskie, a działania prowadzone przez Partnerstwo mogą służyć jednocześnie realizacji obu kierunków. Była to oczywiście propozycja inicjatora, która została następnie potwierdzona i zaakceptowana przez przedstawicieli organizacji tworzących Partnerstwo.

Inicjator zaprosił na pierwsze spotkanie przedstawicieli organizacji, kierując się dwoma kryteriami. Pierwsze to doświadczenia organizacji w prowadzeniu działań w wybranych kierunkach, drugie to, w miarę możności, reprezentowanie przez organizację innych organizacji pozarządowych, tak aby umożliwić w przyszłości przełożenie działań Partnerstwa na działania wielu innych, lokalnych organizacji.

Wszystkie organizacje, z wyjątkiem jednej, przyjęły zaproszenie inicjatora. Po przedstawieniu przez niego propozycji utworzenia Partnerstwa Tematycznego, wszyscy uczestnicy spotkania zgodzili się uczestniczyć w procesie jego tworzenia, ale uznali, że ostateczną decyzję o powołaniu do życia Partnerstwa należy podjąć po określeniu, tego, czy jest coś, co w ramach wskazanych kierunków działań łączy wszystkie organizacje, co stanie się naturalną podstawą współpracy.

Stąd też uczestnicy procesu tworzenia Partnerstwa podjęli decyzję o tym, że jeżeli Partnerstwo powstanie, przybierze nazwę Dobro Wspólne Lokalnie, bo to oddaje jego istotę, a jest o wiele bardziej zrozumiałe niż posługiwanie się nazwami czy numerami kierunków działań ze Strategicznej Mapy Drogowej.

Przedstawiony wcześniej schemat przedstawia docelowe obszary działań Partnerstwa, ale uczestnicy grupy założycielskiej uznali, że Partnerstwo powinno zacząć od działań w jednym, dwóch obszarach, które uznane zostaną za kluczowe i które będzie można podjąć w oparciu o potencjał członków Partnerstwa. Pozwoli to potwierdzić słuszność wypracowanej i przyjętej strategii działania Partnerstwa, a przede wszystkim pozwoli w praktyce sprawdzić, jak przebiega współpraca.

Ustalono najważniejsze zasoby organizacji tworzących Partnerstwo:

• Ÿsieci współpracujących społeczności lokalnych, samorządów, organizacji pozarządowych,
• Ÿknow-how, sprawdzone metody działań w społecznościach lokalnych,
• Ÿpracownicy, wolontariusze, trenerzy, doradcy, eksperci,
• Ÿkontakty krajowe i zagraniczne,
• Ÿkanały i narzędzia komunikacji,
• Ÿinfrastruktura lokalowo-techniczna.

Określono również kluczowe potrzeby potencjalnych partnerów:

• Ÿwymiana informacji o działaniach, wiedzy, doświadczeń, know-how,
• Ÿwzajemne informowanie o działaniach partnerów z wykorzystaniem własnych kanałów i narzędzi komunikacji,
• Ÿkorzystanie z zasobów partnerów: ludzi, kontaktów, infrastruktury,
• Ÿwspólne przedsięwzięcia,
• Ÿwspólna praca nad rozwijaniem i upowszechnianiem idei dobra wspólnego oraz nad nowymi pomysłami na jej realizację.

Strategia opisuje również, w jaki sposób członkowie przyszłego Partnerstwa rozumieją dobro wspólne, które może być przecież różnie definiowane. Zgodnie ze strategią dobro wspólne jest tworzone przez członków lokalnej społeczności i służy każdemu jej mieszkańcowi. Mogą być to wspólne wartości, które łączą mieszkańców, na przykład poczucie lokalnej tożsamości czy też solidarności. Dobrem wspólnym mogą być także zasoby naturalne: lasy, pola, jeziora, góry, powietrze, którym wszyscy oddychamy czy też sami mieszkańcy społeczności lokalnej, dzieci, młodzież, seniorzy. Dobrem wspólnym może być również to, co jest wytworem ludzkich umysłów i rąk: place, ulice, budynki, parki czy też instytucje: urząd gminy, biblioteka, basen czy dom kultury.

To, czy coś jest dobrem wspólnym, czy też nie zależy od dwóch przesłanek. Po pierwsze, niezależnie od tego, czy chodzi o rzecz materialną czy niematerialną, dobro wspólne musi spełniać następujące warunki:

• Ÿkażdy może tworzyć dobro wspólne, dzięki czemu jest ono pełniejsze i bardziej zróżnicowane,
• Ÿkażdy powinien dbać o dobro wspólne, po to, by inni mogli z niego korzystać teraz i w przyszłości,
• Ÿkażdy może korzystać z dobra wspólnego, aby lepiej zaspokajać swoje potrzeby.

Drugi warunek niezbędny do uznania czegoś za dobro wspólne, to uświadomienie sobie tego dobra przez społeczność lokalną.

Strategia opisuje główne obszary działań Partnerstwa, a przede wszystkim to, czemu mają one służyć:

• Ÿrozwojowi i wzmacnianiu kompetencji i umiejętności przedstawicieli samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych,
• Ÿrozwojowi i edukacji obywatelskiej,
• Ÿwzmacnianiu tożsamości lokalnej i odpowiedzialności za dobro wspólne,
• Ÿaktywizowaniu obywateli w działaniach na rzecz dobra wspólnego, w tym upowszechnianie lokalnej filantropii,
• Ÿrozwojowi współpracy organizacji obywatelskich, samorządów lokalnych i lokalnych przedsiębiorców na rzecz rozwoju społeczności lokalnych.

Dopiero po wypracowaniu strategii członkowie grupy założycielskiej podjęli decyzję o formalnym powołaniu Partnerstwa. Odbyło się to na spotkaniu 22 września 2016 roku, po ponad 6 miesiącach przygotowań. Członkami założycielami Partnerstwa są: Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Biłgorajski Fundusz Lokalny, Biłgorajska Agencja Rozwoju Regionalnego, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Fundacja im. Stefana Batorego , Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Fundacja Wspomagania Wsi, Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA, Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT oraz Stowarzyszenie Kujawsko - Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK.

Dwie organizacje, które uczestniczyły w pracach grupy roboczej nie zdecydowały się na członkowstwo, są to Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności i Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych. Ustalono jednak, że obie chcą wspierać bliskie im działania Partnerstwa, będą więc nadal uczestniczyć w jego pracach, a w przyszłości być może tworzącą Koalicję wspierającą działania Partnerstwa.

Partnerstwo w oparciu o przyjętą strategię określiło kilka kluczowych działań na 2017 rok. Są to:

• Ÿupowszechnianie dobra wspólnego w formie publikacji, artykułów, publicznych dyskusji oraz opracowania mapy działań na rzecz dobra wspólnego: zestawu różnych obszarów działań, które składają się na rozwój społeczności oparty o dobro wspólne wraz z dobrymi przykładami,
• Ÿopracowanie mapy społeczności, w których działają członkowie Partnerstwa w celu lepszej koordynacji działań członków,
• Ÿdziałania rzecznicze w zakresie rozwiązań prawno-systemowych dotyczących rozwoju lokalnego,
• Ÿwypracowanie i przetestowanie programu edukacyjnego dotyczącego dobra wspólnego dla uczniów szkół średnich.

Partnerstwo przyjęło także strategię i ustaliło na jej podstawie wspólne działania na najbliższy rok, uznając je za kluczowe dla rozwoju społeczności lokalnych w oparciu o dobro wspólne. Członkowie Partnerstwa świadomie uznali, że skoncentrują się na razie na realizacji tych działań, nie włączając się w bezpośrednie reakcje na toczące się w kraju wydarzenia, co nie znaczy, że nie monitorują tego, co się dzieje w sferze objętej działaniami Partnerstwa. Nie wykluczone jest podejmowanie przez Partnerstwo działań ad hoc, w odpowiedzi na bieżące potrzeby, ale nie powinno to odbywać się kosztem realizacji ustalonych wcześniej działań.

*