1 listopada Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ uczciło pamięć polskich uchodźców zmarłych w Afryce w latach II wojny światowej i zaapelowało o humanitarne traktowanie uchodźców we współczesnej Polsce.
Od 1942 do 1952 r. około 20 tysięcy Polaków – głównie kobiety i dzieci – znalazło schronienie w Ugandzie i innych krajach Afryki Wschodniej. Były to ofiary stalinowskich represji i deportacji, ewakuowane z ZSRR wraz z armią Andersa. Polscy uchodźcy w Afryce spotkali się z życzliwym przyjęciem miejscowej ludności.
Ta mało znana karta historii została przypomniana w formie wielojęzycznej mobilnej wystawy, dostępnej także w wersji online, przygotowanej przez Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ we współpracy z Rotary Peace Centre na Uniwersytecie Makerere w Kampali, stolicy Ugandy, najbardziej prestiżowej uczelni w Afryce Wschodniej.
– ‘Nasz projekt stawia sobie za cel przypomnienie o ważnej karcie polskiej historii, zarazem przyczyniając się do kształtowania postaw otwartości i empatii międzykulturowej’ – mówi dr hab. Rafał Pankowski, współzałożyciel Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’, profesor Uniwersytetu Civitas w Warszawie i Rotary Peace Fellow na Uniwersytecie Makerere w Kampali, który w 2024 r. zainicjował projekt edukacyjny ‘Building Bridges – budowanie mostów porozumienia interkulturowego pomiędzy Polską i Afryką Wschodnią’.
1 listopada 2025 r. polscy i ugandyjscy współpracownicy Stowarzyszenia ‘NIGDY WIĘCEJ’ zapalili znicze na cmentarzu polskich uchodźców w miejscowości Koja na południu Ugandy.
Temat pamięci o doświadczeniach polskich uchodźców został zaprezentowany podczas corocznej uroczystej konferencji Rotary Peace Centre w Kampali 23 października 2025 r. 22 października Rafał Pankowski wygłosił wykład dla studentów Uniwersytetu Makerere z wielu krajów Afryki i nie tylko nt. znaczenia pojęcia ludobójstwa w historii oraz przesłania ‘NIGDY WIĘCEJ’. W specjalnej sesji uczestniczył online także Gregory Stanton, twórca modelu dziesięciu etapów ludobójstwa, założyciel organizacji Genocide Watch.
Wcześniej, 11 października 2025 r., projekt ‘Building Bridges’ został przedstawiony podczas wielokulturowej Akademii Praw Człowieka zorganizowanej w Warszawie przez Dunaj Instytut Dialogu. 29 sierpnia tego roku historia Polaków deportowanych w ZSRR, którzy następnie znaleźli się w Ugandzie, była również tematem wykładu Rafała Pankowskiego w Bibliotece Cywilizacji im. Marca Blocha w Kiszyniowie (Mołdawia).
Autorem projektu graficznego wystawy jest Andrei Sergunkin, antywojenny uchodźca polityczny z Rosji zamieszkały w Warszawie, członek organizacji Memoriał, znanej z walki o pamięć o ofiarach represji stalinowskich.
Inicjatywa ‘Building Bridges’ to także warsztaty edukacyjne, mające służyć pamięci o polsko-afrykańskiej historii i solidarności z uchodźcami we współczesnym świecie. W sprawie warsztatów Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ zaprasza do kontaktu pod adresem [email protected].
Stowarzyszenie ‘NIGDY WIĘCEJ’ jest niezależną organizacją antyrasistowską powstałą w Warszawie w 1996 r., działającą na rzecz pokoju i dialogu międzykulturowego.
Więcej informacji:
https://www.nigdywiecej.org/docstation/com_docstation/172/pl_uganda.pdf
www.facebook.com/Respect.Diversity
www.twitter.com/StowNIGDYWIECEJ
Źródło: Stowarzyszenie "Nigdy Więcej"