Publicystyka - ngo.pl

Ma do wyboru banki lub instytucje pożyczkowe. Często właśnie po kwerendzie w bankach trafia do PAFPIO. Jak podkreślają przedstawiciele NGOsów – „PAFPIO jest przede wszystkim przyjazne organizacjom pozarządowym”.

– Dla wielu organizacji barierą nie do przejścia jest sama myśl, że mogą zasięgnąć pożyczkę. Zawsze jest ryzyko, że coś z projektem pójdzie nie tak i nie będzie, np. refundacji, która ma posłużyć jako zwrot kapitału. Ale organizacje, które już zaciągnęły u nas pożyczkę i biorą ją po raz kolejny są doskonałym przykładem na to, że można traktować ją, jako mechanizm, który pomaga w realizacji projektów czy w bieżącej aktywności statutowej organizacji, że wręcz umożliwia sięgnięcie po fundusze europejskie. To bardzo ważne. Myślę, że część organizacji, które nie zwracają się po środki europejskie robią to nie dlatego, że nie mają umiejętności do realizacji projektów, ale z powodu właśnie bariery finansowej – wyjaśnia Dorota Pieńkowska z PAFPIO.

Tymczasem PAFPIO, mimo że ma status spółki, już od wielu lat jest postrzegane jako część trzeciego sektora. To zdecydowanie ułatwia organizacjom kontakt z Funduszem.

– Doskonale rozumiemy mechanizmy działania organizacji i umiemy analizować sprawozdania finansowe. Wiemy, że strata papierowa nie oznacza zawsze straty fizycznej, np. przy dotacjach dwuletnich czy oczekiwaniu na refundację. Nawet, jeśli z dokumentów wynika, że organizacja wykazuje stratę na koniec roku, to zdajemy sobie sprawę, że po otrzymaniu refundacji w następnym roku strata się zbilansuje. Nie patrzymy na papiery finansowe organizacji tak, jak ocenia się przedsiębiorstwa. Poza tym osoby, które zajmują się analizą pożyczek w PAFPIO są związane z sektorem, bo tu zaczynały pracę, a teraz wciąż działają wolontarystycznie w różnych fundacjach czy stowarzyszeniach i doskonale wiedzą, jaka jest specyfika pracy organizacji pozarządowych – zapewnia Dorota Pieńkowska.

– PAFPIO jest przede wszystkim przyjazne organizacjom pozarządowym, zna zasady ich funkcjonowania, trudności, z jakimi się borykają i możliwości, które mogą wykorzystać. W przypadku organizacji nie wystarczy przeanalizowanie dokumentacji finansowej, aby ocenić jej wiarygodność. Obserwowanie organizacji w akcji, w działaniu, poznanie zespołu jest równie ważne. Dzięki temu szansę na pożyczkę mają nawet te stowarzyszenia czy fundacje, które nie dysponują żadnym majątkiem, ale mają określony potencjał i zasoby intelektualne – mówi Zuzanna Janaszek-Maciaszek z Fundacji im. Doktora Piotra Janaszka PODAJ DALEJ z Konina, która w Funduszu zaciągnęła jedną pożyczkę.

PAFPIO stara się ograniczać biurokrację. Nie ma więc formularza wniosku o pożyczkę – organizacja musi własnymi słowami krótko opisać, skąd wynika jej potrzeba zaciągnięcia pożyczki, jak i kiedy zamierza ją spłacić, jakie ma „plany awaryjne”, jeśli pierwotnie planowane źródło spłaty by zawiodło. Powinna też wskazać przyczynę zachwiania płynności finansowej lub potrzebę inwestycyjną oraz uzasadnić, jak przyznana pożyczka pozwoli przetrwać trudny okres, nie należy przesłać dokumenty, które pozwolą osobom zajmującym się analizą pożyczek ocenić organizację – chodzi o dokumenty rejestrowe (aktualny odpis z KRS, statut, NIP, REGON), finansowe (bilans, rachunek wyników wraz z informacją dodatkową za ostatnie pełne dwa lata, aktualny budżet na dany rok lub na okres trwania pożyczki) oraz uchwałę Zarządu o zaciągnięciu pożyczki w PAFPIO (z określeniem jej wysokości).

– Każdą pożyczkę analizujemy indywidualnie, uwzględniając specyfikę organizacji i konkretne sytuacje. Ale oczekujemy precyzyjnego wskazania źródła spłaty. Większość organizacji nie dysponuje majątkiem, który mógłby stanowić zabezpieczenie spłaty pożyczki. Tym bardziej więc wymagamy realnego, wiarygodnego źródła spłaty. Jeżeli jest ono zbyt mgliste i oparte, naszym zdaniem o zbyt ryzykowne źródło, którym mogą być np. sponsorzy prywatni, to nie mamy podstaw, żeby przyjąć to za pewnik. Byłoby to za duże ryzyko. Najprostsze dla nas i tańsze do analizy są pożyczki oparte o granty – przekonuje Dorota Pieńkowska.

– Proces przyznawania pożyczek nie jest skomplikowany. W naszym wypadku polegało to na spotkaniu z przedstawicielką PAFPIO oraz wypełnieniu wniosku. Na spotkaniu rozmawialiśmy głównie o celu pożyczki i źródłach jej spłaty w planowanym terminie. Pojechaliśmy także do Warszawy podpisać umowę, ale można to było chyba zrobić drogą pocztową za potwierdzeniem notariusza – opowiada Marcin Zimochocki, członek Spółdzielni Socjalnej Gismo Creative z Gliwic, która wzięła jedną pożyczkę w PAFPIO.

– Decyzja o zaciągnięciu pożyczki nie jest łatwa, dlatego zdajemy sobie sprawę, że kredytobiorca wymaga od nas wyczerpujących informacji, nie tylko o naszej aktualnej kondycji finansowej, ale także o planach wiążących się z pozyskiwaniem środków na działalność i spłatę zobowiązania i dotyczy to całego okresu trwania pożyczki. Ponieważ wymagane są prognozy pozyskiwania środków w „rozbiciu” na miesiące, przygotowanie dokumentacji pożyczkowej wymaga pewnego trudu i czasu. Ale sporządzona analiza przydaje się w dalszym działaniu organizacji, bo nie zawsze chce się robić tak szczegółowe plany. Przyglądając się sporządzonej dokumentacji uświadamiamy sobie pewne sprawy i zjawiska, które w codziennym funkcjonowaniu po prostu umykają – uważa Justyna Rogińska, prezes Fundacji „Sprawni Inaczej” z Gdańska, która zaciągnęła w PAFPIO już osiem pożyczek.

– Podczas procedury starania się o pożyczkę nie napotkaliśmy na przeszkody. Bezcenny jest bezpośredni kontakt z osobą odpowiedzialną za przygotowanie dokumentacji i zaopiniowanie, czy warto udzielić pożyczkę organizacji. W Fundacji PODAJ DALEJ największą wartością są ludzie i ich pomysły – to bardzo trudno wycenić, a tym bardziej „wziąć pod zastaw”. Znając jednak specyfikę funkcjonowania trzeciego sektora, taki bezpośredni kontakt mówi bardzo wiele. Oczywiście jest to tylko uzupełnienie dokumentacji dotyczącej sytuacji finansowej i płynności – mówi Zuzanna Janaszek-Maciaszek.

– Przy pierwszej pożyczce organizacje są sprawdzane, co jest oczywiste, gdyż na zaufanie trzeba zasłużyć. Przy kolejnych pożyczkach i wywiązywaniu się z terminów spłat, procedury, z tego czego doświadczyliśmy, znacznie się upraszczają. Nie ma jednak żadnego porównania z innymi bankami, które są bardzo nieufne wobec klientów działających w sferze non profit. Jako organizacja, która nie prowadzi działalności gospodarczej, nie mielibyśmy praktycznie żadnych szans w komercyjnych bankach, które nie chcą pracować z ngosami – mówi Ewa Kozdraj ze Stowarzyszenia „Dla Ziemi” z Bratnika (woj. lubelskie), które w PAFPIO zaciągnęło dwanaście pożyczek.

– Czasami pytam się członków organizacji, które starają się u nas o dość duże pożyczki, czy sprawdzili ofertę lokalnych banków. „Tak, pytaliśmy, ale u was jest szybciej” – słyszę w odpowiedzi. Niektórzy już nawet nie zadają sobie trudu patrzenia na komercyjne oferty, bo czas oczekiwania i konieczność ciągłego donoszenia różnych dokumentów i udowadniania, że nie jest się żadnym malwersantem jest po prostu upokarzający. „Jeśli w PAFPIO można dostać kredyt w ciągu dwóch trzech tygodni, to dlaczego nie korzystać?” – mówią nasi klienci – twierdzi Dorota Pieńkowska.

– Jest to fundusz nastawiony na współpracę z organizacjami pozarządowymi, w tym spółdzielniami socjalnymi, także na etapie rozwoju. W pierwszym roku działalności trudno jest uzyskać kredyt w banku. Ta otwartość na NGO, również na etapie rozwoju stawia PAFPIO w bardzo pozytywnym świetle – przekonuje Marcin Zimochocki.

– PAFPIO działa nie tylko w sferze działalności pożyczkowej. Pamiętam kilkudniową konferencję szkoleniową w Konstancinie, podczas której można było uzyskać mnóstwo informacji od zaproszonych autorytetów, m.in. z zakresu księgowości i rachunkowości. Obecnie jest realizowany przy współudziale Funduszu projekt mający na celu dokształcanie uczestników organizacji pozarządowych w wielu istotnych finansowych kwestiach. Można uznać, że z PAFPIO łączą nas przyjacielskie stosunki i mamy wiele wspólnego. Czy o jakimkolwiek banku, który jest kredytodawcą, nie sponsorem, można tak powiedzieć? – zastanawia się Ewa Podsiadłowska z Fundacji „Sprawni Inaczej”.

– Głównym zarzutem stawianym PAFPIO jest cały czas to, że jesteśmy drodzy. Ale jeżeli byśmy porównali naszą ofertę z ofertą bankową i zebrali wszystkie koszty, jakie banki komercyjne nakładają na pożyczkobiorców, np. związane z opłatami administracyjnymi czy za rozpatrzenie wniosku – to ten koszt jest porównywalny. Mamy dwucyfrowe oprocentowanie pożyczki na poziomie 12-15% oraz 1% opłaty administracyjnej i to są wszystkie koszty związane z pożyczką. Bank komercyjny w reklamie pokazuje oprocentowanie kredytu poniżej 10%, tyle że dokłada jeszcze inne opłaty i w końcowym rozrachunku wychodzi na to samo – wylicza Dorota Pieńkowska.

Potwierdzają to również członkowie organizacji, które zaciągnęły pożyczki w PAFPIO.

– Na pewno Fundusz nie stwarza „sztucznych przeszkód” i od razu wszystko wiadomo. Ważny jest tu przede wszystkim dobry przepływ informacji, życzliwość i zrozumienie pracowników PAFPIO, a także pomoc w razie jakichkolwiek trudności związanych ze spłatą kredytu, czyli możliwość negocjacji – mówi Mirosław Masina, wiceprezes Fundacji „Patmos” z Gdyni, która zaciągnęła dwie pożyczki z PAFPIO.

Z drugiej strony pożyczkę można spłacić wcześniej, w każdym momencie jej trwania. I choć odsetki naliczane są z góry nie trzeba spłacać wszystkich, tylko za czas, kiedy wykorzystywany był kapitał.

– Dwie trzecie portfela PAFPIO to pożyczki związane z refundacjami – widać, że ten mechanizm pożyczkowy pozwala iść dalej organizacjom. Trzy czwarte organizacji, to te, które do nas wracają. Niektóre zwracają się po pożyczki regularnie, np. co dwa lata. Choć ostatnio mieliśmy organizację, która brała pożyczkę dziesięć lat temu i znów do nas wróciła. Cały czas zwiększa się również liczba nowych klientów, co oznacza, że organizacje przełamują swoje bariery w sięganiu po pieniądze – zapewnia Dorota Pieńkowska.

– Jeśli zajdzie potrzeba wzięcia pożyczki, na pewno zwrócimy się o nią do PAFPIO, bo dzięki tej, którą otrzymaliśmy nasza organizacja mogła znacznie rozwinąć swoje możliwości i stworzyć warunki do aktywności. To było bardzo ważne wzmocnienie naszej działalności – wyjaśnia Zuzanna Janaszek-Maciaszek.

– Jako organizacja pozarządowa wolelibyśmy nie korzystać z pożyczek, jeśli jednak sytuacja finansowa zmusi nas do tego, zwrócimy się o kolejną pożyczkę właśnie do PAFPIO – twierdzi Mirosław Masina.

Wzięcie pożyczki w PAFPIO może okazać się dobrą inwestycją dla organizacji - umożliwi skorzystanie z pomocy grantowej, pozwoli zachować płynność finansową, da szansę na rozwój, a wszystko odbywa się na zasadach partnerstwa i wzajemnego zrozumienia.

PAFPIO udziela pożyczek organizacjom pozarządowym oraz inicjatywom nienastawionym na zysk finansowy. Większość pożyczkobiorców to stowarzyszenia i fundacje, ale także spółdzielnie socjalne. Najczęściej udzielane są pożyczki pomostowe (np. na prefinansowanie działań, pozwalające na realizację projektu zanim organizacja podpisze umowę i otrzyma pierwszą transzę lub na zakończenie realizacji w oczekiwaniu na refundację kosztów), inwestycyjne (np. na zakup środka transportu lub sprzętu, remont dachu, wymianę okien itp.), operacyjne (np. na zachowanie płynności finansowej, rozwój działalności gospodarczej lub działalności odpłatnej, pozwalające na rozpoczęcie lub kontynuację działań, zanim organizacja osiągnie planowane przychody).