Publicystyka - ngo.pl

Konieczność wzmocnienia roli organizacji wynika z zasady partnerstwa^[1], nakładającej obowiązek współpracy między instytucjami publicznymi kraju członkowskiego oraz Unii Europejskiej z partnerami społecznymi i organizacjami pozarządowymi. Aby partnerstwo było realizowane skutecznie, EKES zarekomendował wprowadzenie następujących kryteriów reprezentatywności: dostęp do specjalistycznej wiedzy członków, działalność pożytku publicznego, odpowiednia liczba członków, zapewniająca skuteczność prowadzonych działań, niezależność finansowania dająca autonomię działań, niezależność od zewnętrznych interesów i presji oraz przejrzystość w dziedzinie finansów i wewnętrznych procesów decyzyjnych^[2].

Komitet wypracował rekomendacje dla wzmocnienia roli organizacji obywatelskich w obszarach realizacji polityki spójności:

• programowanie na poziomie wspólnotowym – wprowadzenie ram zaangażowania gwarantujących organizacjom prawo uczestnictwa w pracach na poziomie UE;
• programowanie na poziomie krajowym – stworzenie planu konsultacji społecznych dla dokumentów tworzonych w krajach członkowskich;
• promocja funduszy strukturalnych – włączanie organizacji przez władze regionalne w opracowywanie planów promocji celów polityki spójności oraz możliwości, jakie dają fundusze strukturalne;
• wdrażanie funduszy europejskich – zachęcanie organizacji przez państwa członkowskie do szerokiego korzystania z grantów globalnych Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; udostępnienie organizacjom środków z pomocy technicznej oraz uproszczenie kryteriów dostępu;
• monitorowanie i ewaluacja wykorzystania środków – informowanie organizacji przez Komisję Europejską o zasadach ich uczestnictwa w komitetach monitorujących; informacje od organizacji powinny być włączane do sprawozdań przedstawianych przez państwa członkowskie; organizacje ze swej strony powinny utrzymywać stały kontakt ze swoimi przedstawicielami w komitetach monitorujących^[3].

Analizując praktyki z różnych krajów, Komitet wypracował operacyjne rekomendacje dotyczące krzewienia zasady partnerstwa. Są to: zrównanie możliwości odgrywania aktywnej roli podmiotów prywatnych i publicznych, uproszczenie rozporządzeń, które w obecnej formie dają możliwość krajowej interpretacji koncepcji partnerstwa, przyjazne rozwijaniu partnerstwa ustrukturyzowanie programów operacyjnych 2014-2020 i rozporządzeń do nich, kodeks dobrych praktyk na wszystkich etapach wdrażania PS, upłynnienie przepływu pieniędzy dla organizacji dzięki płatnościom zaliczkowym i terminowym płatnościom, utworzenie pod patronatem Komitetu Regionów sieci regionów przodujących w partnerstwie, powrót do uproszczonych programów inicjatywy wspólnotowej, nastawionych na innowacje społeczne i rozwój lokalny^[4].

Skuteczne działania na rzecz wzrostu znaczenia organizacji społeczeństwa obywatelskiego w tworzeniu polityki spójności wymagają stałej promocji zasady partnerstwa tak wśród samych organizacji, jak i w Komisji Europejskiej oraz wśród władz regionalnych. Rekomendacje Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego powinny być sukcesywnie wdrażane przez administrację publiczną. Partnerstwo w procesie wdrażania PS zwiększa bowiem jej efektywność.

---

[1] Art. 11 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z . 11 lipca 2006 r., ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999.

[2] Marzena Mendza-Drozd, Opinia EKES w sprawie roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w stosowaniu wspólnotowej polityki spójności i rozwoju regionalnego (lipiec 2006), pobranie 7 kwietnia 2011 r.

[3] Ibidem.

[4]Jan Olsson, Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie „Jak wspierać skuteczne partnerstwa dotyczące gospodarowania programami w zakresie polityki spójności w oparciu o dobre praktyki z cyklu 2007–2013” (lipiec 2010, opinia rozpoznawcza), pobranie 7 kwietnia 2011 r.