Publicystyka - ngo.pl

Choć EKES uważa za niezwykle istotne, by w
Państwach Członkowskich istniała spójność w zakresie zasad
demokracji, poszanowania podstawowych praw i wolności, a także
praworządności, w odniesieniu do propozycji Komisji formułuje pewne
obawy.

Perspektywy finansowe na lata 2007-2013 zostały
uzgodnione, lecz ogólny budżet (linia budżetowa 3A - „Wolność
bezpieczeństwo i sprawiedliwość”), został zmniejszony o 524 mln
euro z 7 154 mln euro do 6 630 mln euro. EKES uważa, że stwarza to
niepewność co do możliwości osiągnięcia zaplanowanych celów.

Ponadto, EKES nie jest przekonany, czy wniosek
Komisji został sporządzony w wystarczającym stopniu zgodnie z
zasadą pomocniczości, ponieważ, jak się wydaje, brak w nim
dostatecznego uznania obszarów, którymi najlepiej zajmować się na
szczeblu krajowym, regionalnym i/lub lokalnym we współpracy z
odpowiednimi partnerami.

Program ogólny składa się z czterech programów
szczegółowych. Kwestią sporną pozostaje, czy jakakolwiek z dyrekcji
generalnych posiada ogólny obraz wszystkich aspektów tego
szczególnego obszaru polityki. EKES ma zatem wątpliwości co do
tego, czy istnieją wszystkie odpowiednie systemy monitoringu,
kontroli i ewaluacji potrzebne do przeprowadzenia skutecznej oceny
programu.

Jednakże, EKES wyraża zadowolenie, że Komisja
dostrzega rozdźwięk pomiędzy zagwarantowaniem podstawowych praw
jednostki a podstawowymi obowiązkami Państw Członkowskich wewnątrz
Unii w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jako że
na każdym szczeblu od indywidualnych obywateli po biurokratów
unijnych toczy się debata na temat tych kwestii.

Co się tyczy praw podstawowych, Komisja
nawiązuje do bardziej skoordynowanych działań przeciwko rasizmowi,
ksenofobii i antysemityzmowi, a także proponuje większe wsparcie
dla międzywyznaniowych i wielokulturowych form dialogu celem
zwalczania tych zjawisk.

EKES jest pełen uznania dla tej koncepcji, uważa
jednak, że nie stanowi ona wystarczającego odzwierciedlenia
współczesnego kontekstu UE. W marcu 2005 r. Międzynarodowa
Helsińska Federacja Praw Człowieka (IHF) wydała raport mówiący, że
od czasu zamachów 11 września muzułmanie narażeni są w Europie na
coraz większą dyskryminację. EKES zaleca zatem uwzględnienie
islamofobii, by podkreślić potrzebę zajęcia się tym szczególnym
rodzajem rasizmu, w wypadku którego kultura łączy się z
religią.

EKES zwraca uwagę, że walka z przemocą jest
jedynym obszarem, któremu nie odpowiada żadna agencja, która
umożliwiałaby efekt synergii. Komitet zaleca zatem dokonanie przez
Komisję analizy tego, jaki system należy wprowadzić, by
zagwarantować priorytetowe potraktowanie walki z przemocą we
wszystkich jej przejawach.

EKES uważa również, że poważnym niedopatrzeniem
jest fakt, iż program „Prawa podstawowe i sprawiedliwość” nie
zostanie skoordynowany z nowym Europejskim Instytutem ds. Równości
Mężczyzn i Kobiet.

Komitet z zadowoleniem przyjmuje uznanie faktu,
że w dokumencie Komsiji walka z przemocą nie jest jedynie problemem
zdrowia publicznego, lecz stanowi uznany element ochrony praw
podstawowych ujętych w Karcie praw podstawowych.

EKES zaleca, by w kontekście szczegółowego celu
programu ogólnego wyraźnie zaznaczyć, że zwalczanie przemocy we
wszystkich jej przejawach jednoznacznie obejmuje handel ludźmi w
celu wykorzystania seksualnego. Jest to istotne, jako że zwalczanie
handlu ludźmi ma wymiar transgraniczny, a zatem strategia oraz plan
działań UE w tym obszarze są konieczne.

EKES uważa, że grupa adresatów programu powinna
obejmować także urzędników dokonujących kontroli granicznej,
ponieważ odgrywają oni istotną rolę w walce, mającej na celu
zakłócenie kanałów dystrybucyjnych wykorzystywanych w przemycie
ludzi i narkotyków.

EKES wyraża niezadowolenie, że zwalczanie
przemocy wobec kobiet, ludzi młodych i dzieci, zdaje się być przede
wszystkim zadaniem organizacji pozarządowych, wspieranych w ramach
programu Daphne. Komitet uważa, że odpowiedzialność Państw
Członkowskich za te kwestie w zakresie wszystkich zasobów
legislacyjnych i budżetowych powinna być bardziej przejrzysta, bez
uszczerbku dla zasobów organizacji pozarządowych. Współpraca między
organizacjami pozarządowymi, władzami UE i władzami Państw
Członkowskich pozostaje istotna dla wyeliminowania wykorzystywania
seksualnego. EKES chciałby, by Państwa Członkowskie i organizacje
pozarządowe pracowały wspólnie nad pogłębieniem świadomości
społecznej i wymianą najlepszych praktyk.

EKES z zadowoleniem przyjmuje ambitny cel
„promowania kultury praw podstawowych wśród wszystkich narodów
Europy”, który ukierunkowany jest na wsparcie Karty praw
podstawowych i informowanie wszystkich obywateli o ich prawach, w
tym o prawach wynikających z posiadania obywatelstwa UE.

EKES z zadowoleniem przyjmuje uznanie
szczególnej roli podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w zakresie
praw podstawowych i ich propagowania. Uważa również, że promowanie
społeczeństwa obywatelskiego w nowych Państwach Członkowskich UE ma
charakter priorytetowy.

EKES popiera i promuje współpracę sądowniczą w
obszarach wyznaczonych przez Państwa Członkowskie jako priorytety,
na przykład w zakresie zwalczania terroryzmu. Zachęca zatem Komisję
do kontynuowania wysiłków mających na celu stworzenie europejskiej
przestrzeni sprawiedliwości poprzez solidarność i harmonizację,
pomimo stopnia rozbieżności między systemami prawnymi Państw
Członkowskich.

Jakkolwiek, na przykład w prawie cywilnym,
rozumienie i zakres pojęć takich jak niedbalstwo, a także obowiązek
dochowania należytej staranności i jego naruszenie, działanie w
dobrej wierze, niewykonanie postanowień umowy czy odpowiedzialność
różnią się w poszczególnych Państwach Członkowskich, nie należy
tego postrzegać jako uzasadnienia dla niepodejmowania dalszych
kroków celem zbliżenia przepisów prawnych, pod warunkiem, że
przebiega ono zgodnie z zasadami solidarności i
proporcjonalności.

EKES zachęca Komisję do kontynuowania wysiłków w
kierunku wzmacniania istniejących mechanizmów prawa cywilnego oraz
tworzenia nowych, w celu harmonizacji, zarówno dla sporów
transgranicznych jak i krajowych.