Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Opinia EKES w sprawie komunikatu KE – Pracując razem, pracując lepiej: Nowe ramy otwartej koordynacji polityk ochrony socjalnej i integracji społ. UE
Marzena Mendza-Drozd
W komunikacie Komisja Europejska proponuje przyjęcie usprawnionej otwartej metody koordynacji (OMK) w zakresie polityki ochrony socjalnej i integracji społecznej. Projekt określa cele nadrzędne, dla każdej spośród trzech dziedzin:
1) zlikwidowanie ubóstwa i wykluczenia społecznego,
2) zapewnienie odpowiednich i trwałych systemów emerytalnych,
3) zapewnienie dostępnej, trwałej i charakteryzującej się wysoką jakością opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej.
Celem projektu jest ustanowienie ram
umożliwiających przekształcenie OMK w proces silniejszy i bardziej
widoczny, a także lepiej zintegrowany ze strategią lizbońską. Nowy
projekt ramowy obejmuje okres trzech lat (2005-2008).
Do września 2006 r. państwa
członkowskie powinny przedłożyć krajowe strategie dotyczące ochrony
socjalnej i integracji społecznej, opracowane na podstawie
wspólnych celów, tak aby można je było włączyć do krajowych
programów reform (KPR) przed 15 października 2006 r.
Komitet ubolewa, że jedynie
nieliczne spośród przedłożonych w październiku 2005 r.
KPR-ów zawierają elementy wspierające ochronę socjalną i integrację społeczną. Zainteresowane podmioty powinny przedstawić i wdrożyć krajowe strategie i programy reform służące włączeniu wymiaru socjalnego.
KPR-ów zawierają elementy wspierające ochronę socjalną i integrację społeczną. Zainteresowane podmioty powinny przedstawić i wdrożyć krajowe strategie i programy reform służące włączeniu wymiaru socjalnego.
Zasadniczo Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny zgadza się z propozycjami przedstawionymi w
komunikacie. Projekt Komisji przyczyni się do wzmocnienia wymiaru
socjalnego strategii lizbońskiej, o ile za pomocą nowych ram
państwa członkowskie przyznają wyższy priorytet polityczny
modernizacji i usprawnieniu ochrony socjalnej.
Komitet jest świadom, że polityka
ochrony socjalnej wchodzi w zakres kompetencji państw
członkowskich. Jednakże Komisja powinna zainicjować dialog z
państwami członkowskimi mający na celu propagowanie wiedzy na temat
odpowiedniej polityki społecznej. EKES wzywa państwa członkowskie
do wzięcia na siebie politycznej odpowiedzialności w obliczu
stojących przed nimi wyzwań. Należy w pełnym zakresie wykorzystać
możliwości niezbędnego i dobrego współdziałania polityki
gospodarczej, strategii zatrudnienia i ochrony socjalnej. Ambitną
politykę socjalną, opartą na zasadach solidarności, należy
postrzegać jako czynnik korzystny, pozytywnie oddziałujący na
wzrost i zatrudnienie. Jednocześnie zrównoważony charakter polityki
socjalnej uzależniony jest od wzrostu gospodarczego wspieranego
lepszą koordynacją polityki gospodarczej w Europie.
Komitet zwraca uwagę na konieczność
uwzględnienia różnic w zakresie jakości europejskich instrumentów
służących koordynacji polityk krajowych. Podczas gdy w dziedzinie
integracji społecznej uzasadnione są możliwie konkretne wytyczne i
cele, porównywalne z wytycznymi w dziedzinie polityki zatrudnienia,
w zakresie zabezpieczenia emerytalnego oraz opieki zdrowotnej
koordynacja na szczeblu europejskim ogranicza się tylko do ogólnych
celów jakościowych.
W trakcie opracowywania i realizacji
działań w poszczególnych trzech obszarach składowych państwa
członkowskie powinny w pełni wykorzystać istniejące między nimi
synergię, ponieważ w wielu przypadkach istnieją elementy
powtarzające się. Ważne jest także, by państwa członkowskie
pokonały przepaść dzielącą wolę polityczną od rzeczywistej
realizacji.
Komitet zauważa, że nadal w zbyt
małym stopniu angażowani są partnerzy społeczni i inni ważni
przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego. Wykorzystanie OMK w
niektórych dziedzinach nie przyniosło oczekiwanych rezultatów,
ponieważ państwa członkowskie nie wykazały rzeczywistego
zaangażowania w realizację uzgodnionych celów i działań. Z tego
względu krajowe plany działań wielu państw wykazują braki, w
szczególności w odniesieniu do określenia jednoznacznych krajowych
celów i strategii, jak również pod względem aktywnego uczestnictwa
wszystkich właściwych zainteresowanych stron. Krajowe plany
dotyczące zatrudnienia, integracji społecznej oraz innych dziedzin
stały się częściowo jedynie sprawozdaniami z działalności
biurokratycznej.
Komitet jest przekonany, że
silniejsze włączenie organizacji społeczeństwa obywatelskiego w
poszczególne etapy procesu podniesie jakość krajowych planów
działań. Zapewni to uwzględnienie w planach wątpliwości i życzeń
obywateli.
Komisja słusznie argumentuje, że OMK
może promować zaangażowanie w tworzenie polityki społecznej.
Wspólnie z partnerami społecznymi i innymi właściwymi podmiotami
społeczeństwa obywatelskiego należy wypracować konsensus w sprawie
reform celem modernizacji ochrony społecznej z zachowaniem trwałej
równowagi finansowej. Komitet popiera ich obszerne włączenie na
wszystkich etapach – od kształtowania polityki, po wdrożenie i
ocenę.
Aby współuczestnictwo nie okazało
się jedynie pustym frazesem, konieczne jest terminowe udostępnianie
zainteresowanym gremiom kluczowych dokumentów politycznych. Ponadto
przejrzystości potrzeba w procesie analizy i oceny nowych
uregulowań ramowych przez Komisję Europejską i państwa
członkowskie, na przykład przeprowadzając wzajemną weryfikację i
określając wskaźniki.
Proces wzajemnego uczenia się ma
olbrzymie znaczenie dla wszystkich trzech dziedzin. Konieczne jest
opracowanie efektywnych systemów rozpowszechniania sprawdzonych
procedur i wykorzystywania działań pozalegislacyjnych. Ponieważ
partnerzy społeczni oraz inne właściwe podmioty społeczeństwa
obywatelskiego dysponują ogromną wiedzą i bogatym doświadczeniem w
zakresie polityki socjalnej, konieczne jest zaangażowanie ich w
tworzenie i ocenę możliwości rozpowszechniania dobrych
praktyk.
Wzajemna weryfikacja i wymiana
dobrych praktyk są przydatnymi instrumentami, ponieważ są konkretne
i służą przekazywaniu pomysłów zainteresowanym. Komisja powinna
zapewnić zaangażowanie partnerów społecznych i innych ważnych
organizacji społeczeństwa obywatelskiego w procesy wzajemnej
weryfikacji.
Partnerzy społeczni i inne właściwe
organizacje społeczeństwa obywatelskiego powinny być uprawnione do
realizacji projektów we wszystkich dziedzinach nowego programu
PROGRESS. W swojej opinii EKES wyraził obawy dotyczące skromnych
środków przeznaczonych na finansowanie programu, które to obawy
jeszcze się pogłębiły po decyzji Rady w sprawie perspektyw
finansowych na lata 2007 – 2013.
Do dokonania wystarczająco
szczegółowej i zgodnej z rzeczywistością oceny postępu w osiąganiu
celów niezbędne jest podejście analityczne, opierające się na
przekonujących, wiarygodnych i porównywalnych wskaźnikach. W celu
opracowania odpowiednich wskaźników potrzeba środków na badania.
Należy zapewnić wiarygodność przy gromadzeniu i ocenie danych. Ze
względu na trwające opracowywanie wskaźników zarówno na poziomie
europejskim, jak i krajowym, EKES ponownie wzywa do zaproszenia
zainteresowanych stron do udziału w ich formułowaniu i ocenie.
Należy również opracować wskaźniki jakościowe; ważnym elementem
jest uwzględnienie w procesie wyboru wskaźników właściwych
kryteriów opartych na potrzebach społeczeństwa, by pomiar obejmował
na przykład dostępność ochrony społecznej dla wszystkich, stosunek
jakości do oczekiwań, jak również zaangażowanie i przyjazne
traktowanie jej adresatów.
Komitet wielokrotnie podkreślał, że
występujący obecnie brak przydatnych i przejrzystych informacji
utrudnia komunikację między Europą a jej obywatelami. Ponieważ nowe
uregulowania ramowe odnoszą się do zagadnień bezpośrednio
dotyczących obywateli, EKES podkreśla znaczenie organizowania na
wszystkich szczeblach nieustającej debaty poświęconej przyszłym
wyzwaniom i decyzjom strategicznym w dziedzinie opieki socjalnej,
emerytur, opieki zdrowotnej oraz integracji społecznej. W tym
kontekście Komisja Europejska musi także zadbać o silniejsze
uwidocznienie podejmowanych przez siebie działań.
W 2006 r. w dziedzinie integracji
społecznej („zlikwidowanie ubóstwa i wykluczenia społecznego”) w
państwach członkowskich zostaną opracowane nowe krajowe plany
działania w zakresie integracji społecznej. Zdaniem Komitetu
największe znaczenie powinny mieć następujące
zagadnienia:
-
przeciwdziałanie ubóstwu, w szczególności wśród dzieci i młodzieży, w takich ramach politycznych, które wspierają dzieci i rodziny (w szczególności matki i ojców samotnie wychowujących dzieci) oraz promują równość, przy czym konieczne jest przeciwdziałanie dziedziczeniu ubóstwa,
-
tworzenie nowych, lepszych miejsc pracy dla osób w najtrudniejszej sytuacji – również dla nisko opłacanych pracowników,
-
propagowanie równouprawnienia kobiet i mężczyzn,
-
propagowanie równości szans dla osób niepełnosprawnych,
-
środki przeciwdziałania dyskryminacji i integracja mniejszości etnicznych,
-
przeciwdziałanie i eliminacja bezdomności,
-
dostęp do opieki zdrowotnej i usług socjalnych o wysokiej jakości – niezależnie od poziomu dochodów,
-
sytuacja osób przewlekle chorych,
-
gwarancja minimalnego dochodu, działania zmniejszające zadłużenie oraz dostęp do usług finansowych i mikrokredytów.
W zakresie emerytur („zapewnienie
odpowiednich i trwałych systemów emerytalnych”) krajowe strategie
emerytalne przedstawiono w poprzednim roku. W 2006 r. konieczne
jest tylko ich dopracowanie. Zagadnieniami przewodnimi mogą
być:
-
zapewnienie dochodu umożliwiającego osobom w wieku emerytalnym godne życie, zapobiegającego ich marginalizacji,
-
systemy emerytalne zapewniające odpowiednie ubezpieczenie również tym osobom, które są zatrudnione na podstawie nowych rodzajów stosunku pracy lub pracują na własny rachunek,
-
wsparcie indywidualnych planów emerytalnych.
W zakresie opieki zdrowotnej i
długoterminowej („zapewnienie dostępnej, trwałej i
charakteryzującej się wysoką jakością opieki zdrowotnej i opieki
długoterminowej”) państwa członkowskie będą po raz pierwszy
opracowywać plany krajowe. Komitet pragnie podkreślić, że usługi w
zakresie opieki zdrowotnej i długoterminowej, charakteryzujące się
wysoką jakością i odpowiadające stanowi wiedzy technicznej, powinny
być dostępne dla wszystkich. W celu zapewnienia trwałego
finansowania obydwu wspomnianych rodzajów opieki państwa
członkowskie powinny podjąć niezbędne działania w zakresie
profilaktyki. Wśród zagadnień priorytetowych ujętych w krajowych
planach działania znaleźć by się mogły:
-
profilaktyka zdrowotna, zarówno o charakterze medycznym jak i pozamedycznym,
-
opieka zdrowotna w miejscu pracy dla wszystkich, w celu zapobiegania zwłaszcza chorobom psychicznym i fizycznym, a co za tym idzie celem umożliwienia przedłużania okresu aktywności zawodowej,
-
współpraca między zakładami opieki społecznej a zakładami opieki zdrowotnej,
-
relacje pomiędzy zakładami opieki a producentami towarów i usługodawcami dla tego sektora,
-
działania wspierające osoby wymagające pomocy,
-
standardy jakości,
-
kształcenie i szkolenia dla pracowników opieki zdrowotnej i opieki społecznej, z myślą o utrzymaniu obecnych i pozyskiwaniu nowych kadr,
-
prawa pacjentów,
-
zapewnienie opieki domowej.
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ngo.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody Redakcji portalu.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.