Publicystyka - ngo.pl

EKES jest zdania, że Europa, bardziej niż
kiedykolwiek, potrzebuje trwałego zaangażowania młodych ludzi.
Jeżeli Unia Europejska ma cokolwiek znaczyć dla młodych ludzi, musi
ona odgrywać istotną rolę w ich życiu i wyraźnie interesować się
ich potrzebami oraz odpowiadać na nie. Sukces Paktu zależy od
zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron, w pierwszym
rzędzie organizacji młodzieżowych, władz regionalnych i lokalnych
oraz partnerów społecznych. Państwa Członkowskie i instytucje
europejskie muszą zapewnić niezbędne środki, instrumenty wsparcia
oraz mechanizmy ułatwiające młodym ludziom zaangażowanie się w
podejmowanie decyzji i działań wpływających na ich życie.

Wśród wytycznych odnośnie zatrudnienia,
zawierających niektóre kierunki działania Paktu, EKES zwraca
szczególną uwagę na trzy z nich: nr 18 – dotycząca budowy ścieżek
zatrudnienia dla młodych ludzi i zmniejszenia bezrobocia młodzieży,
lepsze godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz zapewnienie
instytucji opieki nad dziećmi; nr 23 – poświęcona zmniejszeniu
liczby uczniów przedwcześnie kończących szkołę i zwiększenie
dostępu do początkowego kształcenia zawodowego oraz szkolnictwa
średniego i wyższego, włączając w to praktyki zawodowe i szkolenia
w zakresie przedsiębiorczości oraz nr 24 – obejmująca rozszerzenie
podaży narzędzi edukacyjnych i szkoleniowych, opracowywanie ram
działań w celu wspomagania przejrzystości kwalifikacji, ich
skutecznego uznawania i zatwierdzania edukacji niesformalizowanej i
nieformalnej.

EKES wyraża nadzieję, że Pakt będzie stanowić
podstawę do zwiększenia partnerskiej współpracy między decydentami
a młodzieżą, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym.

Zaangażowanie młodzieży

Zaangażowanie młodzieży musi być punktem wyjścia
wszelkich działań. EKES przyjmuje z zadowoleniem rozwiązania mające
na celu konsultacje z młodzieżą na szczeblu europejskim, zwłaszcza
poprzez zorganizowanie młodzieżowych „Stanów Generalnych”
(parlamentów młodzieży) w 2005 r., ale żałuje, że opracowane
dokumenty nie przedstawiają konkretnych zaleceń dotyczących metod
zaangażowania i uczestnictwa młodzieży i organizacji młodzieżowych
na szczeblu poszczególnych Państw Członkowskich.

EKES podkreśla znaczenie aktywnego udziału i
niezależności młodych ludzi, nie tylko na rynku pracy, ale w życiu
społecznym w ogóle.

Młodzież w partnerstwie lizbońskim na rzecz wzrostu i zatrudnienia

EKES z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Pakt
kieruje szczególną uwagę na kwestię zatrudnienia młodych ludzi.
Ponadto, o ile powodzenie strategii lizbońskiej jest ważne dla
młodych ludzi, tak samo młodzi ludzie są ważni dla powodzenia
strategii lizbońskiej. Inwestowanie w młodzież jest niezbędnym
elementem osiągnięcia wyższego wzrostu i poziomu zatrudnienia,
trwałej innowacyjności i większej przedsiębiorczości. Zaangażowanie
młodych ludzi w strategię lizbońską oraz ich poczucie
współodpowiedzialności za nią i za osiągnięcie jej celów są
warunkiem jej powodzenia.

Zdaniem EKES należy także podjąć wszelkie
możliwe działania na rzecz zwalczania bezrobocia, gdyż jego
niedopuszczalnie wysoki poziom stanowi realne zagrożenie dla
spójności społeczeństw. Stopa bezrobocia wśród młodzieży w Europie
jest średnio dwa razy wyższa od ogólnej stopy bezrobocia. Ryzyko
wykluczenia społecznego jest jeszcze wyższe dla młodzieży
pochodzącej ze środowisk o gorszym położeniu i z mniejszości
narodowych, dla młodych imigrantów, niepełnosprawnych i kobiet.
EKES uważa, że aby dostęp do rynku pracy stał się realną
możliwością dla każdego młodego człowieka, należy położyć większy
nacisk na odpowiednie kształcenie zawodowe, edukację, praktyki
zawodowe i stworzenie młodym ludziom możliwości spełnienia się w
życiu zawodowym i osobistym oraz zdobycia umiejętności przydatnych
w życiu.

Europejski Pakt na rzecz Młodzieży

EKES uważa, że należy zmobilizować rządy Państw
Członkowskich, aby przełożyły cele Paktu na wymierne liczby i
wyznaczyły wartości docelowe w krajowych programach reform. Te cele
i wartości docelowe muszą odnosić się nie tylko do wyzwań, jakie
stoją przed młodymi ludźmi w określonych dziedzinach, lecz dotyczyć
także innych kwestii, które mają istotny, choć niebezpośredni wpływ
na osiągnięcie tych celów. Główne miejsce zajmują tu zagadnienia
mieszkaniowe oraz polityka rodzinna wobec młodych rodziców.

EKES prosi Państwa Członkowskie o rozpatrzenie
włączenia do krajowych programów reform strategii lizbońskiej
następujących zadań:

• Wyznaczenie celów związanych z ograniczeniem liczby bezrobotnych młodych ludzi o co najmniej 50% w okresie 2006 - 2010 (obecnie w Unii Europejskiej bezrobotnych jest 17,9% młodzieży w wieku poniżej 25 lat).
• Wprowadzenie środków mających na celu integrację społeczną młodzieży, a zwłaszcza rozwiązanie problemu młodych ludzi, którzy się nie kształcą, nie pracują i nie są zarejestrowani jako bezrobotni.
• Wyznaczenie celu zmniejszenia różnic dostępu do kształcenia zawodowego i technicznego pomiędzy dziewczętami i chłopcami oraz zmniejszenia różnic w wysokości uposażenia w chwili przyjęcia do pracy.
• Zmniejszenie o połowę liczby osób przedwcześnie opuszczających szkołę w latach 2006 – 2010 i propagowanie staży zawodowych w przedsiębiorstwach.
• Promowanie znajomości języków obcych jako środka do poprawy szans edukacyjnych i na rynku pracy, a także mobilności młodych ludzi.
• Wspieranie przedsiębiorczości młodych poprzez udzielanie wsparcia technicznego i finansowego oraz ograniczanie do minimum wymogów biurokratycznych dotyczących zakładania własnych przedsiębiorstw, przejmowania ich lub przekazywania.
• Wspieranie powszechnego regulowanego i kontrolowanego systemu edukacji małych dzieci i opieki nad nimi, zgodnego z przyjętymi standardami.
• Zapewnianie dodatkowego wsparcia rodzinom znajdującym się w gorszym położeniu.

EKES zachęca Komisję Europejską do dalszych prac
nad instrumentem uznawania pracy wykonywanej przez młodzież i
oczekuje na włączenie inicjatyw dotyczących „paszportu
młodzieżowego Youthpass”. Jednakże EKES jest zdania, że sam
„Youthpass” nie stanowi wystarczającego działania w uznaniu pracy
wykonywanej przez młodzież. Zaleca więc, aby Komisja wraz z
organizacjami pracodawców, pracowników, przedstawicieli systemu
edukacji formalnej i odpowiednimi organizacjami pozarządowymi
opracowała zróżnicowaną metodologię, które podniesie świadomość
znaczenia pracy młodych dla ich rozwoju oraz umiejętności, wartości
i postaw, jakie zyskują poprzez aktywne działanie w organizacjach
młodzieżowych.

EKES wzywa, aby bardziej uwzględnić sytuację
młodzieży mieszkającej na obszarach wiejskich i w ubogich rejonach
miejskich. Należy wprowadzić specjalne rozwiązania mające na celu
zapewnienie młodym ludziom z pewnych obszarów możliwości pełnego
korzystania z szans i podejmowania własnych wyborów w życiu.

Komitet uważa, że Państwa Członkowskie muszą zwiększyć wysiłki na rzecz zwalczania problemu ubóstwa dzieci. Podjęcie tego wyzwania będzie wymagało szeroko zakrojonego, trwałego programu działań, dysponującego wszystkimi koniecznymi środkami i dostosowanego do wielowymiarowego charakteru ubóstwa dzieci. Ubóstwo ma silny wpływ na dzieci w wielu kwestiach, jak np. zdrowie, edukacja, czy nawet przyszłe „życiowe szanse” na wyrwanie się z zaklętego kręgu biedy. Państwa Członkowskie powinny jak najszybciej wdrożyć odpowiednie polityki dotyczące pełnego zakresu tych kwestii.

Aktywne obywatelstwo młodzieży

EKES pochwala zaakcentowanie przez Komisję
aktywnego obywatelstwa młodzieży, mimo że został on wykluczony z
Europejskiego Paktu. EKES przyznaje słuszność Komisji, która
proponuje utrzymanie i konsolidację czterech celów, tj.:
uczestnictwo; informacja; działania w ramach wolontariatu i
znajomość zagadnień młodzieży.

EKES jest świadomy faktu, że Państwa
Członkowskie mają złożyć sprawozdania z realizacji wspólnych celów
dotyczących uczestnictwa i informacji do końca 2005 r., a
następnie, w 2006 r., sprawozdania z działań wolontariatu i lepszej
znajomości zagadnień młodzieżowych. EKES wzywa jednak do wzmożonej
współpracy i podkreśla wartość włączenia wszystkich
zainteresowanych stron, a zwłaszcza młodzieży i jej organizacji, w
proces tworzenia krajowych sprawozdań z postępów. Ważne jest też,
aby, w trosce o przejrzystość, sprawozdania te były tworzone
publicznie lub przynajmniej były dostępne publicznie w momencie
złożenia. Także organizacje pozarządowe powinny otrzymać zachętę
oraz wsparcie finansowe do stworzenia własnej oceny procesu.

Młodzieżowe organizacje pozarządowe powinny
otrzymywać odpowiednie wsparcie finansowe, uznanie i środki
umożliwiające im autentyczne uczestnictwo w procesach decyzyjnych i
w życiu społecznym na wszystkich szczeblach.

EKES stwierdza z rozczarowaniem, że Komisja
wyróżniła jako główną rolę wolontariuszy w społeczeństwie ich
działalność podczas klęsk żywiołowych. Choć jest to cenna
działalność, EKES sądzi, że Komisja i Państwa Członkowskie powinny
docenić i podkreślić trwałą rolę codziennej działalności
wolontariuszy w różnych organizacjach pozarządowych na szczeblu
lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. W szczególności
Komitet wzywa Państwa Członkowskie do wspierania działalności
wolontariuszy, zwłaszcza poprzez odpowiednie polityki fiskalne,
wiedząc, że działalność w ramach wolontariatu nie tylko spełnia
potrzeby psychologiczne i etyczne młodych ludzi, ale umożliwia też
prowadzenie niezliczonych działań w ramach opieki i pomocy
społecznej, bądź też obniżenie kosztów tych działań.

EKES wspiera także pogląd Komisji, zgodnie z
którym projekty zachęcające młodych ludzi do aktywności i
obywatelskiego zaangażowania, których celem jest pomoc w rozwoju
ich zdolności, powinno się opracowywać na szczeblu lokalnym,
regionalnym, krajowym i europejskim w ramach różnych programów
europejskich. Jednakże, podczas gdy wiele programów można byłoby
rzeczywiście wykorzystać do tego celu, istnieje potrzeba promowania
wykorzystania tych programów przez i dla młodych ludzi i
organizacji młodzieżowych i uczynienia tychże programów bardziej
przyjaznymi dla młodzieży. Wykorzystanie innych programów,
zwłaszcza Europejskiego Funduszu Społecznego i funduszy
strukturalnych, stwarza do tego świetną okazję. Różne projekty
realizowane w celu poprawy warunków życia lub zatrudnienia młodych
ludzi są często zbyt małe, aby mogły otrzymać wsparcie z tych
środków. Dlatego też Komisja i Państwa Członkowskie powinny
współpracować z organizacjami młodzieżowymi na rzecz ułatwienia
skorzystania ze wspólnotowych programów finansowania w interesie
młodych ludzi w Europie.

EKES jest przekonany, że programem o
największych możliwościach wzmocnienia osobowego i społecznego
rozwoju młodych ludzi i promowania aktywnego obywatelstwa jest
Europejski Program na rzecz Młodzieży. EKES, mając na uwadze
rozszerzenie programu i wzrost liczby młodych ludzi pragnących z
niego skorzystać, zdecydowanie domaga się od Rady wsparcia wniosku
o wzrost finansowania tego programu do wysokości 1,2 mld euro.
Ponadto EKES stoi na stanowisku, że w sprawie wdrażania programu
należy regularnie zasięgać opinii młodych ludzi, europejskich
organizacji młodzieżowych i Europejskiego Forum Młodzieży.

Włączanie wymiaru młodzieżowego do innych polityk

EKES popiera wniosek Komisji, aby skoncentrować
się na obszarach polityk określonych w Europejskim Pakcie na rzecz
Młodzieży. Opracowywanie polityki z zastosowaniem koncepcji
horyzontalnej zapewni lepiej skoordynowaną i skuteczną strategię.
Państwa Członkowskie regularnie konsultują się ze związkami
zawodowymi i organizacjami pracodawców podczas opracowywania takich
polityk, jak np. wytycznych dotyczących zatrudnienia. W analogiczny
sposób powinny konsultować się one z młodzieżą i jej organizacjami
podczas opracowywania polityk jej dotyczących.