Publicystyka - ngo.pl

W komunikacie KE adresowanym do Rady oraz Parlamentu Europejskiego Komisja przedstawia swoją wizję Unii Europejskiej i planowanie budżetu na okres 2007-2013, w której proponuje trzy zasadnicze priorytety:
 - zrównoważony rozwój: wzrost, spójność i zatrudnienie.
W 2000 r. w Lizbonie szefowie państw i rządów uchwalili program mający na celu zbudowanie Europy, która stanie się "najbardziej konkurencyjną i dynamiczną w świecie gospodarką opartą na wiedzy, zdolną do trwałego wzrostu gospodarczego połączonego z jakościową i ilościową poprawą zatrudnienia oraz większą spójnością społeczną". Komisja sądzi, że należy ożywić ten proces a takie cele jak wzrost i konkurencyjność powinny być zasadniczymi priorytetami polityk regionalnych i polityk spójności, ze szczególnym naciskiem na wsparcie regionów opóźnionych w rozwoju. W swoich propozycjach Komisja ponadto wyraźnie zwraca uwagę na reformę wspólnej polityki rolnej. Reforma ta radykalnie przeorientuje politykę rolną UE w kierunku rozwoju zrównoważonego, znosząc układ połączeń między dopłatami a produkcją. Przyszła polityka rozwoju wsi, zreorganizowana do postaci jednego instrumentu, przyczyni się do wzrostu konkurencyjności rolnictwa oraz do postępu w dziedzinach środowiska i różnorodności wiejskiego krajobrazu. Dzięki częściowemu przeniesieniu środków finansowych pochodzących z dopłat bezpośrednich dla rolników uzyska ona dodatkowe fundusze na pokrycie programów rozwoju wsi.
 - interesy obywateli
Od podpisania Traktatu Amsterdamskiego większość polityk w dziedzinie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości została przeniesiona na poziom wspólnotowy. Dzisiaj wszyscy przyznają, że środkami podejmowanymi wyłącznie na poziomie krajowym nie da się już satysfakcjonująco wypełniać zadań, które stawia problem imigracji i azylu oraz walka z przestępczością i terroryzmem. To samo odnosi się do zapobiegania katastrofom naturalnym, kryzysom sanitarnym i ekologicznym, dostępu do usług publicznych oraz spraw dotyczących zdrowia i konsumentów.  
 wzmocnienie roli Unii jako światowego partnera
Rozszerzona Unia powinna odgrywać bardziej doniosłą rolę, zarówno jako lider regionalny, jak i partner globalny.

Aby podjąć opisane powyżej wyzwanie polegające na opracowaniu
wiarygodnego projektu politycznego, trzeba dysponować środkami umożliwiającymi jego realizację.
Komisja obliczyła dla okresu, o którym mowa, średni poziom wydatków w wysokości 1,14 %. Trzeba
będzie ponownie znacząco wyważyć budżet w celu wsparcia nowych priorytetów. Najpierw poziom
wydatków wzrośnie na skutek rozszerzenia Unii, ale w końcowym etapie tego okresu będzie on zbliżony
do swojego poziomu początkowego. Wysokość planowanych wydatków pozostanie poniżej obecnego pułapu
wynoszącego 1,24% DNB.

EKES zgadza się ze stanowiskiem Komisji Europejskiej w sprawie
zrównoważonego rozwoju. EKES przypomina w tym miejscu swój pogląd, iż w celu osiągnięcia
zrównoważonego rozwoju należy koniecznie i pilnie przeznaczyć na ten cel znaczniejsze środki
finansowe niż te, które przekazuje się obecnie czy też przewiduje w perspektywach finansowych na
lata 2007-2013.

KE w swoim dokumencie stawia problem - jak organizować współpracę
międzyregionalną i jakie procedury stosować dla jej wspierania. Propozycja KE zakłada zniesienie
"uzupełnienia programów", jak również same Podstawy Wsparcia Wspólnoty, i zastąpić je równoważnym
strategicznym tekstem o spójności. KE proponuje także ustalenie trzech lub czterech priorytetów
charakterystycznych dla każdego państwa oraz jeden wspólny - reformę administracyjną. Zdaniem EKES
propozycja, by zmodyfikować metodę kontroli zarządzania budżetem, ma wybitne znaczenie: zamiast
dokonywać kontroli każdego pojedynczego projektu, warto uprzednio zawrzeć "pakt zaufania"
określający zasady zarządzania. To oznacza, że procedura kontroli powinna odbywać się w jednolitych
ramach, które byłyby zaakceptowane przez wszystkie zainteresowane instancje.

EKES uważa za niezbędne natychmiastowe uelastycznienie perspektyw
budżetowych. Możliwość przedłużenia o jeden rok terminu wypłaty zobowiązań podjętych w ramach
funduszy strukturalnych (zmiana zasady z n+2 na n+3) pozwoliłaby użyć i wykorzystać dostępne kwoty
w sposób bardziej zrównoważony i wolny od presji czasu, co wydaje się rozsądniejsze i
skuteczniejsze.

EKES jest zdania, iż należy bardzo dokładnie rozważyć nie tylko górny
pułap budżetu europejskiego, ale również prognozy tego budżetu. W rzeczywistości opiera się on na
dochodzie wspólnotowym brutto, który można szacować tylko na podstawie roboczych hipotez
dotyczących wzrostu gospodarczego, kursu euro względem dolara, cen ropy brutto itd. EKES zaleca
więc Komisji Europejskiej opracowanie alternatywnych scenariuszy na podstawie hipotez
pesymistycznych i optymistycznych, tak aby określić przedział, w którym zawrą się budżety roczne w
okresie 2007-2013.

EKES uważa, że problem pogodzenia ze sobą dwóch parametrów: kosztu
ambitnych celów politycznych i dostępnych zasobów finansowych, można rozwiązać określając, w jakim
stopniu dostępne środki są wystarczające do osiągnięcia wytyczonych celów.

W takim stopniu, w jakim cele te uważane są za konieczne do
skutecznego budowania wspólnej przyszłości Europy, problematyczne wydaje się "rozwadnianie" ich w
jakikolwiek sposób. W tym sensie niełatwo jest zaakceptować ani w pełni zrozumieć próbę Komisji Europejskiej ponownego zdefiniowania niezbędnych punktów równowagi, gdyż oczywistą konsekwencją takiego postępowania jest osłabienie potencjalnych rezultatów jej celów politycznych .

W rezultacie tekst Komisji podkreśla także, że "biorąc pod uwagę asymetryczny skutek jaki rozszerzenie Unii będzie miało na budżet wspólnotowy, zachowanie acquis communautaire wymaga od niej zwiększenia wysiłku finansowego". Ta uwaga, sformułowana w elegancki sposób, nie pozostawia żadnej wątpliwości co do niemożności, nie tylko wzbogacenia, ale po prostu do utrzymania acquis communautaire w przypadku nie zwiększenia zasobów.

EKES jest zdania, że należy zwrócić uwagę na absurdalną sytuację,
kiedy to ambicje wobec Europy wzrastają, a dostępne środki są redukowane.

Na podstawie tych uwag, EKES uważa, że należy przekroczyć rezerwy
Komisji i opowiadać się za zwiększeniem własnych zasobów budżetu wspólnotowego na nowy okres
programowania 2007-2013 ponad obowiązujące aktualnie ramy budżetowe, do maksymalnej wysokości 1,30%
PKB.

EKES podkreśla także, że jeśli chodzi o gospodarkę państw, które są
płatnikami netto do budżetu wspólnotowego, część zasobów oddanych do dyspozycji drogą funduszy
strukturalnych, wraca do niego dzięki wywozowi. W konsekwencji, znacząca część funduszy, które
zostaną uruchomione na rzecz rozwoju 10 nowych państw, wróci również do państw, które są płatnikami
netto do budżetu wspólnotowego (rynek wyposażenia technologicznego i elektrycznego, świadczenie
specjalistycznych usług, przekazywanie umiejętności, itd.). Ten aspekt dossier nie może być
pominięty w perspektywie tworzenia nowego budżetu wspólnotowego.

EKES popiera całkowicie uwagi Komisji na temat konsekwencji nabycia
prawa obywatela Europy. Istotnie, korzyści, które się wiążą z tym faktem, nie mogą ograniczać się
do wolności rynku : równolegle do wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa, należy także zapewnić
dostęp do podstawowych usług należnych wspólnocie.

EKES podnosi także kwestię, że ani tekst Komunikatu KE, ani trzecie
sprawozdanie na temat spójności gospodarczej i społecznej, nie poruszają kwestii wolnego przepływu
pracowników z dziesięciu nowych Państw Członkowskich na rynki pracy obecnych piętnastu państw i
kwestii zastosowania dwu-, pięcio-, lub siedmioletniego okresu przejściowego. W tym zakresie,
należy postawić pytanie w jakim stopniu restrykcje dotyczące zatrudnienia w Krajach Piętnastki,
narzucone pracownikom z dziesięciu nowych państw przystępujących do Unii zaciążą na zasięg rozwoju
gospodarczego i społecznego, który powinien u nich nastąpić.

EKES popiera sugestię Komisji aby uzgodnić okres programowania
budżetowego z trwaniem mandatu europejskich organów instytucyjnych (Parlament, Komisja).

EKES wyraża zadowolenie z zapisu perspektyw finansowych w Konstytucji.
Ten fakt przyczyni się do zwiększenia stabilności ram budżetowych UE.

EKES obawia się, aby zachowanie zasady jednomyślności nie spowodowało
poważnego kryzysu konstytucyjnego w Unii, a także obniżenie ambicji politycznych Unii.

EKES popiera wniosek, który miałby uczynić z Parlamentu Europejskiego
główną instancję do spraw budżetu wspólnotowego, co polegałoby na przyjęciu całkowitej
odpowiedzialności za budżet, zarówno w dziale obowiązkowym jak i nieobowiązkowym.