Publicystyka - ngo.pl

Ósme Światowe Forum Ekonomii Społecznej odbyło się w tym roku w lipcu, w Mediolanie. Pierwszym przedsiębiorstwem społecznym, które miało szansę zaprezentować się międzynarodowej publiczności było hiSbe.

To supermarket, którego nazwa pochodzi od „How it should be“ czyli „jak to być powinno“. Założycielkami hiSbe są siostry Ruth and Amy Anslow oraz ich przyjaciel Jack z Brighton w Wielkiej Brytanii.

Formalnie hiSbe ma status CIC czyli Community Interest Company, co w praktyce sprowadza się do tego, że wszystkie przychody firmy inwestowane są w jej społecznę misję, z korzyścią dla lokalnej społeczności. Misją hiSbe jest przedefiniowanie zasad ,funkcjonowania wielkopowierzchniowych sklepów. – W tej chwili supermarkety w Wielkiej Brytanii mają tak dużą władzę, że zmuszają społeczeństwo,ponoszenia kosztów prowadzenia ich biznesu. To oznacza m.in. przemysłową produkcję żywności, intensywne uprawy, tanią siłę roboczą i tanie paliwo. Prowadzi to do marnotrawstwa, niewydajności, dewaluacjiwartości pracyi systematyczną eliminację brytyjskich rolników z rynku.

Co gorsze obecny system zawodzi swoich klientów sprawiając, że wysokoprzetwarzana, złej jakości żywność staje się normą. – mówią w swojej prezentacji Ruth i Amy. W HiSbe jest inaczej. Dobro pracowników i klientów to priorytet, podobnie jak promocja żywności produkowanej w zrównoważony sposób. HiSbe Food CIC to sieć niezależnych lokalnych supermarketów. Pierwszy z nich otwarto w grudniu 2013 w jednej z mniej zamożnych dzielnic miasta –Brighton.. HiSbe sprzedaje produkty potrzebne przeciętnej brytyjskiej rodzinie. Jakość, sposób i miejsce i wytwarzania liczą się tupodobnie jak dobra cena.

Ruth, Amy i Jack pracowali nad modelem biznesowym trzy lata. Pieniądze na założenie firmy, czyli 200 tysięcy funtów zebrali dzięki crowdfundingowi i sprzedarzy bonów. Od momentu powstania hiSbe, obroty firmy wyniosły półtora miliona funtów. Co tydzień przez główny sklep w Brighton przewija się 2700 osób. Supermarket przyszłości zaopatrywany jest przez 80 lokalnych dostawców, a pracuje w nim 15 osób. Wszyscyzarabiają powyżej living wagei, czyli minimalnej kwoty, jaka wg statystyk potrzebna jest do przeżycia w danym mieście. HiSbe planuje w ciągu najbliższych 30 lat stworzyć sieć lokalnych supermarketów w całym kraju i w ten sposób całkowicie zmienić także krajowy przemysł żywieniowy.

W kwietniu 2015roku nagrody dla Przedsiębiorczości Społecznej przyznała już po raz kolejny Skoll Foundation. Jedno z głównych wyróżnień otrzymała Safeena Husain, założycielka indyjskiej organizacji Educate Girls . Działa w marginalizowanych społecznościach wiejskich, w partnerstwie ze szkołami publicznymi, gdzie przeprowadza szkolenia dla lokalnych liderek, by poszerzyć dostęp do edukacji dla dziewcząt.

Od 2007 roku Educate Girls urosło z obejmującego 50 szkół programu pilotażowego do adoptowalnej na szeroką skalę akcji obejmującej milion dzieci i 7 500 szkół.

W katalońskiej Barcelonie, w październiku 2015 roku powstał Sindicato Popular de Vendedores Ambulantes de Barcelona. To pierwszy w historii Europy,a może i świata. syndykat tzw. manteros. Jest on kolejnym dowodem, jak istotną rolę odgrywa ekonomia społeczna w budowaniu mostów między formalną i nieformalną strefą gospodarki.

Manteros to znani barcelońscy uliczni sprzedawcy, zazwyczaj nielegalni imigranci z krajów afrykańskich, którzy na ulicach miasta handlują tanimi gadżetami. W stolicy Katalonii jest ich około 400, chociaż dokładnej liczby nikt nigdy nie pozna, bo wielu z manteros nie posiada dowodów potwierdzających tożsamości prócz ojczystego języka. „Legalni“ imigranci spotykają się z rasizmem i ostracyzmem społecznym. Ci, nie zarejestrowani w urzędach i pozbawieni prawa do legalnej pracy często bywają ofiarami brutalności policji i bezduszności systemu państwowego. Barcelońską codziennością są policyjne „łapanki“ uciekających w popłochu czarnoskórych chłopaków, z przewieszonymi przez ramię gigantycznymi worami pełnymi podróbek Chanel czy Gucci.

Syndykat powstał we współpracy z władzami miasta. Ma ułatwić nie tylko pracę, ale rozwiązać problemy związane ze statusem nielegalnego imigranta: sprzeciwiać się aktom agresji ze strony policji lub negocjować przestrzeń miejską, w której mogą bez obawy sprzedawać swoje produkty. Z formalnego punktu widzenia syndykat jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ mogą do niego należeć także „nielegalni“ manteros. Syndykat jest czymś w rodzaju związków zawodowych, które reprezentują interesy całej grupy zawodowej, a nie tylko aktualnie zatrudnionych osób.

Innym innowacyjnym rozwiązaniem tego samego gatunku jest barcelońska kooperatywa AlenCoop. Tworzą ją imigranci, którzy do tej pory zajmowali się zbieraniem złomu na ulicach miasta. W swojej firmie, za darmo i w dogodnych godzinach odbierają od mieszkańców miasta metalowe odpady, które potem sprzedają w puntach skupu. Do transportowania złomu używają rowerów bagażowych. Co ważne – ta firma również powstała we współpracy z władzami miasta. Jeśli chodzi o kwestie przedsiębiorczości społecznej projekt wspierał opisywany już na łamach ES LabCoop. AlenCoop działa od 2015 roku, na początku pracowało w niej 15 osób, a rejon działania ograniczał się przede wszystkim do dzielnicy Sant Marti. W tym roku przyjętych zostanie prawdopodobnie kolejnych 15 osób i firma rozszerzy obszar działania.

Promowane i doceniane są przedsiębiorstwa społeczne, których skuteczność – jak wypadku Educate Girls – jest imponująca. Inne przedsiębiorstwa, o których głośno to pionierzy, firmy ambitne i nowoczesne, które jak HiSbe mają odwagę zmieiać to co wydawałoby się nie do zmienienia. Trzecią kategorią są firmy, które jak Sindicato Popular de Vendedores Ambulantes de Barcelona albo AlenCoop odpowiadają na najbardziej palące w danym momencie problemy społeczne – w tym wypadku problem asymilacji legalnych i nielegalnych imigrantów.

Foto: www.jisc.ac.uk na licencji CC BY-NC-ND