Publicystyka - ngo.pl

Zmiana społeczna to proces, w którym zachodzą istotne przekształcenia w strukturach społecznych, postawach, wartościach czy funkcjonowaniu społeczności. Nie jest to zjawisko ograniczone jedynie do obszaru politycznego czy gospodarczego, ale obejmuje szeroki wachlarz aspektów życia społecznego. Jest to dążenie do poprawy warunków życia, eliminacji nierówności, podniesienia świadomości społecznej, edukacji, ochrony środowiska i innych celów mających na celu dobro społeczne.

Warto zwrócić uwagę, że zmiana społeczna nie zawsze musi być wielką, głośną akcją, która obiegnie media i stanie się tematem narodowej dyskusji. Zmiana ta może mieć miejsce na niewielką skalę, w lokalnym (szkolnym) otoczeniu, w którym żyją (uczestniczą) dzieci. Nawet najmłodsi członkowie społeczności, tacy jak uczniowie i uczennice szkół podstawowych, mogą być agentami i liderami takiej zmiany.

Dzieci, zarówno w swojej grupie, klasie, szkole, jak i w miejscowości, w której mieszkają, posiadają potencjał, aby wprowadzić pozytywne zmiany. Mogą to być drobne inicjatywy, takie jak sprzątanie swojego otoczenia, sadzenie drzew, prowadzenie zbiórek na cele charytatywne czy organizowanie akcji edukacyjnych.

Kluczowe jest to, że te zmiany wpływają na ich najbliższe środowisko i wspólnotę lokalną. Dzieci mogą inspirować swoich kolegów, nauczycieli, rodziców i mieszkańców swojej miejscowości do podejmowania aktywności na rzecz dobra wspólnego. Mogą pokazać, że nawet małe gesty i działania, kiedy podejmowane wspólnie, mają moc przekształcania otaczającego nas świata.

To właśnie w takim kontekście Program PROJEKTOR stawia na edukację i współpracę dzieci i młodzieży ze studentami. W ten sposób uczy ich, że są oni ważnymi uczestnikami społeczności i mogą mieć realny wpływ na swoje otoczenie. To jest początek procesu, który może prowadzić do większych, pozytywnych zmian społecznych, rozprzestrzeniających się od lokalnej społeczności do większej skali.

Sprawczość to zdolność do samodzielnego działania, podejmowania decyzji i wpływania na otaczający świat. Jest to umiejętność inicjowania działań, podejmowania wyzwań, poszukiwania rozwiązań problemów oraz podejmowania aktywności z zamiarem osiągnięcia konkretnego celu. Osoby sprawcze to te, które nie czekają na innych, ale same podejmują inicjatywę i aktywnie uczestniczą w życiu społecznym.

Sprawczość jest niezwykle ważna, ponieważ pozwala jednostkom na wprowadzanie pozytywnych zmian w swoim otoczeniu. Osoby, które przejawiają sprawczość, wpływają na rozwój społeczności, angażując się w działania mające na celu poprawę warunków życia, edukację, ochronę środowiska, świadome korzystanie z nowych technologii czy walkę z nierównościami społecznymi.

Dzieci również posiadają w sobie potencjał sprawczości. Niewątpliwie posiadają w sobie ogromny potencjał, który obejmuje ciekawość świata, twórcze pomysły, zdolności do empatii oraz współpracy. Jednakże, warto zrozumieć, że w rzeczywistości dzieci często doświadczają trudności związanych z nieśmiałością, obawami przed oceną czy brakiem pewności siebie. To naturalne elementy procesu ich rozwoju. Warto podkreślić, że oddanie dzieciom sprawczości, przy jednoczesnym wsparciu, może pomóc im przezwyciężyć te trudności i wydobyć na powierzchnię ich ukryty potencjał. To kluczowy krok w procesie odkrywania i rozwijania wartościowych aspektów, jakie tkwią w każdym dziecku.

To ważne, ponieważ dzieci stanowią przyszłość społeczeństwa. Dając im możliwość przejęcia inicjatywy i wpłynięcia na swoje otoczenie, uczymy je odpowiedzialności, współpracy, empatii i zrozumienia różnych perspektyw. To umożliwia budowanie lepszego i bardziej zrównoważonego społeczeństwa.

Poprzez Program PROJEKTOR, dzieci uczą się, że są aktywnymi uczestnikami społeczeństwa, którzy mogą mieć wpływ na swoją lokalną społeczność. Dzięki współpracy ze studentami, dzieci zdobywają wiedzę i umiejętności potrzebne do zidentyfikowania problemów społecznych oraz tworzenia rozwiązań. Daje im to poczucie sprawczości i przekonanie, że ich głos ma znaczenie i może wywołać pozytywne zmiany.

Oddanie dzieciom sprawczości to inwestycja w przyszłość, która pozwoli na wychowanie nowego pokolenia liderów, aktywnych obywateli i odpowiedzialnych członków społeczeństwa, którzy będą kształtować lepszy i bardziej zrównoważony świat.

Dzieci w procesie zmiany społecznej potrzebują wsparcia i mądrości zarówno ze strony dorosłych, jak i młodszych, doświadczonych partnerów. Mądrzy dorośli, tacy jak rodzice i nauczyciele, odgrywają kluczową rolę jako przewodnicy i mentorzy. Są to osoby, które swoją wiedzą, doświadczeniem i zrozumieniem mogą otwierać dzieciom możliwości, inspirować je do działań oraz wspierać w procesie zmiany.

Rodzice, jako pierwsi i najbliżsi opiekunowie, mają znaczący wpływ na kształtowanie postaw i wartości dzieci. Ich wsparcie, zrozumienie i otwartość na rozmowę pozwalają dziecku czuć się akceptowanym i zmotywowanym do angażowania się w zmianę społeczną.

Nauczyciele odgrywają niezwykle istotną rolę w rozwoju dzieci, zarówno podczas lekcji, jak i wychowania poza szkołą. To właśnie oni kształtują umiejętności społeczne, kreatywność i świadomość społeczną młodych ludzi, zachęcając ich do pozytywnego wpływania na swoje otoczenie.

Jednak warto zauważyć, że nie zawsze wszyscy rodzice czy nauczyciele są świadomi ważności zmian społecznych czy sami aktywnie przekazują te wartości dzieciom.W przypadku Programu PROJEKTOR to młodzi dorośli, tacy jak studenci, stanowią inspirujący model dla dzieci w kontekście zmiany społecznej. Ich bliskość wiekowa oraz świeże doświadczenia z etapu młodzieńczego pozwalają na lepsze zrozumienie perspektywy dzieci i dostosowanie się do ich potrzeb.

Program PROJEKTOR wykorzystuje tę synergiczną relację między młodymi dorosłymi a dziećmi. Studenci, którzy są niewiele starsi od uczestniczących w programie dzieci, stanowią dostępne i bliskie wzorce, z którymi dzieci mogą się identyfikować. Ta relacja ułatwia komunikację, zrozumienie oraz wspólną pracę nad projektami społecznymi.

Dzieci, chętniej dzieląc się swoimi problemami i pomysłami z młodszymi dorosłymi, czują większą swobodę i poczucie zaufania. To z kolei sprzyja bardziej efektywnej współpracy i prowadzi do tworzenia bardziej zrównoważonych i dopasowanych do lokalnych potrzeb rozwiązań społecznych.

Uczestnictwo dzieci w procesie zmiany społecznej poprzez działania Programu PROJEKTOR przynosi znaczący wpływ na rozwój kompetencji kluczowych potrzebnych w przyszłości, ale też tu i teraz. Te doświadczenia pozwalają dzieciom na zyskanie umiejętności, które są ważne dla ich rozwoju jako aktywnych członków społeczeństwa:

• komunikacja - udział w warsztatach Programu PROJEKTOR sprzyja rozwinięciu kompetencji komunikacyjnych u dzieci (96,3% studentów prowadzących zajęcia twierdzi, że dzieci miały możliwość rozwinięcia kompetencji komunikacji). Poprzez wspólną pracę w grupach oraz prezentacje swoich pomysłów i opinii, dzieci uczą się wyrażania swoich myśli, słuchania innych, zadawania pytań i argumentowania swoich decyzji. Komunikacja staje się bardziej świadoma, klarowna i zorientowana na konstruktywną współpracę;
• kreatywność - praca nad rozwiązywaniem lokalnych problemów w ramach warsztatów z PROJEKTOREM zachęca dzieci do wyobrażania sobie innowacyjnych i kreatywnych rozwiązań (wg 96,3% studentów dzieci w dużym i bardzo dużym stopniu mogły rozwijać swoją kreatywność). Dzieci są zachęcane do myślenia „poza schematem”, generowania nowych idei i eksperymentowania z różnymi podejściami. To kształtuje kreatywność, która jest kluczowa w dzisiejszym dynamicznym świecie;
• krytyczne myślenie - udział w projektach społecznych skłania dzieci do analizowania problemów, rozważania różnych perspektyw oraz oceny dostępnych rozwiązań (91,2% studentów zaznacza, że dzieci miały okazję rozwinąć umiejętność rozwiązywania problemów) . Dzieci uczą się krytycznie oceniać informacje, weryfikować prawdziwość danych, a także podejmować decyzje oparte na faktach i zgodne z wartościami społecznymi;
• współpraca - praca podczas zajęć w grupach wymaga współpracy, zrozumienia i szacunku dla zdania innych uczestników. Dzieci uczą się efektywnego działania jako zespół, dzielenia się zadaniami, wzajemnego wsparcia i wzmacniania mocnych stron każdego członka grupy (zdaniem 90,6% studentów dzieci nauczyły się jak efektywnie pracować).

Programy społeczne, takie jak PROJEKTOR, umożliwiają dzieciom doświadczenie procesu zmiany społecznej w kontrolowanych warunkach, zgodnie z ich możliwościami i zainteresowaniami. Współpraca z młodszymi dorosłymi, takimi jak studenci, dodaje dodatkowej dynamiki i inspiracji do rozwoju kompetencji społecznych u dzieci, co kształtuje aktywnych i odpowiedzialnych obywateli przyszłości.

"Uczysz się od dziecka" w PROJEKTORZE to nie tylko hasło, lecz głęboka filozofia, która podkreśla, że proces uczenia się to dialog między pokoleniami. To właśnie dzieci mają wiele do zaoferowania i można wyciągnąć wiele cennych lekcji od najmłodszych członków społeczeństwa. Prowadzenie zajęć z dziećmi przynosi studentom konkretne korzyści, które poszerzają ich horyzonty i rozwijają kompetencje miękkie.

Studenci uczą się od dzieci w sposób niemożliwy do osiągnięcia w innych sytuacjach. To właśnie dzieci, poprzez swoją szczerość, innowacyjność i zdolność do widzenia świata w sposób nieszablonowy, stawiają pytania, które prowokują do refleksji i inspirują do poszukiwania nowych perspektyw. Praca z dziećmi uświadamia studentom, jak ważne jest zachowanie otwartości umysłu i elastyczności w myśleniu.

Prowadzenie warsztatów z dziećmi pozwala studentom na rozwijanie kompetencji miękkich, takich jak empatia, umiejętność współpracy, kreatywność, zdolność zrozumienia perspektywy dziecka i dostosowanie przekazu do ich poziomu zrozumienia. To cenne doświadczenie, które stanowi nie tylko wkład w rozwój osobisty, ale również jest nieocenione w kontekście przyszłej kariery zawodowej, szczególnie w obszarach związanych z edukacją, komunikacją społeczną czy pracą z ludźmi. 95% studentów uważa, że udział w Programie PROJEKTOR umożliwia im zdobywanie doświadczenia w pracy z dziećmi

Praca z dziećmi skutecznie buduje postawę prospołeczną studentów. Poprzez angażowanie się w projekty społeczne, studenci dostrzegają realny wpływ, jaki mogą mieć na lokalną społeczność. To wzmocnienie postawy altruistycznej, zrozumienia potrzeb innych i gotowości do zaangażowania na rzecz dobra wspólnego. 9 na 10 studentów zaznacza, że udział w Programie PROJEKTOR kształtuje ich prospołeczne postawy.

Warto podkreślić, że większość studentów uczestniczących w Programie jest głęboko przekonana o wartości tej interakcji. Uznają, że praca z dziećmi pozwala rozwijać umiejętności, które są kluczowe w życiu codziennym i zawodowym, budując jednocześnie więź z lokalną społecznością. To ukierunkowane na praktyczność doświadczenie, które skutecznie poszerza ich horyzonty i wpisuje się w ducha edukacji i zaangażowania społecznego.

Dzieci posiadają niezwykły potencjał, aby wpływać pozytywnie na świat wokół nich. Istnieje wiele sposobów, w jakich uczniowie i uczennice mogą aktywnie uczestniczyć w zmianie społecznej i wnieść cenny wkład, mając jedynie 9, 10 czy 11 lat.

Jednym z projektów realizowanych przez dzieci w ramach Programu PROJEKTOR było malowanie szatni w szkole. To pozornie niewielka zmiana, ale odświeżenie przestrzeni, w której spędzają dużo czasu, wpłynęło pozytywnie na ich samopoczucie i atmosferę w szkole.

Inną inicjatywą było stworzenie specjalnych kontenerów na resztki jedzenia, co pomogło w zmniejszeniu marnowania jedzenia w szkole oraz edukacji na temat problemu głodu i zapewnienia posiłków tym, którzy ich potrzebują.

Kolejnym projektem było zbieranie ubrań dla osób potrzebujących, co pokazało dzieciom, że pomoc innym, nawet poprzez małe gesty, ma ogromne znaczenie. Podobnie, projekt otwarcia sklepiku szkolnego pokazał, że zdolność organizacji i zarządzania finansami może przynieść korzyści społeczności szkolnej.

Niebezpieczeństwo w sieci stało się również istotnym tematem. Dzieci stworzyły gazetkę i plakaty edukacyjne na temat uzależnień w sieci, uświadamiając swoich rówieśników na temat zagrożeń działań w Internecie.

W ramach zmiany społecznej, dzieci zaproponowały również działania proekologiczne, takie jak wspólne zbieranie śmieci, dbanie o ogródek klasowy, sprzątanie lasu czy organizowanie gry terenowej o ekologii. To projekty, które kształtują świadomość ekologiczną i promują troskę o środowisko.

Ponadto, dzieci wskazały na ważność współpracy i empatii, tworząc "Pokój Wyjaśniania Sporów" oraz grupę przeciwdziałającą hejtowi. Te inicjatywy pokazują, jak istotne jest budowanie pozytywnych relacji i wzajemnego zrozumienia.

Dodatkowo, warto dodać, że dzieci zainicjowały również projekty, takie jak sprzedaż nasionek kwietnych na Dzień Dziecka, anonimowa skrzynka zwierzeń do zgłaszania problemów w klasie czy udzielanie korepetycji młodszym klasom. Te inicjatywy pozwalają dzieciom kształtować umiejętności interpersonalne, budować więzi oraz stawiać cenne kroki w kierunku tworzenia lepszego otoczenia edukacyjnego i społecznego.

Wszystkie te projekty pokazują, że dzieci mają zdolności i zaangażowanie, aby inicjować zmiany społeczne, nawet w młodym wieku. Ich aktywność ukierunkowana na pomoc innym, dbanie o środowisko, promowanie zdrowia i bezpieczeństwa online, a także wspieranie pozytywnych relacji są fundamentem budowy lepszego i bardziej zrównoważonego społeczeństwa. Blisko ¾ studentów twierdzi, że dzieci dzięki zajęciom rozbudziły w sobie chęć wprowadzenia zmian w swoim otoczeniu, a 88% dzieci jest przekonanych, że wypracowane pomysły uda się w pełni zrealizować.

Najważniejszym przekazem płynącym z doświadczeń w ramach Programu PROJEKTOR jest przekonanie o konieczności oddania dzieciom i młodym sprawczości. To właśnie oni, z pełnym zapałem i świeżym spojrzeniem na świat, mogą inicjować pozytywne zmiany społeczne. Społeczność skupiona wokół Programu PROJEKTOR, wierząca w tę ideę, działa, aby pokazywać dzieciom możliwości wpływu na otaczający ich świat.

W Programie PROJEKTOR uznajemy, że potrzeba całej Drużyny, aby wzmocnić i zainspirować klasę. To nawiązanie do afrykańskiego przysłowia, które mówi, że potrzeba całej wioski, aby wychować dziecko. Drużyna to zarówno dorośli, jak i dzieci - wspólnie stanowimy wspólnotę, której celem jest stworzenie warunków, w którym każde dziecko czuje wsparcie w tworzeniu i ulepszaniu swojej lokalnej rzeczywistości.

Wierzymy, że oddanie sprawczości dzieciom to kluczowy krok ku lepszemu jutru. Nie możemy pozostawiać ich samotnych pośrodku wioski. Razem, jako Drużyna, możemy dokonać małych zmian społecznych, które dla życia dziecka stanowią ogromny krok naprzód. Wspólnie tworzymy społeczność, w której każde dziecko ma głos i moc oddziaływania na swoje otoczenie.

Wartością dodaną do tego przekazu jest infografika, która zawiera więcej konkretnych informacji o efektach i rezultatach działań Programu PROJEKTOR. Nasze wnioski na temat funkcjonowania programu są systematycznie weryfikowane w corocznej ewaluacji. To badanie pozwala nam dokładnie przyjrzeć się temu, co dzieje się na zajęciach oraz ocenić, w jaki sposób nasze działania wpływają na dzieci, nauczycieli i studentów.

Jeśli jesteś ciekaw/a wyników naszej ewaluacji, zachęcamy do odwiedzenia strony programu PROJEKTOR, gdzie znajdziesz szczegółowe informacje na ten temat.

Artykuł został napisany we współpracy merytorycznej z Martą Jaśkiewicz, specjalistką ds. ewaluacji Fundacji Edukacyjnej Przedsiębiorczości.