Od karaoke po deepfake – oto angielskie słowa definiujące ostatnie dziewięć dekad
British Council świętuje swoje 90-lecie, publikując zbiór 90 słów obrazujących zmiany społeczne, kulturowe i technologiczne, jakie zaszły w tym czasie. Projekt „English Language” pokazuje język jako żywy łącznik ludzi i kultur, odpowiadający na potrzeby jego użytkowników i użytkowniczek.
British Council, organizacja reprezentująca Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w zakresie współpracy kulturalnej i edukacyjnej, z okazji swojego 90-lecia, prezentuje English Language Revolution, czyli zbiór 90 angielskich słów, które zdefiniowały ostatnie 9 dekad. Wybrane słowa obrazują zmiany społeczne, kulturowe, technologiczne, polityczne i środowiskowe, które zaszły od 1934 roku (roku założenia British Council) do 2024 roku.
Zbiór 90 słów powstał w wyniku procesów, łączących metody obliczeniowe i ekspercką kuratelę dr Barbary McGillivray, czołowej eskpertki w dziedzinie lingwistyki obliczeniowej i humanistyki cyfrowej oraz wykładowczyni na King's College London. „Przyjrzyjmy się, chociażby takim słowom jak e-book albo doomscroll – oddają to, jak bardzo technologia zmieniła nasze życie. To nie tylko technologia napędza zmiany językowe, zmiany społeczne i kulturowe robią to w równie fascynujący sposób. Słowa takie jak intersekcjonalność i szklany sufit odzwierciedlają ewolucję, jaka zaszła w obszarach równości i reprezentacji, nie tylko kształtując zmiany, ale również je pokazując” – zapewnia Barbara McGillivray.
Od słownictwa slangowego i nowe nazwy, po zmiany znaczeń istniejących już słów, język odzwierciedla nasz stale ewoluujący świat. Lista przygotowana przez British Council prezentuje tematy, takie jak: rozwój globalnego języka angielskiego; wpływ nauki i technologii na język; połączenie rozrywki i języka; równość, różnorodność i inkluzywność; wpływ pandemii COVID-19 na język angielski; oraz różnice między językiem nauczanym a językiem mówionym.
Kilka przykładów z listy 90 słów
Staycation: Termin ten powstał z połączenia dwóch angielskich słów: stay (zostać) i vacation (wakacje). Staycation po raz pierwszy zostało użyte w 1944 roku do opisania wakacji spędzanych w domu. Słowo to pokazuje zmieniające się nawyki związane z podróżowaniem i wzrost zainteresowania lokalnym wypoczynkiem.
Artificial Intelligence (sztuczna inteligencja): Po raz pierwszy użyta w 1955 roku, sztuczna inteligencja odzwierciedlała wczesne ambicje dotyczące inteligencji maszyn, zainspirowane pracą Alana Turninga. AI, będąca początkowo tematem badań prowadzonych w latach 50. ubiegłego wieku, znacznie ewoluowała od tego czasu, kształtując globalne technologie i codzienne życie.
Karaoke: to słowo pochodzenia japońskiego, oznaczające ,,pustą orkiestrę”. Zostało użyte po raz pierwszy w języku angielskim w 1977 roku w Japan Times, opisując wyłaniający się nowy trend muzycznej rozrywki w japońskim społeczeństwie, który błyskawicznie zyskał popularność na Zachodzie.
Woke: nowe znaczenie słowa woke pojawiło się w 2014 roku, początkowo opisując zwiększoną świadomość na temat niesprawiedliwości społecznej i rasowej. Pierwotnie termin miał pozytywny wydźwięk, jednak wraz z rosnącą polaryzacją polityczną, woke zyskało negatywną konotację i obecnie często używane jest pejoratywnie w odniesieniu do osób lub poglądów postrzeganych jako zbyt liberalne.
Situationship: spopularyzowany w 2017 roku, situationship opisuje relację, która jest zdecydowanie więcej niż przyjaźnią, ale nie jest zadeklarowanym związkiem w klasycznym jego rozumieniu. Termin ten, wymyślony przez dziennikarkę Carina Hsieh (Cosmopolitan) zyskał na popularności wraz ze wzrostem użycia aplikacji randkowych. W 2023 roku trafił na listę OED Word of the Year, a w 2022 roku został uznany za status związku na Tinderze i odnotował gwałtowny wzrost użycia na TikToku, podkreślając jego znaczenie w dzisiejszej kulturze randkowania.
Deepfake: pierwszy raz użyto tego zwrotu w poście na Reddicie w 2017 roku, odnosząc się do zmanipulowanych obrazów lub filmów, mających na celu oszukanie odbiorców i stworzenie złudnego wrażenia, że są prawdziwe. Jest to jeden z pierwszych terminów związanych z AI, które weszły do powszechnego użycia jeszcze przed niedawnym wzrostem zainteresowania sztuczną inteligencją. Obecnie deepfake często omawiane są jako jedne z palących obaw dotyczących dezinformacji oraz tematyki etyki i autentyczności mediów tradycyjnych i mediów społecznościowych.
Źródło: Fundacja British Council